Georiënteerde neogotische kerk te midden van het dorp gelegen en omringd door een grasveld waarin ten noorden het borstbeeld van de patroonheilige, afkomstig van de vroegere voorgevel en gemaakt door Willem Kerrickx (1719). Ten zuiden het kerkhof met wegel naar de pastorie.

Historiek

In 1150 werd Haasdonk afgescheiden van de moederparochie Melsele. Van deze eerste kerk is tot op heden verder niets bekend. De gotische kerk was kruisvormig met achtkantige vieringtoren en werd in 1576 grotendeels door het vuur vernield. De herstellingen duurden tot in 1609 (onder meer nieuwe torenspits door Jozef en Kasper de Laet). In 1666 bouwde men het Onze-Lieve-Vrouwekoor en in 1679 overwelfde men de middenbeuk. De zijbeuken werden in 1685 herbouwd en voorzien van segmentboogvensters. In 1719 kwam een nieuwe voorgevel tot stand met in- en uitzwenkende top, bekroond door een gebogen fronton. Nieuwe sacristie in 1731. Te klein geworden, begon men in 1845 aan de totale verbouwing en vergroting. Naar ontwerp van architect L. Roelandt (Gent) richtte men een nieuw koor op en de twee oostelijke traveeën van de benedenkerk. In aansluiting hierop werd in 1868-72 het overige van de kerk gebouwd onder leiding van architect Edmond Serrure (Sint-Niklaas).

Beschrijving

Driebeukige transeptloze kerk met vierkante westtoren en polygonaal oostkoor met dito sacristieën in de oksels.

Basilicaal kerkgebouw van zandsteen in neogotische stijl. Evenwichtige westpartij met vierkante toren geflankeerd door achtzijdige traptorentjes en zijkapellen onder haaks zadeldak. Spitsbogig portaal bekroond door een wimber" met hogers; in het tympaan bas-reliëf met Onze-Lieve-Vrouw aanbeden door twee engelen (door Fr. Van Camp). Voorts ruim doksaalvenster, nissen, galmgaten en ingesnoerde naaldspits. Tot boven toe doorlopende dubbele hoeksteunberen. Onder de westelijke vensters van de zijkapellen is een gedenkplaat van arduin aangebracht (links ter nagedachtenis aan de Boerenkrijg, 1798- 1898; rechts ter nagedachtenis aan Eerwaarde Heer Verwilghen, 1900).

Benedenkerk van zes traveeën met spitsbogige tweelichten in de zijbeuken en oculi als bovenlichten. Markerende dunne steunberen. Tussen plint en vensterdorpels zijn over de hele lengte van de kerk arduinen platen ingemetseld bestemd om de afgestorven parochianen te gedenken die door hun milde giften hebben bijgedragen tot de bouw van de kerk. Koor van één travee en apsis waartegen grafzerken en een calvarie.

Interieur

Interieur overkluisd door bakstenen kruisribgewelven. Spitse scheibogen rustend op pijlers met arduinen sokkel en gepolychromeerde halfronde diensten met bladkapiteel. Spitsbogige bovenlichten waarvan enkel de bovenste rozet beglaasd is.

Mobilair

Schilderijen: "Onthoofding van de Heilige Jacobus de Meerdere" (C. De Vos, 1627); "Marteldood van Sint-Sebastiaan" (C. De Crayer, 1654); "Kroning van Maria" (J.B. De Mangeleire, 1728).

Meubilair: communiebank (M. Kerrickx, 1715, barok); preekstoel (W. Kerrickx, 1689, barok); neogotische altaren door De Preter met schilderijen door A. van den Eycken ("Hemelvaart van Christus", hoofdaltaar) en door E. Dujardin ("Oorsprong van de Rozenkrans" en "Uitdeling der broden door de Heilige Nicolaas van Tolentijn", zijaltaren); neogotische lambrisering en biechtstoelen (F. Delestrée).