Heuvelrug tussen Lichtaart en Kasterlee

Tekst van Heuvelrug tussen Lichtaart en Kasterlee (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135053)

De ‘Heuvelrug tussen Lichtaart en Kasterlee’ situeert zich tussen de bewoningskernen van Lichtaart en Kasterlee in de centrale Antwerpse Kempen. Het wordt begrensd door de Olmenlaan, Kasterleesteenweg en Lichtaartsebaan in het noorden, de bebouwing van Kasterlee en de Geelsebaan in het oosten, Venheide, Hukkelenbergen, de Stenenstraat en de Bekenbaan in het zuiden en tot slot de Kasterleesteenweg in het westen. Deze heuvelrug is een schakel uit de duinenketen Nijlen-Kasterlee en sluit daarmee aan bij de ankerplaats ‘Heuvelrug Herentals-Lichtaart met Netevallei. Het gebied wordt gekenmerkt door stuifzandduinen, waarvan de Hoge Mouw de opvallendste is.

De actuele structuur en vegetatie van het gebied is het resultaat van een eeuwenlang menselijk ingrijpen en binnen de ankerplaats vinden we nog verschillende sporen van deze antropogene invloed terug. Zo treffen we ten westen van de Hoge Mouw nog vele structuren van plaggenakkers aan met restanten van houtkanten of -wallen rond kleine percelen. De plaggenbodems ten westen van het Koningsbos tot aan het centrum van Lichtaart en ten westen van Lichtaart tot nabij de Hoge Berg wijzen eveneens op een eeuwenoud gebruik van plaggenmest. Dit gegeven stemt ook overeen met de informatie die we halen uit de kabinetskaarten van de Ferraris (1771-1778), historische kaart van Vandermaelen (1854) en de topografische kaart van 1925, waarop het gebied wordt gedomineerd door landbouwzones. In het begin van de 20ste eeuw werd echter gestart met de bebossing van deze oorspronkelijke landbouwgronden, met als resultaat een bijna volledig bebost domein, uitgezonderd een kleine hectare heide en enkele duintoppen.

Het Brits militair kerkhof -voor 97 Britse en 3 Canadese soldaten-, gelegen in de oostelijke rand van de ankerplaats, herinnert aan de Tweede Wereldoorlog.

Deze ankerplaats vertegenwoordigt een belangrijke geomorfologische waarde als schakel in de duinenketen Nijlen-Kasterlee. De heuvelrug is bedekt met stuifzandduinen, waarvan de Hoge Mouw de opvallendste is. De stuifduinen geven een variatie aan bodemstructuren en microgradiënten, wat resulteert in een structuurrijke vegetatie die zich o.a. vertaalt in een gevarieerde ondergroei van de bossen. Typische en opvallende holle wegen, die de heuvelrug ten noorden van de zuidflank doorsnijden, dragen bij tot de esthetische waarde van het gebied.

  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • Topografische kaart van België, Philippe Vandermaelen, uitgegeven in 1846-1854, schaal 1:20.000.
  • Topografische kaarten van België, Herziening derde editie, Militair Cartografisch Instituut, uitgegeven in 1900-1930, schaal 1:20.000.

Bron: Ankerplaats 'Heuvelrug tussen Lichtaart en Kasterlee'. Landschapsatlas, A10081, Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Heuvelrug tussen Lichtaart en Kasterlee [online], https://id.erfgoed.net/teksten/162374 (geraadpleegd op ).