Vallei van de Kindernouwbeek (landschapsatlas 2001)

Tekst van Vallei van de Kindernouwbeek (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135035)

De Kindernouwbeek is gelegen te Lille ten zuiden van de autosnelweg E34. Verder wordt de ankerplaats begrensd door de Wechelsebaan en de Broekzijstraat in het oosten en de Roverstraat in het zuiden en westen. Het betreft een mooi voorbeeld van een oude landschapsstructuur en landschapsopbouw in de vallei van een Kempense laaglandbeek.

De Kindernouwbeek en omgeving vormen een gaaf fragment van een goed bewaarde chronosequentie in het landschap die het resultaat is van verschillende historische ontginningsfazen. De oudste ontginningskern is Lille, wat wordt omgeven door open akkerland, waarrond vervolgens jongere rijbewoning tot stand kwam. Tussen deze bewoningsas en de eigenlijke (natte) valleigronden rond de Kindernouwbeek ontstond gesloten landbouwgrond met blokpercelen omgeven door houtkanten. De valleigronden werden als beemden en hooilanden gebruikt en hebben een typische strookvormige en opstrekkende percelering die met turfwinning wordt geassocieerd. Ten westen van de vallei komt droge heide voor die het resultaat is van vroegere ontginningen. Wegens de uitgestrektheid van de chronosequentie en de verdere evolutie van de andere fragmenten, wordt echter enkel het valleigebied in de ankerplaats opgenomen, niettegenstaande het gehele ruimtelijke complex bijna uniek is.

In de 18de eeuw bestond de vallei voor het grootste deel uit moerassige graslanden en moeras. Een belangrijk deel ervan werd ontgonnen door middel van een rastervormig grachtensysteem en zowel de grachten als de Kindernouwbeek werden afgezoomd met hoogstammige bomen. De zo verkregen hooilanden sloten aan bij een met hagen afgeboord akkerland dat overging in een groot open akkergebied of ‘open-field’-landschap dat zich uitstrekte tot aan de dorpskern van Lille. Aan de westelijke kant van de vallei bevond zich een uitgestrekt heidegebied. Bij Vandermaelen (1854) vinden we een sterk gelijkende situatie terug. De vallei wordt gedomineerd door grasland met hier en daar restantjes van heide en enkele kleinere stukjes bos. De kaarten van het MGI geven de situatie in het begin van de 20ste eeuw: grote delen van het grasland zijn opgedeeld in smalle rechthoekige percelen. Deze nog steeds voorkomende langgerekte percelen met talrijke restanten opgaande begroeiing, die het landschap een gesloten indruk geven, zijn het resultaat van vroegere turfontginningen. De bospercelen zijn nagenoeg niet uitgebreid en aan de westzijde van de vallei komt nog steeds heide voor. Het open akkerland rond de dorpskern van Lille wordt stilaan versnipperd door bewoning en beplanting. Vandaag komen in de vallei van de Kindernouwbeek vele struwelen en moerasbossen voor. Verder werden verschillende putten gegraven en vinden we verspreid weekendverblijven.

Als intact gebleven valleigebied van een laaglandbeek vertegenwoordigt deze ankerplaats een belangrijke geomorfologische waarde. Door de sterk variërende milieuomstandigheden zoals vochtigheidsgradiënten, bodemtypen, verschillen in voedselrijkdom en dankzij de goede waterkwaliteit van het hydrografisch net, vinden we hier op een eerder beperkte oppervlakte een rijke verscheidenheid aan begroeiingen. Deze gevarieerde vegetatiestructuur en floristische rijkdom gaat gepaard met een rijke fauna waaronder een aantal zeldzame broedvogels, alsook opmerkelijke vlindersoorten. De afwisseling in structuur en begroeiing geven het landschap een veelzijdig uitzicht en de smalle percelen en talrijke lijnvormige landschapselementen benadrukken het traditioneel landelijk aspect.


Bron: Ankerplaats 'Vallei van de Kindernouwbeek'. Landschapsatlas, A10045, Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vallei van de Kindernouwbeek [online], https://id.erfgoed.net/teksten/162347 (geraadpleegd op ).