Het Moer bij Eikevliet (Landschapsatlas 2001)

Tekst van Het Moer bij Eikevliet en de Grote Kouter (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135024)

Het landschap van Het Moer bij Eikevliet behoort tot de gemeente Bornem, gelegen in Klein Brabant. De begrenzing van dit landschap wordt in het zuiden gevormd door de winterdijk, in het westen door de rijksweg, in het noorden door de bebouwing van Wintham en in het oosten ten slotte door de bewoning van Eikevliet.

Het Moer, gelegen tussen de dorpskernen van Bornem, Hingene, Wintam, Eikevliet en Puurs, betreft een vochtig bos- en moerasgebied, omgeven door kleinschalig cultuurland. Eertijds vormde het één van de grensscheidingen tussen het Graafschap Vlaanderen en het Hertogdom Brabant. Het centrale afwateringsnetwerk dateert van het einde van de 17de eeuw en zowel het wegenpatroon als de perceelsstructuur komen nog goed overeen met de kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778). De ruimtelijke structuur met afwisseling van gesloten (broekbossen, populierenplantages,...) en open (weilanden, moerassen, vijvers, ...) gebieden, doorweven met lineaire en puntvormige landschapselementen is minimum 300 jaar vrijwel identiek en gaaf gebleven. In de zuidelijke punt van het gebied, grenzend aan de dijk nabij de Kleine en Grote Amer, bevindt er zich een woonhuis met schuur uit de 18de eeuw, horend bij een voormalige losplaats aan de Vliet.

De noordelijk gelegen Grote Kouter tussen Hingene en Wintam betrof eertijds een landbouwgebied en was daarmee een belangrijke bron van inkomsten voor het dorp Hingene. Tijdens de dreiging voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog zou deze kouter de functie krijgen van oorlogsvliegveld, ingegeven als noodzaak omwille van de nabijheid van het strategisch belangrijke Fort van Breendonk. Tijdens de oorlog zou de Duitse bezetter al snel het vliegveld in handen krijgen. Tot op vandaag is de Grote Kouter van Hingene bewaard gebleven als een gaaf open gebied.

De uiteenlopende milieufactoren en talrijke gradiëntsituaties die dit landschap vertoont, resulteren in sterk verschillende biotopen en dus ook gevarieerde en soms zeldzame fauna en flora. Daarnaast draagt deze structurele variatie ook in sterke mate bij tot de esthetische waarde van het gebied. Het centrale beboste gedeelte en de omliggende open ruimte rondom bepalen in grote lijnen de structuur van het gebied. De noordelijk gelegen Grote Kouter is nog sterk gerelateerd aan de lager gelegen, duidelijk begrensde depressie van Het Moer. Het Moer bij Eikevliet vormt één van de drie grote depressies in Klein Brabant, die mogelijk relicten zijn van een oud fluviatiel stelsel.

  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.

Bron: Ankerplaats 'Het Moer te Eikevliet'. Landschapsatlas, A10034, Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Het Moer bij Eikevliet en de Grote Kouter [online], https://id.erfgoed.net/teksten/162328 (geraadpleegd op ).