Kantoor van de Société Badoise

Tekst van Kantoor van de Société Badoise (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7716)

Kantoor van de rederij Société Anonyme Badoise pour la navigation sur le Rhin et les transports maritimes. Gebouw in eclectische stijl met neorenaissance-inslag, naar een ontwerp door de architect Carl Ludwig Goldhagen uit 1896. Opgetrokken als uitbreiding van het aanpalende kantoor en pakhuis van de rederij uit 1887, ontworpen door dezelfde architect.

De rederij werd mede opgericht en geleid door Louis Gutjahr (Gernsheim, 1847-Auerbach, 1919), een schipperszoon afkomstig uit de Zuid-Duitse deelstaat Baden, die zich in 1880 als reder in Antwerpen gevestigd had. Uit de koloniale handel die hij in 1876 met zijn broer Andreas te Mannheim had opgericht, ontstond in 1887 de rederij en scheepsbevrachter Badische Actiengesellschaft für Rheinschiffahrt und Seetransport (Société Anonyme Badoise pour la navigation sur le Rhin et les transports maritimes), actief in de binnenscheepvaart op de Rijn. Het bedrijf dat over een vloot rijnaken, haveninstallaties en pakhuizen in Mannheim, Ludwigshafen, Antwerpen en Rotterdam beschikte, baatte onder meer ook een reguliere lijn voor sneltransport van goederen uit tussen Mannheim en respectievelijk Antwerpen en Rotterdam, in aansluiting op de Red Star Line en de Holland-Amerika-Lijn. Na een fusie en overname door de deelstaat Baden, trok voormalig algemeen directeur Gutjahr zich in 1913 terug op zijn landgoed in Auerbach (Bensheim).

De uit Dortmund afkomstige Carl Ludwig Goldhagen die in 1895 ook de privéwoning van Louis Gutjahr op de Van Eycklei ontwierp, lijkt in Antwerpen actief te zijn geweest van 1882 tot 1899, met vooral van oorsprong Duitse families als cliënteel. Naast Gutjahr voerde hij met name ook opdrachten uit voor Albert von Bary, bekend als de ‘Duitse burgemeester van Antwerpen’.

Gebouw van drie traveeën en twee bouwlagen onder pseudo-mansardedak (kunstleien) met dakkapellen in typische houten omlijsting (balusters, houten kroonlijst op consooltjes met dropmotief, koepel). De constructie bestaat uit een skelet van gietijzeren I-profielen (balken en posten) en bakstenen stroggewelven. Lijstgevel van bak- en natuursteen op een geprofileerde sokkel van arduin. Begane grond met markante speklagen, puilijst en steekboogopeningen in geblokte omlijsting; bovenbouw getypeerd door omlijste rechthoekige vensters met balusterborstweringen en driezijdige frontons met palmet, en centrale vlaggenmast. Beëindiging door een geprofileerde architraaf, een fries met metopen en panelen, en een houten kroonlijst op modillons.

Markante vestibule en traphal met bovenlicht in het interieur: kleurrijke vloer uit marmermozaïek met rozet en boord, zoldering en wanden in stuc met medaillons waarin een Hermesstaf als symbool van de handel, gevernist houten schrijnwerk van de deuren, gietijzeren trap met treden uit wit marmer en een rijk bewerkte smeedijzeren leuning en trappaal, bovenlicht uit gekleurd glas.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1896#298; vreemdelingendossier 481#44886.
  • PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van Wylleman L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3NC, Brussel – Turnhout, 485-486.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kantoor van de Société Badoise [online], https://id.erfgoed.net/teksten/156735 (geraadpleegd op ).