De stadshoeve die bekend staat als ‘De Scherpe Steen’ en ‘Bij de Kuyper’ gaat voornamelijk terug tot de eerste helft van de 19de eeuw en deed dienst als schuur, stal, woonhuis en herberg of afspanning. Aan de stadshoeve is tevens een kuiperij gebouwd.

Historiek

Dit hoekhuis gaat voornamelijk terug tot de eerste helft van de 19de eeuw, maar heeft mogelijk een oudere kern. De stadshoeve, die ook dienst deed als herberg of afspanning, werd als inplanting reeds vermeld in 1610 en aangeduid op de Ferrariskaart (1771-1777). De Atlas van de Buurtwegen (1845) toont de huidige configuratie, doch met aan de achtergevel een aangebouwd T-vormig element.

De naam ‘De Scherpe Steen’ is afgeleid van de zwerfkei van kalksteen die op de straathoek werd geplaatst. De herberg staat ook bekend als ‘Bij de Kuyper’. Deze bijnaam verwijst naar de kuiperij die hier bedrijvig was tussen 1860 en 1946. Het hoofdgebouw was de herberg, de achterbouw was de kuipenmakerij. Na het overlijden van Joannes A Ketelbuters, bewoner en kuiper van beroep, in 1946, werd de achterbouw nog een tijdje gebruikt als smidse, waardoor de inboedel van de kuiperij werd verwijderd, maar in het bezit bleef van de familie.

De stadshoeve bestaat uit baksteen, maar heeft vermoedelijk een kern van vakwerkbouw. De achtergevel van het woongedeelte was is in 1981 immers nog voorzien van vier traveeën in vakwerk met bakstenen vullingen. In de derde en vierde travee zaten in 1981 nog twee aanwezige en ondertussen verdwenen houten kozijnen met diefijzers. In 1992 werd het gebouw gerestaureerd naar ontwerp van architect J. Spaas uit Neerpelt.

Beschrijving

Stadshoeve

Het betreft een stadshoeve van het Kempisch langgeveltype. In totaal telt het gebouw zeven traveeën en anderhalve bouwlaag onder een zadeldak van Vlaamse pannen. De nok van het dak staat evenwijdig met de straat. De hoeve heeft als ordonnantie: dwarsschuur (met hooizolder)–stal–woonhuis (vierde en vijfde travee)–herberg (twee rechtse traveeën).

De hervoegde en verankerde baksteenbouw rust vooraan het woonhuis en de herberg op een gecementeerde plint. In de voorgevel, de westelijke gevel, is het houtwerk volledig vernieuwd. Bovenaan wordt de gevel gekenmerkt door een aflijnende rechte muizentand. De rechthoekige muuropeningen hebben op de begane grond kalkstenen lekdrempels. In de rechtertravee waren ze eertijds beluikt, zoals de ogen getuigen. Op de bovenverdieping hebben de muuropeningen vernieuwde hardstenen lekdrempels en zitten ze vervat onder houten lateien. Ook de aangepaste poort van de stal zat vroeger onder een houten latei.

De noordelijke zijpuntgevel is blind en wordt gekenmerkt door vlechtingen. De zuidelijke zijpuntgevel van de voormalige herberg heeft twee rechthoekige keldergaten.

In het interieur van de herberg bleef de originele plankenvloer bewaard. Er bevindt zich tevens een 19de-eeuwse tapkast. Het interieur van de woning is opgebouwd uit een opkamer, keuken, zitkamertje en kleine hal.

Kuiperij

Tegen de noordelijke gevel van de stadshoeve is de voormalige kuiperij aangebouwd. Het betreft een bakstenen gebouwtje onder een zadeldak. Het is lager, springt in en is eveneens afgelijnd met een rechte muizentand.

De kuiperij telt zes traveeën; een deurtravee, twee venstertraveeën met steekboogventers, een poorttravee en opnieuw twee venstertraveeën. De muuropeningen rusten op afgeschuinde bakstenen lekdrempels.

Oorspronkelijk had de kuiperij een lemen vloer. Inmiddels is de vloer gebetonneerd.