Amerikaanse mitrailleurspost Helleketelweg 15

Tekst van Amerikaanse mitrailleurpost (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213572)

Locatie

Betonnen constructie ingebouwd in een schuur op de boerderij Helleketelweg nummer 15, op bijna 400 meter ten westen van 'Nine Elms British Cemetery', op circa 2 kilometer ten westen van het centrum van Poperinge. De omgeving is landelijk en licht heuvelachtig.

Historische Achtergrond

De inscripties 'USA 1918 Engineers' maken duidelijk dat de constructie in 1918 door Amerikaanse genietroepen opgetrokken werd. Het gaat om een mitrailleurspost, vermoedelijk gecombineerd met een observatiepost op de eerste verdieping. De constructie maakte deel van de 'West Poperinghe Line', die uitgebouwd werd tussen Werf en Westvleteren, nadat de Derde Slag om Ieper gestrand was in de modder. Op een Britse stafkaart van 4 juli 1918 staan ter hoogte van de boerderij barakken aangeduid. Volgens de bewoners zou de bunker tijdens de Eerste Wereldoorlog nooit gebruikt geweest zijn. In het nabijgelegen 'Nine Elms British Cemetery' lagen oorspronkelijk 95 Amerikaanse soldaten begraven, maar deze werden naderhand overgeplaatst naar de Amerikaanse begraafplaats te Waregem.

De mitrailleurspost werd gebouwd in bestaande hoevegebouwen. De aanpalende schuur, waar de schietgaten op uitkomen, is pas door de vorige eigenaars geplaatst. Vorige eigenaars hebben eveneens gepoogd om de betonnen constructie af te breken, maar ze hebben zich misrekend in de sterkte van de betonmuren. Enkel het plafond van de eerste etage is vernield.

In de Tweede Wereldoorlog werd de betonnen constructie gebruikt als schuilplaats. In de jaren 1980 werd volgens de huidige bewoners in opdracht van de gemeente Poperinge onderzoek gedaan naar het mogelijke gebruik van de bunker als schuilplaats bij een eventuele atoomoorlog.

Kenmerken

Bovengrondse betonnen constructie, bestaande uit twee verdiepingen, die ingebouwd werd in een schuur.

De betonnen muren zijn binnen en buiten grotendeels tegen een houten bekisting gegoten. Langs de buitenzijde zijn ook afdrukken van golfplaten met fijne golving te zien. De muren gericht naar het noordoosten en zuidoosten zijn zeker 120 centimeter dik, elders meten ze circa 60 centimeter. Binnenin zijn de muren witgekalkt. Hier en daar zijn ronde wapeningsijzers te zien. Voor het plafond van het gelijkvloers en de eerste verdieping werd onder meer kippengaas gebruikt.

De gelijkvloerse verdieping bestaat uit twee grotere ruimtes (circa 170 centimeter hoog, 250 centimeter breed en 350 centimeter diep) met ertussen een kleinere ruimte (circa 170 centimeter hoog, 150 centimeter breed en 350 centimeter diep), die aan de noordwestzijde met elkaar verbonden zijn via een gang. Die gang bevat langs de twee uiteinden (aan noordwestzijde) een smalle, hoge deuropening. Boven de toegang aan de noordwestkant steekt een nis, gemaakt uit houten planken. In het plafond van de gang is een rechthoek met houten planken aanwezig. Boven de kleinere, middelste ruimte is een tweede verdieping, met een ruimte die ongeveer even groot is als die eronder en die via een rechthoekig gat in het plafond bereikt kan worden. Van het plafond van die eerste verdieping is enkel nog het ijzerwerk te zien (kippengaas en ronde wapening).

De twee grotere ruimtes bevatten elk in de zuidoostelijke muur een schietgat, die naar buiten toe verbreden, en waarvan de aankleding met houten planken nog steeds grotendeels aanwezig is. De twee schietgaten, te zien in de bakstenen muur (de vroegere buitenmuur) in de aanpalende schuur, zijn ietsje anders georiënteerd zodat het eventuele bereik van de mitrailleurs groter kon zijn. In de ruimte meest noordoostelijk gelegen, zit het schietgat binnen verwerkt in een driehoekige nis, die uitloopt in een tweede nis. In de ruimte op de eerste verdieping is het begin van een insprong te zien: mogelijks gaat het om een kijk- of schietopening. Her en der zijn nog diverse rechthoekige openingen terug te vinden, zowel in het plafond als bovenaan en onderaan de muren, al dan niet met een nog aanwezige houten bekleding.

Aan de noordoostkant (aan de buitenzijde) zijn inscripties te vinden, waarvan volgende ontcijferd konden worden: 'USA - 1918 - Engineers'.

  • Britse militaire stafkaart 'Abeele', 27NE4-1A (Local), 4/7/1918, uit: 'The Imperial War Museum Trench Map Archive on CD-rom', uitgegeven door The Naval & Military Press in association with the Imperial War Museum (CD-rom).

Bron: WOI Relict (443): Amerikaanse mitrailleurspost Helleketelweg 15 (Poperinge - WOI)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Amerikaanse mitrailleurpost [online], https://id.erfgoed.net/teksten/136495 (geraadpleegd op ).