Betonconstructie onder zandheuvel langs (ten zuiden van) de Sint-Elisabethlaan, ter hoogte van de Ijslandstraat, op de Sint-Pieterswijk (De Panne), vlakbij de gebouwen van het K.T.A. De omgeving is bebouwd.

Historische Achtergrond

De schuilplaats is gezien het gebruik van golfplaten en de gebruikte techniek van vastklinken op bandijzers gebouwd tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hij ligt dicht bij het gebouw waarin tijdens de Eerste Wereldoorlog het Sint-Elisabeth-lazaret gevestigd was en werd mogelijk als schuilplaats voor personeel of zieken (gekwetsten) van dit lazaret gebouwd. De constructie lag tussen de barakken die bij het lazaret stonden en had een ingang op de westzijde. De met beton dicht gegoten deur op de westkant kan de oorspronkelijke ingang van de schuilkelder zijn. Deze ingang was vermoedelijk bij het begin van de Tweede Wereldoorlog nog in gebruik en werd met beton versterkt. Gezien de betondikte en de gebruikte techniek van in een geheel storten kan met zekerheid gesteld worden dat de westelijke ingang in de periode tussen 1940 en begin 1943 vervangen werd door de betonnen toegangen en sas. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de constructie gebruikt als schuilkelder voor de in de 'Repos St. Elisabeth' gelogeerde Duitse militairen. De beschadigingen aan de westkant van het betonnen dak zijn vermoedelijk terug te brengen tot de bouw van de naastliggende klaslokalen waarbij een gedeelte van de bedekking weggenomen werd. De bedoeling van de tussenmuurtjes in de schuilkelder is onduidelijk maar mogelijk van een latere periode toen de schuilplaats als opslag van papier voor de school gebruikt werd.

Kenmerken

Betonconstructie onder zandheuvel. Op de randen zijn sporen van een onder het zand liggende betonlaag zichtbaar. Deze betonlaag bestaat uit twee gedeelten. De ongeveer 1,5cm dikke bovenlaag is een betonlaag bestaande uit een mengsel van cement en zand. De onderliggende laag is een mengsel van cement, zand en keien versterkt met ijzer (zichtbaar op de westkant). Er kon niet vastgesteld worden of de betonlaag zich over de volledige constructie of enkel over de toegangen uitstrekt. Op de westkant zijn duidelijk sporen van een in beton dichtgegoten ingang te zien. Hier is het zand boven de ingang verdwenen en werd de betonbedekking beschadigd. De constructie is langs de zuidkant voorzien van twee ingangen. Deze ingangen zijn in één geheel in beton gegoten. De afdrukken van de bekisting zijn zichtbaar. Het is onduidelijk of de ingangen oorspronkelijk van trappen voorzien waren. In de huidige toestand vormen de toegangen een helling met een egaal loopvlak. Beide ingangen zijn voorzien van een wateropvang. De deuren zijn van een recent type. Leuningen werden door het wijkcomité van de Sint-Pieterswijk aangebracht. Beide ingangen vormen een sas dat toegang geeft tot de eigenlijke schuilkelder. De houten blokken waaraan de deuren bevestigd waren, zijn in beide ingangen nog duidelijk zichtbaar. Deze houten blokken zijn, gezien hun trapeziumvorm, bij het gieten van de betonnen ingang aangebracht. Ieder sas was met twee deuren afsluitbaar. De dikte van de betonnen muren bedraagt hier 60 à 80 cm. Bij de westelijke ingang is een mogelijk restant van een signalisatieteken uit de Tweede Wereldoorlog zichtbaar (merkteken dat in het donker de uitgang aanduidde). Waar op de westkant een toegang met beton dicht gegoten werd, zijn er aan de binnenzijde van deze toegang snelbouwstenen aangebracht. De schuilkelder (circa H. 220 x L. 1500cm) bestaat uit stalen golfplaten die door 3 bandijzers bij elkaar gehouden worden. Het gaat om golfplaten met een brede golving, ook wel 'olifantenplaten' genoemd. De golfplaten zijn aan de bandijzers vastgeklonken. De naden tussen de golfplaten bevatten papier waarop cement werd aangebracht. In het interieur, met uitzondering van de vloer, zijn sporen van een witte beschildering zichtbaar. Enkel een centraal pad is van een betonnen bekleding voorzien. De zijkanten hebben een verharde ondergrond met een onduidelijke samenstelling. Met een tussenafstand van ongeveer 3m zijn er, geschrankt, muurtjes aangebracht. Deze muurtjes sluiten telkens slechts 1/3 van de constructie af. Op beide toegangen zijn sporen van het bevestigen van deuren zichtbaar. De verlichting werd door het wijkcomité Sint-Pieterswijk aangebracht.