muurschildering Renaat Braem

Tekst van Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/5577)

Van 1962 tot 1965 is Braem waarnemend directeur van het Nationaal Hoger Instituut voor Bouwkunst en Stedebouw in Antwerpen, waar hij sinds 1947 het vak Stedenbouw doceert. Tijdens deze korte ambtsperiode probeert hij enkele bescheiden ingrepen door te voeren in het gebouwencomplex van de Academie voor Schone Kunsten, die in 1963 haar driehonderdjarig bestaan viert. De Academie is sinds 1811 gevestigd in het voormalige minderbroederklooster aan de Mutsaardstraat, dat in de loop van de negentiende en de twintigste eeuw met diverse gebouwen wordt uitgebreid. Van de twee belangrijkste projecten, een ontwerp voor de heraanleg van de Academietuin aan de Mutsaardstraat uit 1963 en een ontwerp voor de inrichting van een kleine aula in het oude kloosterpand uit 1965, komt niets terecht. Enkel zijn ontwerp voor een muurschildering in het trappenhuis van het hoofdgebouw, wordt in 1963 uitgevoerd.

Van de talrijke muurschilderingen die Braem tijdens zijn lange loopbaan als architect en plastisch kunstenaar ontwerpt, behoort die van de Academie tot de weinige die worden uitgevoerd. Naast de muurschilderingen in het Rectoraatsgebouw van de Vrije Universiteit Brussel, is het ook de enige die nog zichtbaar is. De muurschildering, met als thema 'Het leven beelden door ruimte en licht', bestaat uit twee delen: een symbolisch tafereel op de achterwand van de overloop en een pijlmotief dat het volledige beloop van de trap volgt tot op de bovenverdieping. Het tafereel opent een trompe-l'oeilperspectief op een imaginair landschap met een boom, een zon en de opschriften "ruimte" en "natuur". Centraal staat het motief van een oog met de woorden "zien, beminnen, begrijpen", terwijl kruisende pijlen de illusie van diepte versterken. Het geheel is gevat in een kleurrijk gestreepte ellipsvorm, die overloopt in het pijlmotief van de trap, dit laatste met het opschrift "funktie, konstruktie, vorm". Braem maakt daarbij gebruik van gestileerde motieven en heldere, contrasterende kleuren tegen een zwarte achtergrond, in een geabstraheerde vormentaal die ook zijn schilderijen uit deze periode kenmerkt. De muurschildering verbeeldt zijn definitie van architectuur als de kunst van het organiseren van de ruimte tot bevrijding van de mens, waarbij goede architectuur het resultaat is van het samenspel van functie, constructie en vorm.

  • Archives d'Architecture Moderne, Archief Renaat Braem, Dossiernummer 161.
  • Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed, Archief Renaat Braem, 405.

Bron: Braeken J. (ed.) 2010: Renaat Braem 1910-2001. Architect, Relicta Monografieën 6. Archeologie, Monumenten en Landschapsonderzoek in Vlaanderen, Brussel.
Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Koninklijke Academie voor Schone Kunsten [online], https://id.erfgoed.net/teksten/134926 (geraadpleegd op ).