Kasteel Altena

Tekst van Kasteel Altena met kapel en park (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/13421)

Vierkant landhuis uit derde kwart 19de eeuw, gelegen binnen brede ovale omgrachting en op licht hellend terrein. Aan oostzijde uitgebreid met grote neogotische kapel uit vierde kwart 19de eeuw en aan noordzijde met recente klaslokalen. Beboomde en omheinde tuin.

Historiek

Leen van "Hof van Vrijsel", achterleen van Land van Mechelen. In 13de eeuw in handen van Gosuinus Boc van Pluysegem. Achtereenvolgens in bezit van: Bouden de Boc (14de eeuw), heren van Diest, familie Pot (15de eeuw), Heyman Henricss (1505), Jacob Peeters en Sebastiaan van Dael (1536). Toen geheten "hoeve thof tAltena". Vermoedelijk tussen 1536 en 1539 werd een stenen huis of speelhuis opgericht. Tijdens de oorlogsgebeurtenissen eind 16de eeuw werd de hoeve verwoest maar het kasteel gespaard. Verder in handen van familie Van Hove, Willem Despomereaux gezegd van Hove (17de eeuw, Heer van Hove in 1649 en in 1675 werd de heerlijkheid baronie), familie Despomereaux, familie de Brouckhoven de Bergeyck (18de eeuw), de Visscher, de Liedekerke (19de eeuw), Rancelot - de Meulenaere (1835), de Neuf de Burght (1841). Ondertussen moet het kasteel in de loop van de 18de of begin 19de eeuw totaal gewijzigd zijn, daar de afbeelding voorkomend bij A. Vasse, ons een rechthoekige symmetrisch opgebouwd en bepleisterd gebouw toont van twee bouwlagen onder geknikt schilddak en een daarbij horend dienstgebouw.

Van den Branden de Reeth (1858) liet het hof in 1860-70 herbouwen. Verkocht aan Havenith die het verbouwde en in 1874 verkocht aan de zusters van de Heilig Harten. Het kasteel werd toen betrokken door religieuzen en wezen van het Antwerpse instituut "Mere Jeanne". In 1876 kregen de zusters toestemming een wasserij met stoommachine in te richten. In 1895-98 werd een neogotische Heilig Hartkerk opgericht, naar een ontwerp van architect Ernest Pelgrims. Ondertussen werd de instelling een school en circa 1960 werden de omliggende gronden verkaveld tot villagronden.

Beschrijving

Kasteel. Vierkant gebouw van twee bouwlagen onder pseudo-mandardedak (kunstleien) met rechthoekige dakvensters, van 1860- circa 1874. Bakstenen gebouw op arduinen plint. Aan oostzijde half ingebouwde, halfronde toren van drie bouwlagen onder afgeknot dak met vorstkam. Kordonlijsten, borstweringen met rechthoekige bepleisterde panelen en vlakke fries onder kroonlijst op klossen. Zuidgevel met rechthoekige erkervormige uitbouw; eerste bouwlaag vlakke pilasters met voluutkapitelen en beglaasde tweede bouwlaag met gietijzeren structuur onder plat dak. Rechthoekige vensters en deuren in geriemde bepleisterde omlijsting (westgevel met omlijstingen van gele baksteen) met grote siersluitsteen en lekdrempel op consoles.

Kasteel is aan oostzijde geflankeerd door grote rechthoekige kapel van 1895-98, zes traveeën onder zadeldak (roofing). Rechthoekig koor onder zadeldak en aanleunend gebouwtje onder lessenaarsdak. Travee-indeling door middel van steunberen. Spitsboogvensters met neogotische tracering.

Schoollokalen aan noord- en westzijden.

  • VAN PASSEN R., Geschiedenis van Kontich, uitgave gemeentebestuur Kontich, 1964, p 89, 181-184, 503-507, 657, 661-662, 857.
  • VAN PASSEN R., Toponymie van Kontich en Lint, Gent, Vlaamse Academie voor taal- en letterkunde, 1962, p. 87, 88, 89, 453.
  • VASSE A.. Les châteaux, les ruines, les monument et les sites pittoresques de la province d'Anvers, Brussel 1855.

Bron: PLOMTEUX G., STEYAERT R. & WYLLEMAN L. 1985: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 10n2 (Ho-Ra), Brussel - Gent.
Auteurs:  Wylleman, Linda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel Altena met kapel en park [online], https://id.erfgoed.net/teksten/13421 (geraadpleegd op ).