U-vormige hoeve rondom gekasseide binnenplaats. Voornamelijk 19de- en 20ste-eeuws uitzicht, echter in kern minstens tot het begin van de 18de eeuw opklimmend. Gesitueerd tussen de kerk en het Hof van Kraainem (Kasteel Jourdain), en dus deel uitmakend van de oude bewoningskern van Hoog-Kraainem. Weergeven op twee afbeeldingen van de kerk uit het begin van de 18de eeuw (Grondatlas van het Sint-Janshospitaal van Brussel, door Josse De Deken, 1707 en in het Kaartboek van het Sint-Jansgasthuis, Deel I, 1711, bladzijde 9) als twee parallelle oost-west georiënteerde vleugels, met ten oosten de Steenweg op Zaventem. Zo ook zichtbaar op de Ferrariskaart. Midden 19de eeuw werd de steenweg rechtgetrokken (kadastraal geregistreerd in 1852), waarbij deze een stuk oostelijker kwam te liggen. De hoeve kon zo in die richting uitgebreid worden en omgevormd worden tot een gesloten geheel. De noordvleugel werd verlengd naar de straat toe, zoals vandaag nog zichtbaar is in dit gebouw (de uitbreiding begint vanaf het aandak). De zuidvleugel onderging een gelijkaardige – echter afgeschuinde – uitbreiding, hier komt het nieuwe gedeelte overeen met het hoekgebouw Arthur Dezangrélaan 32A en 34. Voorts werd de straatvleugel met poortdoorgang opgetrokken (ten oosten), en het erf werd in het westen ook afgesloten door de bouw van een smalle vleugel, die nu weer verdwenen is (afgebroken rond 1947). De hoeve werd al vrij snel onderverdeeld in verscheidene eenheden, namelijk rond 1883 en 1885. Rond 1932 verkreeg de hoeve zijn definitieve onderverdeling. Dit had vooral voor de zuidvleugel gevolgen. Deze werd onderverdeeld in verschillende woningen, en heeft hierdoor grotendeels zijn oorspronkelijk karakter verloren. Bovendien werden deze woningen aan de achterzijde (dus op het erf) regelmatig verbouwd en voorzien van bijgebouwen, zodat ook het erf zijn oorspronkelijk karakter verloor.

Verankerde bakstenen gebouwen, aan de buitenzijde witgeschilderd op gepikte plint, aan de erfzijde niet beschilderd. Zadeldaken met mechanische pannen, vernieuwd wat de zuidvleugel betreft.

Ten oosten midden 19de-eeuwse straatvleugel (circa 1852), baksteenbouw van vier traveeën en twee bouwlagen. De meest rechtse travee is de poortdoorgang, links de deur. Lijstgevel met rechthoekige vensters met hardstenen lekdrempels en lateien, op de eerste verdieping doorlopende lekdrempels en houten lateien. Op het gelijkvloers oorspronkelijk beluikt. Poort onder houten balk en strekse bakstenen ontlastingsboog. Rechts van de poort de kopse gevel van de noordvleugel, één bouwlaag en twee traveeën, arduinen lekdrempels en lateien.

De noordvleugel dateert deels uit het midden van de 19de eeuw (oostelijk deel), en deels minstens uit de 18de eeuw (westelijk deel). Verankerde baksteenbouw met onregelmatige travee-indeling en één bouwlaag. Sterk gerenoveerd (onder andere aan weerszijden een reeks toegevoegde dakvensters, vernieuwd schrijnwerk, vernieuwde hardstenen lekdrempels en lateien, ingevoegde garagepoorten en andere gewijzigde gevelopeningen). Er zijn een aantal bouwsporen zichtbaar (onder andere bouwnaad), en resten van zandsteen. Het aandak in het midden van het dak wijst er samen met het voorkomen van vlechtingen en zandsteen op dat het westelijk deel ouder is. De noordgevel is witgeschilderd en heeft een sterk gewijzigde ordonnantie, sterk gerenoveerd. De erfzijde (zuidgevel) is in onbeschilderde baksteen, en wat het meest westelijke (oudste) gedeelte betreft in zandsteen. Dit gedeelte heeft - oorspronkelijk beluikte - rechthoekige vensters met vernieuwde hardstenen lekdrempels maar oudere dito lateien, nieuwe diefijzers. De kopse (west)gevel van deze vleugel, uitkijkend op het koor van de kerk, vertoont twee muuropeningen met zandstenen kwarthol geprofileerde omlijsting, links met trapeziumvormige sluitsteen. Op de omlijsting op de eerste verdieping sporen van witte beschildering. Voorts aan deze zijde aandak en vlechtingen met bouwnaad.

De zuidvleugel is opgedeeld in verschillende wooneenheden, en heeft zijn oorspronkelijk karakter grotendeels verloren, hoewel de huizen mogelijk nog oudere kernen hebben. Het hoekpand (nu Arthur Dezangrélaan 32A, 34) heeft mogelijk nog een 19de-eeuwse kern, echter later uitzicht (eerste helft 20ste eeuw). Vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak deels met Vlaamse pannen, deels met mechanische pannen. Gecementeerde witgeschilderde lijstgevel met schijnvoegen, grijsgeschilderde plint. Rechthoekige vensters met behouden schrijnwerk uit de tijd van de aanpassing van de gevel.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen Kraainem, Afdeling A, 1852/4, 1883/1, 1885/7, 1932/8, 1947/6.

Bron: THOMAS H. met medewerking van KENNES H. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Gemeente Kraainem, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB11, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Thomas, Hans
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve [online], https://id.erfgoed.net/teksten/134065 (geraadpleegd op ).