Instituut Henri Jaspar

Tekst van Instituut Henri Jaspar (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/211792)

Monumentaal complex gelegen in het zuiden van Kraainem, tegen de rand van het Zoniënwoud en vlak tegen de grens met Tervuren. Ten westen bijhorend beboomd en met gras begroeid park. Eén van de weinige gebouwen aan de zuidzijde van de Steenweg op Brussel gelegen (wat grondgebied Kraainem betreft).

De gronden waarop het instituut werd gebouwd werden in 1919 verworven door een Koninklijke schenking om er een opvangcentrum te bouwen. Het instituut stond in de wijde regio bekend als opvangcentrum voor kinderen uit de sociaal lagere klassen uit de rand en Brussel. De oudste vleugel (noordoostelijk, schuin georiënteerd ten opzichte van de steenweg) werd kadastraal geregistreerd in 1920. In 1936 werd een nieuwe langgestrekte vleugel (zuidelijk) in gebruik genomen (geregistreerd in 1935), evenwijdig aan de steenweg en losstaand van het reeds bestaande gebouw. Toen werd het instituut ook naar de oud-minister en –premier van België Henri Jaspar vernoemd. In 1947 (datering op een sluitsteen, kadastraal geregistreerd in 1948) werden de reeds bestaande vleugels verbonden door een langgestrekt gebouw (de oostvleugel), en werd de kleine vleugel parallel aan de steenweg opgetrokken, alles onder plat dak. Zo kreeg het complex zijn huidig uitzicht en U-vormige plattegrond. Tot 2005 werd een klein gedeelte van de gebouwen gebruikt door Kind en Gezin, sindsdien staat het complex volledig leeg.

Ruwweg U-vormig grondplan met afgeknotte noordoostelijke hoek, hoofdzakelijk modernistisch uitzicht naast cottage-elementen.

De noordoostelijke hoek, schuin georiënteerd ten opzichte van de steenweg, is het oudste deel van het complex. Het vertoont een opvallende tweeledigheid. Aan de achterzijde (parkzijde) een typische cottagestijl, die sterk aan de kustarchitectuur van het interbellum doet denken. Onder een zadeldak met mechanische pannen strekken zich drie bouwlagen (+ een dakverdieping) van vijftien traveeën uit. Opvallende vooruitspringende hoekrisalieten onder afgewolfd zadeldak, met erkervormige uitbouw op het gelijkvloers. De terugwijkende gevel ertussenin wordt gemarkeerd door twee gevelbrede balkons, en een doorlopende gevelbrede dakkapel. De straatzijde van deze vleugel van drie bouwlagen onder plat dak vertoont een strenger, eerder functionalistisch karakter, getuige van de verbouwingen van 1947.

De overige vleugels, daterend van circa 1935 (zuidelijke vleugel) en 1947 zijn langgestrekte gebouwen onder plat dak. In 1947 verbond men beide vleugels met een langgestrekt gebouw van één tot twee bouwlagen dat verder liep tot tegen de straat. De straatgevel van het oudste gebouw werd hierbij ook grondig verbouwd, en naar rechts verlengd met een gebouw met twee bouwlagen evenwijdig aan en tegen de straat. Deze laatste toevoegingen en aanpassingen, allemaal onder plat dak, vertonen een functionalistisch uitzicht.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen Kraainem, Sectie C, 1920/18, 1935/33, 1948/53.
  • Gemeente laat gebouwen Kind en Gezin verkommeren, Het Nieuwsblad 14/02/2005.
  • Prinses Astrid laat oog vallen op Kraainems domein, Henri Jaspar-instituut zou prinselijke gezinswoning worden, De Standaard 04/03/2005.
  • blog.carligraphic-scene.be/#category0.3, pagina 3 (geraadpleegd 01/09/2010).

Bron: THOMAS H. met medewerking van KENNES H. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Gemeente Kraainem, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB11, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Thomas, Hans
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Instituut Henri Jaspar [online], https://id.erfgoed.net/teksten/134061 (geraadpleegd op ).