Kasteel Weyninckhoven

Tekst van Kasteeldomein Weyninckhoven (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/13183)

Kasteel Weyninckhoven, heden gemeentehuis. T-vormig classicistisch kasteel gelegen in beboomde tuin binnen brede rechthoekige omgrachting.

Historiek

Eerste vermelding van "Wanhijchoeuen" zijnde woning van de familie Wannings, Wano of Waninga, in een charter van Sint-Rombouts van 1265. Het goed ontstond tussen de 10de en de 13de eeuw en in 1270 moet het in handen geweest zijn van ridder Goswinus Boch, die het goed, een omgrachte schans, aan de commanderij van Pitsemburg verkocht.

In 1421 vermeld als de hoeve "Wanecoven", bezit van ridder Wouter van der List maar kwam nog in hetzelfde jaar in handen van Joos van der Tanneriën. Voor een gedeelte leen van de heren van Mechelen en dit tot 1794. Pieter Pot kocht het goed in 1426. Geërfd door Machtel Pot met leenverhef voor het leenhof van Mechelen in 1474 en toen vermeld als een ridderlijk hof gelegen onder Kontich. Door erfenis van 1482 tot 1574 in handen van de familie van de Wervel Leenverhef door Lancelot 't Seraerts in 1574.

Vermoedelijk verwoest door de Staatse troepen in 1583-84 en circa 1598 herbouwd in steen. Toen was ook de "'t Seraertshoeve" aan het goed verbonden. Vermoedelijk de vroegere moederhofstad "Alleman van Wanninckhoven" een van de 24 moederhofsteden die de Sint-Baafsabdij van Gent in de streek bezat. In 1618 beschreven als hoeve "Wanichoven" met omwaterd huis. Bij familie 't Seraerts tot 1674. Daarna geërfd door van Eynatten en kwam zo in het bezit van familie van Halmale. Midden 18de eeuw werd de hoeve "Halman van Wijninckhoven" gesloopt en vervangen door twee huisjes. Bij aanpassing van het belastingssysteem werden in 1761 de grenzen tussen Kontich en Hove gewijzigd, zodat het kasteel voortaan tot het Hovese grondgebied werd gerekend. Leenverhef door Jonker J. du Moulin in 1792 en reeds op 27 september 1793 verkocht aan Helena Geelhand. Bleef in bezit van deze familie tot het in 1951 aan de gemeente werd verkocht.

In zijn huidige vorm is het een classicistisch gebouw met huiskapel, uit eind 18de eeuw - begin 19de eeuw, gelegen binnen een hofgracht en voorzien van hovenierswoning, stallen en koetshuis. In 1901 uitgebreid met een haakse vleugel aan zuidzijde. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bezet door het leger, en na de oorlog voor korte tijd tehuis voor zwakke kinderen.

Vanaf 1951 aangepast tot gemeentehuis naar ontwerp van A. Quittelier en nadien L. Loos. Op 1 juni 1952 in gebruik genomen en plechtig ingehuldigd op 21 december 1952. In jaren 1960 hersteld naar ontwerp van R. De Bruyn en W. Macken onder meer vernieuwen vloeren; herstelling dak, ramen; binneninrichting. Gevels, luifels en luiken hersteld in 1975

Beschrijving

Een bakstenen brug met ijzeren poort, uit de 20ste eeuw, leidt naar de binnenplaats met rond grasperk. Aan zuidzijde het centraal gelegen kasteel (nok loodrecht op de straat) met aan noordoostzijde L-vormige hovenierswoning, (nok parallel aan de straat) en aan noordwestzijde U-vormig wagenhuis (nok loodrecht op de straat).

Kasteel met hoofdvleugel van vijf traveeën en twee bouwlagen onder schilddak (leien), aan oostgevel geflankeerd door haakse vleugel van één travee en drie bouwlagen onder schilddak (leien). Bepleisterd en beschilderd bakstenen gebouw op arduinen plint. Hoofdgestel met kordonlijst en kroonlijst. Sierlijke smeedijzeren windwijzer met koperen "Geelhand". Rechthoekige beluikte vensters op lekdrempels. Rechthoekige vleugeldeuren in vlakke arduinen omlijsting met kroonlijst, bordestrappen; beglaasde luifels

L-vormige hovenierswoning van één bouwlaag onder zadeldaken (leien), uit de 18de eeuw verbouwd in de loop van de 19de en de 20ste eeuw. Verankerd bakstenen gebouw op gecementeerde plint. Rechthoekige beluikte vensters en rechthoekige deur met arduinen dorpels. Kwarthol geprofileerde en bepleisterde kroonlijst. Blinde steekboogvormige galerij aan zuid- en oostgevels. Eenvoudige rechthoekige langsschuur onder zadeldak (Vlaamse pannen), uit het vierde kwart van de 19de eeuw of het eerste kwart van de 20ste eeuw (?) aan oostzijde.

U-vormig wagenhuis in dezelfde stijl als de hovenierswoning. Bakstenen gebouw van één bouwlaag onder zadeldak (leien), uit de 18de eeuw. Steekboogvormige arcade met imposten, waarin steekboogpoorten of -vensters.

  • Provinciaal Archief Antwerpen, Gemeentehuizen, Hove, dossier 1, 4, 4bis, 5 t/m 21.
  • VAN AELST C., Van ridderlijk hof Wanninckhoven tot gemeentehuis, Heemkundige kring "De Markgraaf", Hove, 1984.

Bron: PLOMTEUX G., STEYAERT R. & WYLLEMAN L. 1985: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 10n2 (Ho-Ra), Brussel - Gent.
Auteurs:  Wylleman, Linda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein Weyninckhoven [online], https://id.erfgoed.net/teksten/13183 (geraadpleegd op ).