Woning Brauns

Tekst van Woning Brauns (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/39912)

"Ik kreeg bezoek van Bert Brauns, vroeger lid van de Joe English gilde. Hij had een lange lijdensweg meegemaakt: Begijnenstraat, en dan de Duitse kampen, waar hij onder toezicht van gevangenen van gemeen recht wegen had moeten aanleggen en rijkelijk slaag had gekregen. Ik heb mijn best gedaan om hem dit alles te doen vergeten in een huis op zijn maat in het Zoniënwoud, in de Beukenlaan in Kraainem. Het huis was helemaal opgevat als het tegenovergestelde van een normaal huis. De kook-en-eetcermonie plaatste ik in het bovenste gedeelte. Van daaruit legde ik een spiraalvormige trap aan naar de woonruimte beneden, de vuurhoek en de hal, waarop de slaapkamers van ouders en zoon uitzagen. Vanzelfsprekend lag de garage gelijkvloers. Het plan voegde zich in de langwerpige zeshoek van het terrein, waar de berken de poëtische toon aangaven." (Het schoonste land ter wereld)

In de woning Brauns brengt Renaat Braem een eerste manifest van het ‘bevrijde’ wonen in de naoorlogse periode. Hoewel Braem in theorie de eengezinswoning als een voorbijgestreefde, archaïsche woonvorm afwijst, legt hij in deze woning de dynamiek neer die hij zijn grotere projecten wilde meegeven. De plattegrond laat geen statische aaneenschakeling meer zien van rechthoekige ruimten die per etage boven elkaar worden gestapeld, maar een organisme dat zich ruimtelijk, horizontaal en verticaal, ontwikkelt en alle functies met elkaar in verband brengt.

De woning Brauns is gelegen op een bescheiden, beboomd en volledig omhaagd hoekperceel. De tuin vormt een gazon rond de woning, met een tuinmuur, tuinpaden en plantenbakken in breuksteen. De basisplattegrond benadert een langwerpige zeshoek met afgeronde en afgeknotte hoeken. De deels inspringende begane grond herbergt de inkom, de garage, bergruimten en de kinderslaapkamer. De hoofdverdieping herbergt, de dubbelhoge woonkamer met haardruimte in de kern, de ouderslaapkamer en badkamer, met licht verspringend niveau. De kern wordt boven het dakvlak doorgetrokken in een uitbouw met keuken en eetkamer.

De woning Brauns illustreert het ideaal dat Braem in deze periode voor de woning formuleert: "de schelp voor één familie, een woningtype dat het voornaamste probleem was, is en blijft dat zich in de bouwkunst stellen kan". Braem beschouwt de mens hierbij als een bewust stuk natuur, en het gezin als een natuurlijk organisme dat zich op een ecologisch verantwoorde wijze moet nestelen in het landschap. Voor het eerst realiseert Braem hier, zij het dan discreet, iets van de expressionistische ‘wendingen’ uit zijn jeugd.

De woning Brauns is een bouwtechnisch ‘ongewone’ constructie in beton en baksteen. De gedeeltelijk inspringende benedenbouw is opgetrokken in baksteen op een vloerplaat van beton. De overkragende bovenbouw, die ter hoogte van de inkom wordt opgevangen door een conische pijler, is grotendeels (vloerplaat, skelet, wand) opgetrokken uit beton, met baksteenvulling. Het zwevende karakter van de bovenbouw, een interpretatie van de Corbusiaanse ‘pilotis’, werd oorspronkelijk nog versterkt door de opvallende kleurstelling: blauw voor de benedenbouw, wit voor de bovenbouw, rood voor het dakschild. De onregelmatige raampartijen met houten schrijnwerk - maximaal aan de zuidkant en minimaal aan de noordkant - volgen de golvende welving van het dakschild met een breed uitkragende kroonlijst op geaccentueerde liggers. Andere kenmerken zijn de opengewerkte buitentrap en de sculpturale schouw. De woning Brauns is nagenoeg gaaf bewaard. De enige noemenswaardige ingreep is de wat ongelukkige uitbouw voor een tweede garage naast de bestaande, met erbovenop een dakterras, maar deze verbouwing is reversibel. Het oorspronkelijke schrijnwerk van ramen en deuren is nog aanwezig. Enkel de dakrand evenals de schouw kregen een wat storende (verwijderbare) bekleding.

  • S.N. 1954: Maison pour un régisseur, à Kraainem. Architecte: Renaat Braem, La Maison 10.4, 119-120.

Bron: Beschermingsdossier DB002149
Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Woning Brauns [online], https://id.erfgoed.net/teksten/129042 (geraadpleegd op ).