Schippershuis en In 't Oude Woud

Tekst van Ensemble Schippershuis en In 't Oude Woud, met Café Gambrinus (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/206707)

Ruim dubbelpand met aan marktzijde een samenstel van punt- en volutengevel waarop de huisnamen "SCHIPPERSHUIS" en "IN ’T OUDE WOUD" staan vermeld. Drie bouwlagen en respectievelijk twee en vier op drie traveeën, afgedekt door haakse parallelle zadeldaken. Het pand werd volgens 1929 gedateerde plannen van architect L. Govaerts geconcipieerd met afzonderlijke wooneenheden per verdieping en een café-etablissement op de begane grond, dat in 1932 bij de voltooiing van het complex door de nieuwe eigenaar, de brouwerij Artois, reeds haar huidige benaming "GAMBRINUS" droeg.

De met witte natuursteen beklede puntgevel kreeg een fantasievolle vormgeving met een speelse, maritieme detaillering die verwijst naar de huisnaam: vergulde koorden met ingelegde knopen als sluitstenen, neuten of consoles voor de omlijsting van de binnen platte banden gevatte rechthoekige bovenvensters en ovaalvormige oculi in de top, franjes/kwaste(?) als versiering van de lekdrempels en beëindiging van het gevelveld, meeuwensculpturen als belijning van de geveltop en sokkelelement met watergolfmotieven en uitbeelding van een zeilschip als topbekroning.

Het uitzicht van de belendende in- en uitgezwenkte topgevel gaat, op de pui na, in grote mate terug op de vooroorlogse voorgevel van het vroegere hoekpand dat in 1666 in barokstijl was opgericht. Binnen de huidige pleinwand onderscheidt deze gevel zich door zijn expressieve, stijltyperende vormentaal en ornamentiek. Opvallend is de contrasterende en ruime verwerking van witte natuursteen op de roodbakstenen achtergrond, gecombineerd met vergulde decorelementen. Kenmerkend is verder de geritmeerde opbouw met nadrukkelijke registerindeling en lijnenspel van platte banden, hoekkettingen, cordons, entablementen en met oren en neuten versierde vlakke omlijstingen voor de rechthoekige bovenvensters. Voorts manifesteren de barokke stijlkenmerken zich in de typische detaillering en ornamenten als onder meer de mascarons onder de vensterdorpels en, in de drieledige topconstructie, de gevarieerde omlijstingen en bekroningen – driehoekige en gebroken frontons, booglijsten, geringd beloop, festoendecor – van het rondbogig midden- en de smalle rechthoekige zijvensters en de oculi erboven, het panelendecor en de cartouche met jaartal 1932, en ten slotte de topbegrenzing met voluten en rondboogfronton onder sierbol.

In tegenstelling tot de vooroorlogse toestand werd de zijgevel opgevat als een lijstgevel, soberder uitgewerkt en slechts boven de privé-ingang voorzien van rechthoekige openingen. In contrast met de bovenbouw kreeg de pandbrede, omlopende pui een strakke decoratieloze vormgeving, met parement van natuursteen boven een arduinen plint. De over nummer 11 en 12 doorlopende, huidige beglaasde ijzeren benedenluifel dateert van 2001. Het pand behield nog zijn fraai café-interieur met opvallende lambrisering samengesteld uit houten neorenaissance getinte panelen (Franse eik) en zeventien, door E. Meyer geschilderde taferelen in verband met de geschiedenis van het bier: een decor dat F.-G. Emmel in 1888 had laten aanbrengen in het toenmalige café "Gambrinus" in Boekhandelsstraat 1 en dat door de latere eigenaar H. Van Mechelen naar hier werd overgebracht.

  • Stadsarchief Leuven, Modern Archief, Ruimtelijke Ordening: Algemene Inventaris 359 B / dossier 87912-92537 (bouwvergunning 24.05.1929 en 27.09.1929).
  • CELIS J. & UYTTENHOVE P., De Wederopbouw van Leuven na 1914, Leuven, 1991, p. 134-135.
  • UYTTERHOEVEN R., Leuven, Bierstad door de eeuwen heen, Leuven, 1983, figuur 81.
  • UYTTERHOEVEN R., Nostalgia Lovaniensis, Leuven, 2000, p. 89.
  • VAN EVEN E., Louvain dans le passé et dans le présent, Leuven, 1895, p. 226.

Bron: MONDELAERS L. & VERLOOVE C. met medewerking van VAN ROY D., VAN DAMME M. en MEULEMANS K. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Leuven binnenstad, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB2, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Verloove, Claartje; Mondelaers, Lydie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Ensemble Schippershuis en In 't Oude Woud, met Café Gambrinus [online], https://id.erfgoed.net/teksten/128192 (geraadpleegd op ).