Watergang van papiermolen "De Meurs" of "Steenputmolen "

Tekst van Papiermolen De Meurs (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200197)

Van de voormalige en nu gesloopte papiermolen "De Meurs" of "Steenputmolen" uit 1827, zijn nog een aantal restanten bewaard: de steenputvijver, een stenen brug, kanaal met twee sluizen (verdeelwerk, toevoergeul, sas met waterval), de oude turbinekamer en restanten van funderingen en stukken muur.

Om het grote waterwiel met een diameter van vijf meter te laten functioneren, wordt in de oude steengroeve een vijver gebouwd die diende als spaarbekken. Een afwateringskanaal geleidde het water in een optimale stroming naar dit wiel. Sinds 1836 was de molen uitgerust met een papiercontinu in vervanging van de papierschepkuipen. Om de continuïteit van de productie te bevorderen, werd de stoommachine ingevoerd, maar toch bleef men ook gebruik maken van de waterkracht. Zo wordt in 1883 nog een nieuw waterwiel geplaatst. Het bedrijf zou omstreeks de eeuwwisseling in de problemen komen. Uiteindelijk werd het complex gesloopt.

Volumes weergegeven op de Vandermaelenkaart. Gedurende de 19e eeuw quasi geen uitbreidingen. De lokalisatie van de oude papiermolen liet niet toe dat deze onderneming kon uitgroeien tot een moderne papierfabriek.

Verbinding van de Steenputvijver met de waterloop door gemetselde gewelven. De brug van 1833 is een zware gemetselde constructie met rondbogig afgedekte doorstroomopening (tunnelvorm) met natuurstenen afboording. De brug heeft ijzeren brugleuningen.

Verdeelwerk bestaande uit 2 sluizen:

sluis 1 (met waterval) voor doorstroming via beekbedding. Natuurstenen (arduinen) borst- en regelwerk, twee houten sluisdeuren waarvan één bediend door middel van tand- en heugel. De saswanden bestaan uit baksteen- en natuursteenmetselwerk.

sluis 2 bestaat uit twee geleiders voor schotbalken ter hoogte van de aanzet van het aftakkingskanaal (aanvoergeul) naar de waterval.

Het aftakkingskanaal (aanvoergeul) is een rechtlijnig kanaal met wanden in baksteenmetselwerk, gedeeltelijk van bakstenen vloer voorzien. Waterval met natuurstenen vervalwand (grote blokken) en zijwanden met openingen (rondbogig afgedekt en toegang verlenend tot gemetselde kamers.

Van de loogkamers zijn enkel het onderste gedeelte (restanten) en de funderingen bewaard. De watergevel is voorzien van een uitlaatopening voor afgewerkt water. Er is een klein brugje met bruggenhoofden in baksteenmetselwerk; het loopvlak rust in I-profielen; gesmede brugleuning.

  • J. de Gelas, De industriële geschiedenis als verklaring voor een legende in: Eigen Schoon en de Brabander LXXIII jg. 4-5-6,1990.

Bron: Beschermingsdossier DB000095
Auteurs:  De Schepper, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Papiermolen De Meurs [online], https://id.erfgoed.net/teksten/126193 (geraadpleegd op ).