Oost-westgerichte, grotendeels neogotische kruisbasiliek, gelegen op pleintje en omringd door smal grasveld afgesloten met bakstenen muurtje, waarop oorlogsmonument 1914-1918 en tegen zuidtransept gedenkmonument J.F. Willems van 1848.

Historiek

Eerste vermelding in akte van 974 waardoor keizer Otto II de kerk terugschonk aan de Sint-Baafsabdij van Gent. Contract betreffende de bouw van de toren dateert van 1431. Koor dateert uit het einde van de 15de of het begin van de 16de eeuw. Brand in 1542 en 1583, maar koor en toren bleven gespaard. Kleine herstellingen werden uitgevoerd, maar tot de 17de eeuw stond de toren los van het koor. Eigenlijke herstellingswerken begonnen in 1639 en het jaar daarop werden transept en schip voltooid. De toren onderging enkele herstellingen in 1803 en in 1834 naar ontwerp van F. Stoop. In 1841-42 naar ontwerp van F. Berckmans voorzien van zijbeuken, waarbij het schip werd afgebroken. Ook werden de transepten voorzien van spitsboogvensters. Naar ontwerp van E. Gife in 1863 enkele verbeteringswerken doorgevoerd (openbare aanbesteding op 7 mei 1863 en voltooid op 17 december 1863) namelijk vervangen van plafonds in schip en transept, verhogen van de middenbeuk, plaatsen nieuwe ramen in transept en van een deur in noordelijke sacristie.

Vergroting van de kerk naar ontwerp van E. Gife in 1897 (openbare aanbesteding op 16 januari 1897 en voltooid in maart 1898). Daarbij werd de kerk totaal afgebroken, op koor en transept na. Het werd een getrouwe weergave van de vorige kerk met uitzondering van materiaalgebruik voor toren (vroeger van zandsteen). Opbouw bergplaats naar ontwerp van L. Gife in 1910-11 (openbare aanbesteding op 19 september 1910). Decoratieve binnenschildering door A. Callens in 1911. Herstel oorlogsschade uitgevoerd in 1917-18 naar ontwerp van L. Gife, namelijk herstel goten, schaliën en metselwerk. In 1925 werden nog enkele kleine herstellingen uitgevoerd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden glasramen, metselwerk en schaliën beschadigd. Voorlopige herstellingen in 1945-47 en definitieve herstellingen circa 1950 en in 1954. Koor voorzien van drie glasramen naar ontwerp van J. Van Ael door J. Van de Broeck in 1958-59. Herstel glasramen door Calders in 1959.

Beschrijving

Plattegrond omvat een westertoren uit het vierde kwart van de 19de eeuw, driebeukig schip uit het vierde kwart van de 19de eeuw van zeven traveeën, transept uit het tweede kwart van de 17de eeuw van één travee en vlakke sluiting, koor uit het einde van de 15de of het begin van de 16de eeuw van vier traveeën en driezijdige sluiting. Rechthoekige sacristie uit het vierde kwart van de 19de eeuw aan zuidgevel koor, en vierkante sacristie uit het tweede kwart van de 17de eeuw (?) aan noordgevel koor.

Bakstenen gebouw met speklagen, op sokkel van zandsteen, koor en noordelijke sacristie van zandsteen.

Vierkante westertoren van vier geledingen onder ingesnoerde naaldspits (leien); overhoeks geplaatste steunberen met twee versnijdingen. Vijfhoekig traptorentje aan noordgevel. Verdiepte korfboogdeur en aansluitend spitsboogvenster met neogotische tracering, gevat in één, doorlopende geprofileerde omlijsting. Eiken deur, makelaar met zuiltje en krulkapiteel op polygonale sokkel, gedateerd 1871, waarop Sint-Bavobeeldje onder baldakijn. gedateerd 1652. Spitsboogvormige galmgaten met negblokken en waterlijst. Steigergaten onder daklijst.

Schip, transept, koor en sacristie onder schilddaken (leien); schip met metalen gebint. Zijbeuken uitgewerkt als kapellen onder schilddaken (leien). Travee-indeling door middel van steunberen onder klein tentdak. Transept met haaks op elkaar gestelde steunberen en steigergaten. Spitsboogvensters met neogotische tracering. Zuidertransept met enkele Sint-Andrieskruisen van zwarte baksteen; noordertransept rechtersteunbeer met kruis van zwarte baksteen. Koor met travee-indeling door middel van steunberen met twee versnijdingen, onder afgewolfd dakje, steigergaten onder daklijst. Hoge, gotische spitsboogvensters. Rechthoekige sacristie aan zuidgevel met kruiskozijnen van arduin. Noordgevel kleine vierkante sacristie onder lessenaarsdak (leien) met bolkozijnen van zandsteen.

Interieur

Basiliek met spitsbogen op zuilen met polygonale sokkel en bladwerkkapiteel naar Brabants patroon. Bakstenen kruisribgewelf op schalken met bladwerkkapiteel. Zijbeuken met kruisribgewelf op consoles en koor met kruisribgewelf op schalken.

Mobilair

Gepolychromeerde houten beelden uit de eerste helft van de 19de eeuw door de gebroeders De Cuyper. Neogotische altaren uit het eerste kwart van de 20ste eeuw; metalen neogotische communiebank uit de 19de eeuw (?); eiken preekstoel, trap met ijzersmeedwerk door Cornelis Marck, van circa 1770; twee eiken biechtstoelen met engelenbeelden van 1660 (één gedateerd op fries); twee eiken biechtstoelen met engelenhermen uit de tweede helft van de 17de eeuw.