Boerenhuis

Tekst van Hoeve met losse bestanddelen (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200636)

Betreffende hoeve ligt in het als landschap beschermde komgrondengebied van Lampernisse. Dit gebied, gelegen aan de landzijde van de in de 10de eeuw opgeworpen Oude Zeedijk, weerspiegelt nog bijzonder goed het middeleeuwse landschap gekenmerkt door grote komgronden met grillig perceelpatroon en vele grachten, versneden door zandige oeverwalafzettingen waarop zich de bewoning vestigde. In de loop van de 13de en 14de eeuw werden heel wat bedrijven voor veehouderij ingeplant op de lager gelegen komgronden. Het betreft hoeven met walgracht, een landelijke bewoningsvorm typisch voor het toenmalige West-Europa. Omwille van het bestendig graslandgebruik zijn de relicten van deze sites uitstekend bewaard gebleven en vormen ze een unieke getuigenis van de middeleeuwse ontginningsgeschiedenis van de streek. Sommige van deze sites bleven echter of werden later opnieuw bewoond. Dit was onder meer het geval met betreffende hoeve die teruggaat tot een middeleeuwse site met walgracht.

Ten zuidwesten van de Leerzevaart gelegen hoeve reeds aangeduid op de Ferrariskaart (1771-1777). Losse, lage bestanddelen van baksteen onder pannen zadeldaken, gegroepeerd rondom een begraasd erf met bakstenen toegangsbruggetje; walgrachtdepressies ten westen en ten zuiden; huisweiden typeren zoals vanouds nog de onmiddellijke omgeving. Ten zuidwesten van het erf, 18de-eeuws boerenhuis met vier traveeën + twee opkamertraveeën rechts onder kort overstekend, deels mank zadeldak (nok parallel aan de straat en vaart; Vlaamse en mechanische pannen).

Verankerde witgekalkte baksteenbouw op gepikte plint. Zuidwestgevel: houten kozijnconstructies voor kelderopeningen onder de opkamer en voor vensters onder meer bolkozijnen, in linker travee met geprofileerde bovendorpel, tralies en licht verdiept in korfboogomlijsting. Dito kozijndeur met geprofileerde tussendorpel en bovenlicht, in getoogde omlijsting. Beglazing met kleine roedeverdeling. Luiken, bij opkamer blijkbaar nog oorspronkelijk. Links van de opkamer, kleine aanbouw onder zadeldak (golfplaten). Meer gesloten noordoostelijke gevel met uitspringend rechter gedeelte; koperen gedenkplaat met opschrift "A la mémoire des mitrailleurs morts au champ d'honneur devant Dixmude décembremai 1916. Baets, Fr. caporal. Van Erpe, M. soldat. Vissers, G. id. Verschueren, A. id. Van den Bosch, F. id." Soortgelijke kozijnconstructies als in zuidwestelijke gevel voor kelderopeningen onder meer deur, smallere vensters en huisdeur. Zuidoostelijke puntgevel met aandak voorzien van muurvlechtingen en schouderstukken; verdwenen topstuk? Opkamer: getralied steekboogvenster met geprofileerde tussendorpel, kleine roedeverdeling en luiken. Geveltop: houten kloosterkozijn waarvan benedenvak met luiken. Noordwestelijke puntgevel; laag bakhuis onder lessenaarsdak en aansluitend bij haaks ten opzichte van het boerenhuis gelegen 19de-eeuwse dwarsschuur als noordelijke begrenzing van het erf.

Interieur. Behouden indeling met respectievelijk van zuidoost naar noordwest: de opkamer boven de vlak overzolderde kelder, de leefkamer waarachter twee kleine slaapvertrekken boven een soortgelijke kleinere kelder, de centrale gang van voor- naar achterdeur, de keuken. Voorts ook bewaarde typische interieurelementen. Opkamer: balkenzoldering waarvan huisbalken met licht geprofileerde balksloffen, plankenvloer, houten schoorsteenmantel in Lodewijk XVI-stijl. Leefkamer: balkenzoldering met licht geprofileerde balksloffen, fraai houten ensemble in Lodewijk XVI-stijl bestaande uit schoorsteenmantel met tablethoeken in de vorm van vogel-slangenkop, tussen uitgewerkte muurkasten, betegelde haard, houten draaitrap naar opkamer én kelder. Kleine slaapkamers: eenvoudige houten muurkast en houten trapluik. Keuken: balkenzoldering, trapkast naar de zolder, houten schoorsteenmantel met aansluitende muurkasten, haard met huisoven. Zolder: twee schaargebinten, makelaars. Oorspronkelijke binnendeuren nagenoeg overal bewaard; onder meer ook hang- en sluitwerk.

Ten oosten van het erf, stalgebouw (nok parallel aan het boerenhuis), uit de 19de tot 20ste eeuw; ten zuiden, recentere loods en nutsgebouw zonder verdere noemenswaardigheden.

  • Bouwen door de eeuwen heen. Inventaris van het cultuurbezit in België. Architectuur, deel 8n, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Veurne, 1982.

Bron: Beschermingsdossier DW002100
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve met losse bestanddelen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/125255 (geraadpleegd op ).