Kasteel Sorghvliedt met park

Tekst van Kasteel Sorghvliedt met park (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11463)

Kasteel Sorghvliedt, heden districtshuis. Kasteel en aanhorigheden opklimmend tot tweede helft 18de eeuw, gelegen in een park met vijver en rechthoekige omgrachting. U-vormig hoofdgebouw met poortgebouwen ten westen, voormalige oranjerie, hovenierswoning en stallingen ten noorden, belvedère (derde kwart 19de eeuw) ten zuidoosten.

In 16de eeuw hoeve "Winckeleynde" en een aanvankelijk klein huis van plaisantie. Het goed was van 1660 tot 1815 in het bezit van de familie du Bois die tussen 1745 en 1750, op de 16de-eeuwse grondvesten en kelders, het huidige rococokasteel liet optrekken naar ontwerp van J.P. Van Baurscheit de Jonge, die ook verantwoordelijk was voor de tuininrichting in de jaren 1752-1753. Begin 19de eeuw werd de belvedère opgericht. In 1937-1940 werd het kasteel ingericht als gemeentehuis. Bij de restauratie van 1972-1973 verdween de oorspronkelijke bepleistering van het hoofdgebouw. In het park werden de vroegere moestuin en boomgaard vervangen door sportvelden, de twee fonteinen zijn afkomstig van Expo '58.

Aan de straat eenvoudig ijzeren hek tussen baksteenpijlers en ijzeren poort tussen geblokte natuurstenen rococopijlers met bekronende vazen. Westelijke hoofdingang in de as van het kasteel. Vlakke brug over omgrachting; sierlijk smeedijzeren hek en poort tussen geblokte natuurstenen pijlers met verdiepte panelen, schelpmotieven en bekronende siervazen.

Aansluitende dienstgebouwen, eertijds wagenhuis en stalling, op westelijke omgrachting. Rechthoekige bepleisterde gebouwen op een gepikte plint, één bouwlaag onder leien schilddaken met aan oostzijde rechthoekige dakvensters in houten omlijsting onder driehoekig fronton; geprofileerde daklijsten. Rondboogpoorten en steekbogige deur en vensters in O.-gevels; vrij gesloten westgevels met rechthoekige vensters.

Een geplaveide weg leidt naar het U-vormig kasteel van twee bouwlagen onder leien schilddaken met rondbogige dakvensters in houten omlijsting. Oorspronkelijk bepleisterde, bakstenen lijstgevels met hoekstenen op een kleine natuurstenen plint, rechthoekige keldervensters (zij- en achtergevels) en beluikte rechthoekige vensters met negblokken en vlakke arduinen dorpels; gebruik van natuursteen voor de uitgewerkte rocaille-omlijstingen van de markante boogvormige (balkon)deuren, sierlijk ijzersmeedwerk voor de balkonleuningen.

Westelijke hoofdgevel van negen traveeën met centrale achteruitwijkende en rijk uitgewerkte ingangspartij met parement van blauwe hardsteen en bekronend kuifstuk met wapenschild (du Bois) in cartouche, geflankeerd door wildeman en vrouw met banier; afsluitende gebogen waterlijst en voluutvormige vleugelstukken met harnassen. Spiegel- en rondboogdeur in geprofileerde omlijstingen met siersluitsteen en rocaille-decor in de zwikken; vrijstaande zuilen met voluutkapitelen onder breed balkon met smeedijzeren rococo-balustrade, laatstgenoemde gedateerd en gesigneerd "CORNELIS MARCKX FECIT CONTIGH 1751". Zijrisalieten in middentravee gemarkeerd door kleine balkons met smeedijzeren leuningen, gesigneerd "IAN BEUCKEN CONTIGH".

Oostelijke achtergevel met licht middenrisaliet onder driehoekig fronton met oculus en bekronende dakruiter.

Ten noorden, tegen Marneflaan, voormalige oranjerie van negen traveeën en één bouwlaag onder leien schilddak. Baksteenbouw met hoge rondbogige muuropeningen.

Eveneens ten noorden: heden vervallen hovenierswoning met verbouwde stalling. Woning met verspringende bouwhoogte: twee bouwlagen onder lessenaarsdak (Vlaamse pannen) met hoger een achteruitwijkende halve dakverdieping onder zadeldak (nok parallel met straat, Vlaamse pannen); in het verlengde verankerde beschilderde stalling onder zadeldak (mechanische pannen). Bepleisterd en beschilderd woonhuis met rechthoekige vensters, onder meer serliana in gemarkeerde ingangstravee; rondbogige stalvensters.

Ten oosten hiervan: lage bakstenen stalling onder schilddak (nok haaks op straat, Vlaamse pannen).

Op hoek met Broydenborglaan: ingebouwd, driehoekig afgesloten wegkapelletje met rondbogig venstertje.

Op heuvel in oostelijke parkgedeelte: classicistische belvedère met opengewerkte centrale rotonde bestaande uit zuilenomgang onder klassiek hoofdgestel en leien koepel, flankerende bepleisterde gebouwtjes van één bouwlaag met beluikte rechthoekige vensters.

Voorts in het park: beelden "Humanisme" van Marcel Mazy (achter het kasteel) en "De Rivier" van Velichko Minekov (voor de vijver).

  • ARREN P., Van kasteel naar kasteel, deel I, Kapellen, 1985, 164-167.
  • DE BRUYN A., Jan Peter van Baurscheit de jonge, leven en werk voor de familie du Bois, (onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUG, 1970, 86-95).
  • GIJPEN L., Krans van kastelen in de provincie Antwerpen, Antwerpen, 1960, 107-114.
  • LEEMANS H., Hoboken, (Kastelen en buitenplaatsen o.l.v. GENICOT L., Brussel, 1977).
  • MORETUS PLANTIN DE BOUCHOUT R., Demeures familiales, Antwerpen, 1950, 148-155.
  • WILSENS S., Kastelen in Antwerpen, Hasselt, 1972, 52-53.

Bron: KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. & HIMLER A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in Belgiƫ, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nd, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel Sorghvliedt met park [online], https://id.erfgoed.net/teksten/11463 (geraadpleegd op ).