Waalsekaai

Tekst van Waalsekaai (https://id.erfgoed.net/themas/11334)

Gelegen in het Zuidkwartier, tussen Schelde- en Van der Sweepstraat. Naamgeving in 1876. Westelijke begrenzing van de voormalige Zuiderdokken - geopend in 1881, gedempt in 1969 - waardoor overwegend industrieel karakter van de bebouwing.

Accent op het monumentale Zuiderpershuis naar ontwerp van architect E. Dieltiens (1882) en het Hof van Beroep (tussen IJzerenpoort- en Visserskaai) naar ontwerp van architect F. Van Bogaert (1973).

Voorts, verschillende grote pakhuizen van rond 1900: 7-9, de magazijnen van de Noordnatie, 25-27, 40-41, de Belgian Pakhoed modo "Vlaanderen", 46-49, 57-58 van 1902 en 60-62.

Nummer 7, 1887 gedateerd door muurankers: kleurige bakstenen gevel van vier traveeën en drie bouwlagen, geritmeerd door lisenen, segment-, spiegel- en rondboogvormige muuropeningen; decoratief blokverband op borstweringen en boven de vensters; interieur: interessante, op natuurstenen sokkel rustende gietijzeren zuilen met door ribben ondersteunde kopplaat, waarop houten balken en houten bevloering; deze constructie is - als gevolg van een brand - thans beperkt tot de gelijkvloerse verdieping; doorheen de verdieping: interne hijskoker.

Nummers 25-27 in neotraditionele stijl met in- en uitgezwenkte versierde toppen.

Nummers 46-49: hoekhuis van acht en drie traveeën, vijf bouwlagen en mezzanino; lijstgevel door ondiepe rondboognissen en drie kleine torens in verticale partijen ingedeeld; de valse bak- en natuurstenen gevel verbergt een zuivere betonconstructie (kolommen, balken, vloeren) van ter plaatste gestort gewapend beton, waarschijnlijk het Hennebiquesysteem; deze constructie zou de eerste betonbouw van Antwerpen zijn.

De tussenliggende kavels zijn bebouwd met eenvoudige woonhuizen van rond 1900: bakstenen of bepleisterde lijstgevels zonder veel praalvertoon, thans meestal uitgebaat als café. 10 en 11, de hoek Timmerwerfstraat nummer 33, de hoek Wapenstraat nummer 16, het nummer 36 met aanpalende huizen nummer 10 en 11 van de Visserskaai, het nummer 38 en de nummers 50-52 zijn betere exemplaren uit dezelfde periode waarbij meer aandacht voor ordonnantie en ornamentiek.

Vooral 50-52 vormen een indrukwekkend doch vervallen complex begrensd door de vroegere spoorweg, Waalsekaai en Schaliënstraat: flatgebouw van vier bouwlagen, respectievelijk vier, vijf en vier traveeën onder pannen schilddak, 1903 gedateerd in gevelsteen; bepleisterde, beschilderde lijstgevels opgehoogd met schijnvoegen, lijsten, balusters, medaillons en guirlandes; middenrisaliet van drie traveeën gemarkeerd door lisenen en driehoekig fronton, afgeronde hoeken benadrukt door bel-etagebalkon; beëindiging met houten kroonlijst op klossen en tandlijst waaronder de gesculpteerde panelen van het fries.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, D2, 1902, Modern Archief 20.376, dossier 1310.

Bron: DE MUNCK-MANDERYCK M., DECONINCK-STEYAERT R. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nb, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Waalsekaai [online], https://id.erfgoed.net/teksten/113077 (geraadpleegd op ).