Pacificatiestraat

Tekst van Pacificatiestraat (https://id.erfgoed.net/themas/11319)

Gelegen in het Zuidkwartier, tussen de Amerikalei en de Gentplaats. Werd in 1876 zo genoemd naar het verdrag dat drie eeuwen vroeger als de zogenaamde "Pacificatie van Gent" was gesloten. De bedoeling van Willem van Oranje was een basis van verstandhouding te scheppen tussen katholieken en protestanten met het oog op een eensgezinde verdediging van de Nederlanden tegen Spanje.

Naar de Amerikalei toe, merkelijk betere huizen. Van Gentplaats tot Gijzelaarsstraat: veelal verkrotte enkelhuizen van circa 1880-1890; diverse parementen en kroonlijsthoogten, sommige banaal vernieuwd. De nummers 14-16, aansluitende bij de eenheidsbebouwing van de Gijzelaarsstraat.

Verderop, van Gijzelaarsstraat tot Emiel Banningstraat: vrijwel homogene bebouwing van de onpare zijde met kleurige baksteengevels uit de eerste helft van de 20ste eeuw (35 gedateerd 1908), gemiddeld drie traveeën en drie bouwlagen; opvallend is de vervanging van reliëfwerking (spiegels, panelen, schilden, kordons, stucwerk en consoles) door kleureffecten en mozaïeken (nummers 29 tot 35 en 45 tot 49).

De gemarkeerde midden- of hoektravee met balkons blijft evenwel in zwang. Het nummer 37 nog neoclassicistisch geïnspireerd met balustrades en sleutels van natuursteen en een geleden houten kroonlijst op klossen en tandlijst. Pare zijde met overwegend bepleisterde, beschilderde lijstgevels uit het laatste kwart van de 19de eeuw. Het nummer 28 met fraaie smeedijzeren consoles onder balkon en kroonlijst. Van Emiel Banningstraat tot Amerikalei: voortzetting van het neoclassicistische burgerhuistype: bepleisterde, witgeschilderde lijstgevels met enkelhuisopstand, gemiddeld drie traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak, te dateren 1880-1900. De huizen van twee bouwlagen zijn afgedekt met mansardedak zodat de kroonlijsthoogte ongeveer overal gelijk is. Benadrukte middenpartij met balkon of erker; deurvenster onder fronton of waterlijst; voorts, horizontaliserende kordons die dikwijls over verschillende panden doorlopen; versiering met imitatievoegen en -bossages, panelen, stucwerk, consoles en sleutels.

Buiten de reeks vallen de nummers 42-44 met art-nouveaudecoratie van 1899 naar ontwerp van architect Jules Hofman, het bakstenen pak- of werkhuis nummer 46 met markante puilijst, kolossale pilasters van de bovenbouw en rechthoekige muuropeningen onder ijzeren I-balk met rozetvormige bevestigingsbouten, en het meer uitgewerkte hoekpand nummer 36 met duidelijke aflijning van beneden- en bovenbouw, afgeronde hoektravee met rechthoekige vensters in drukke omlijsting en travee-indeling door middel van kolossale pilasters en gekoppelde vensters.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwvergunningen D2, 1899, Modern Archief 20.341, dossier 412.

Bron: DE MUNCK-MANDERYCK M., DECONINCK-STEYAERT R. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nb, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pacificatiestraat [online], https://id.erfgoed.net/teksten/113062 (geraadpleegd op ).