Gijzelaarsstraat

Tekst van Gijzelaarsstraat (https://id.erfgoed.net/themas/11300)

Gelegen in het Zuidkwartier, tussen Bolivar- en Gillisplaats. De naam, gegeven in 1876, gaat terug op het verdrag van Cateau-Cambrésis (1559) waarbij Alva, Egmont en Oranje als gijzelaars naar de Franse koning werden gestuurd.

Halverwege doorsneden door de Pacificatiestraat die blijkbaar een scheidingslijn vormt tussen de oudere eind-19de-eeuwse bebouwing van bepleisterde lijstgevels (zuid) en de recentere gekleurde bakstenen gevels (noord).

De typische neoclassicistisch getinte lijstgevels, bepleisterd en witgeschilderd, met name de nummers 35-37, 41 tot 51, 24, 54, 60 tot 68, zijn meestal paarsgewijs of per drie gebouwd. Kenmerkend zijn hier de imitatievoegen van de begane grond, de kordons en paneelversiering van de bovenverdieping, de klassieke bekroning met houten kroonlijst op klossen, consoles en tandlijst en de rechthoekige geriemde vensteromlijstingen. Iets meer originaliteit bezitten de nummers 41-43 (balkon, versierd fries, risaliet) alsook het nummer 24 (balkon, pilasters, mansardedak met dakvensters en oeils-de-boeuf) dat vermoedelijk iets ouder is. Neoclassicistische houten puien op de nummers 35, 37, 86; nummer 35 met café, de nummers 36 en 86 thans met woonhuisfunctie.

Van de bakstenen gevels van de noordhelft, gaande tot vijf bouwlagen, zijn er een aantal gebouwd als appartementsblokken: het hoekcomplex Gijzelaarsstraat - Gillisplaats - Kasteelstraat, de nummers 13-17, de seriewoningen nummers 36 tot 50. Andere gebouwen van groot volume zijn de school nummer 27 en het pakhuis nummer 29. Opvallend is de afwisseling van gekleurde baksteen en natuursteen voor speklagen, lateien, hoekblokken en ontlastingsbogen, de steek-, de segment- en rondboogvenster, de art-nouveau-invloed in de ornamentiek (nummers 1-3 met pui en nummers 9-11 met fraai gebruik van smeed- en gietijzer in gelijkvloerse verdieping). Een uitzondering in het gebruikelijke lijstgeveltype is de puntgevel van nummer 55.

Storend zijn onder meer de garage de Zuidster (tussen nummer 24 en 26) en het brouwerijdepot (tussen nummer 21 en 27), verontrustend de bres tussen nummer 70 en 74 (aansluitend bij het "gat" in de Jan Van Gentstraat), smaak- en stijlloos de meeste vernieuwingen.


Bron: DE MUNCK-MANDERYCK M., DECONINCK-STEYAERT R. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nb, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gijzelaarsstraat [online], https://id.erfgoed.net/teksten/113043 (geraadpleegd op ).