Sint-Jacobskapel, modo "Spaanse Kapel", in 1383 door het magistraat opgericht bij het Sint-Jacobsgodshuis en toegewijd aan Jacobus de Meerdere. Vernieuwing voorgevel in 1411, volledig afgebrand in 1479; kort nadien heropgebouwd. In 1582, na de godsdiensttroebelen, heringewijd. Parochiekerk der Spaanse troepen in de 17de eeuw, onder leiding van de jezuïeten. Tijdens de Franse Revolutie ingericht als Tempel van de Rede. Na de afschaffing van het bisdom Antwerpen, erkend als parochiekerk (noordelijk stadsdeel). Ingericht tot hulpkerk in 1812, vermits de stedelijke Raad Sint-Gummarus als parochiekerk voldoende vond. In de 19de eeuw herstel voorgevel, vernieuwing interieur en bouw nieuw torentje. Zwaar beschadigd in de Eerste Wereldoorlog, waarbij ook alle mobilair verloren ging. In 1923 heropgebouwd naar ontwerp van kanunnik R. Lemaire.

Oost-west georiënteerde kapel op rechthoekige plattegrond, onder leien zadeldak, voorzien van dakruiter met opengewerkte klokkentoren onder leien spits. Sobere, tweeledige, deels bewaarde (zie steenverwering) westpuntgevel, opgetrokken uit zandsteen en bekroond met hogel; zandstenen sokkel met schuine afzaat. Verdiepte korfboogpoort in geprofileerde spitsboogomlijsting onder druiplijst met hogel; boogveld met beeld van de patroonheilige. Hogerop gevelbreed kordon, groot spitsboogvenster en bekronende oculus. Links ingebouwde traptoren (?) onder leien spits met bekronend bolornament.

Interieur. Eenbeukige, bepleisterde en beschilderde ruimte, overdekt door spitstongewelf met bakstenen gordelbogen. Schip van vijf traveeën met aansluitend hoger gelegen koor van één travee met driezijdige sluiting; straalgewelf op consoles. Spitsboogvensters. Tweede travee links: blind spitsboogvenster met geschilderde schilden van de Spaanse stedelijke gouverneurs, getekend "Bern. Janssens Fecit 1926".