Stadspark, zo genoemd naar de citadel op deze plaats gebouwd tussen 1819 en 1831 door de Hollandse luitenant kolonel Gey van Pittius. Dit bolwerk op vijfhoekige plattegrond met een oppervlakte van 43 hectare was een der grootste en modernste van Europa. De citadel werd gebouwd op deze strategische plaats, waar in 1671 reeds het zogenaamde "fort Monterey" gebouwd werd, buiten de stadsomwalling tussen de Petercelie- en Heuverpoort op aanvraag van het Wenercongres en Wellington zelf, als verdediging tegen de Fransen. Slechts volledig afgewerkt in 1831, na het Hollandse bewind (1815-1830) was het gebouw reeds voorbijgestreefd en heeft het dus nooit als citadel gefungeerd. Het gebouw bleef wel dienst doen als infanterie- en artilleriekazerne ook na het verwerven van het terrein door de stad in 1870.

Het duurde tot 1874 voor een definitief urbanisatieplan van J. Hofman voor de nieuwe wijk goedgekeurd werd. 26 hectare werd park met lanen, 18 hectare bouwgrond aan de aflijnende boulevards (voormalige Citadellaan, heden Charles de Kerchovelaan, Koning Leopold II-laan en zijstraten naar de Kortrijksesteenweg), 4,5 hectare, het centrale gedeelte, namelijk de vijfhoekige ring, bleef kazerne. In minder dan vijf jaar was het nieuwe kwartier aangelegd.

Het park werd ontworpen door H. van Hulle, hoofdtuinman van de Kruidtuin. In 1884 werden 6 hectare aan het park toegevoegd voor de aanleg van de grote vijver en een speelplein.

Sinds 1889 werden verschillende projecten ingediend voor de aanleg van een verbinding tussen het park en het eerste Sint-Pietersstation (Parkplein) namelijk de Fortlaan (zuidelijke begrenzing) en de Parklaan. De wijk ontwikkelde tot een typische burgerwijk met ruime huizen in art-nouveaustijl, symbool van de progressief ingestelde nieuwe burgerij.

In en rondom het park ontstonden culturele en recreatieve instellingen:

• het Feest- of Floraliapaleis met Casino en sportpaleis
• het Museum voor Schone Kunsten
• een muziekkiosk
• een openluchttheater
• talrijke standbeelden
• het dierenasiel

Aanvankelijk was er ook een restaurant, een Chalet Suisse en een belvedère. In de onmiddellijke omgeving werd de Normaalschool en Tuinbouwschool gebouwd en de Botanische tuin aangelegd.

Het enig resterend gedeelte van de citadel is de ingangspoort, gelegen aan de oostzijde van het park en daterend van 1826.

Verder is het park zelf aangelegd naar Engels model met talrijke loofbomen, gras- en bloemenperken en brede dreven (met namen van Gentse kunstenaars, architecten of geleerden), twee vijvers, kunstmatige grotten met watervallen, een rozentuin en pergola, aangelegd voor de eeuwfeesten van 1930.