Fort van Lier

Tekst van Fort van Lier (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10300)

Bruggenhoofdfort van 1873-1883, uitgebreid onder meer in 1890. Trapeziumvormige constructie voorzien van een circa 50 meter brede omgrachting, binnenplein met kazerne. Aarden begroeide wallen, heden gedeeltelijk afgegraven, bedekken de bakstenen en betonnen gebouwen.

Het gebruik van kanonnen met getrokken loop en groter schootsveld tijdens de Frans-Pruisische oorlog van 1870, maakte dat de verdediging van de vesting Antwerpen (bestaande uit de zogenaamde Brialmontvesting van 1860-1865 en acht vooruitgeschoven forten naar ontwerp van geniekapitein A.H. Brialmont) moest gebracht worden op de Rupel - Netelijn. Bij wet van 1 juni 1874 werd de bouw gepland van de drie bruggenhoofdforten Lier, Walem en Wintham. De planning van de minister van Oorlog van 1878 voorzag de opbouw van een buitenlinie bestaande uit 20 forten, doch tegen het einde van de eeuw waren slechts 8 forten gerealiseerd. Bij de opbouw van het fort van Lier in 1873-1883 stond het geschut opgesteld in open lucht of op de wallen. In 1890 voorzien van infanteriekazerne en een zwaardere bewapening namelijk koepels met kanonnen van 5,7 en 15 centimeter en de openluchtstellingen verdwenen ten voordele van gepantserde draai- en hefkoepels. Op de bakstenen gewelven werd ongewapend beton aangebracht en een schokabsorberende zandlaag. Bij de creatie van de hoofdweerstandstelling (wet van 6 juni 1906) gemoderniseerd en in 1910 voorzien van pantserkoepels. Zwaar beschadigd tijdens de Eerste Wereldoorlog. In 1935 bunkers geplaatst en enkele onderdelen aangepast aan de functie van infanteriesteunpunt. Werken uitgevoerd door Duitse leger tijdens de Tweede Wereldoorlog. Sinds 1956 in bezit van de stad. Alle elementen bleven bewaard doch in beschadigde toestand.

Complex bestaat uit: toegangsbrugje en ijzeren toegangspoort; toegangspoterne verbonden met officierengebouw en paardenstallen, aansluitende kanonkoepel van 1890; twee schoudercaponnières uitgebreid met kanonkoepels; centraal hoofdfrontgebouw met caponnière, verbonding met schoudercaponnières voorzien van holtraverse in ongewapend beton en bunkers, op de wal twee kanonkoepels in ongewapend beton; naast linkse reservepoterne gang naar kanonkoepel; centrale infanteriekanzerne van 1890 waarop holtraverse; keelcaponnière.

Zichtbare bakstenen gedeelten, deels gecementeerd, met markerende lisenen en aflijnende hardstenen lijst op klossen. Steekboogvormige muuropeningen. Infanteriekazerne: middenrisaliet met jaartal 1890 (arduinen paneel), arduinen banden en kordonlijsten. Steekboogvormige muuropeningen, op lekdrempels, met neuten, imposten en sluitstenen. Toegangspoterne met aangebouwde woning uit jaren 1960.

  • GILS R., De uitbreiding van de vesting Antwerpen tussen 1868 en 1914, in Mededelingen van de Simon Stevinstichting, nummer 2, zomer 1987, p. 15-25.
  • GILS R., SCHROONS B. en CANNAERTS J., Fort Lier, een voorlopige studie, Simon Stevinstichting, 1990.
  • LENS A., Lier voorheen en nu, Antwerpen - Roeselare, 1986, p. 376-381.
  • SIMON STEVINSTICHTING, Historisch overzicht van de vesting Antwerpen, in Mededelingen van de Simon Stevinstichting, nummer 2, juni 1982.

Bron: KENNES H. & WYLLEMAN L. 1990: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kanton Lier, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 13n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Fort van Lier [online], https://id.erfgoed.net/teksten/10300 (geraadpleegd op ).