Vismarkt

Tekst van Vismarkt (https://id.erfgoed.net/themas/2676)

Gelegen langs de Kleine Nete; kade gemetst in 1414. Vermoedelijk de eerste stadskern, waar tot in de 19de eeuw het zogenaamde "Huis met den Toren" stond (huidige nummers 31-33) volgens sommige historici refererend aan het "belfort" van de oudste stadskern. Benaming ontleend aan de vroegere functie.

Pas als plein ontstaan circa 1845 na de overwelving van de Brouwers- en de Vredebergvliet die beide hier hun bron en monding hadden. Nagenoeg volledig vernield tijdens de Eerste Wereldoorlog. De Vismarkt met enkele monumenten en gelegen aan de Nete, werd als visuele beëindiging van de Grote Markt in 1919 uitgekozen als typevoorbeeld voor een wederopbouw-wedstrijd uitgaande van de Union des Villes et Communes Belges in samenwerking met het hulpcomité "Oeuvre Suisse en Belgique". De stedenbouwkundige wedstrijd omvatte de reconstructie van de achterin gelegen gevelwand aan de Nete (Vismarkt en toenmalige Messenstraat, het huidige Felix Timmermansplein) en een ontwerp voor de brug tussen de Grote Markt en de Rechtestraat. Het behoud van de bestaande percelen werd vooropgesteld, de lijnrichting werd in 1920 definitief vastgelegd met aanpassing van de rooilijn tot aan het buildragershuisje. Slechts drie ontwerpen werden ingediend. Van het bekroonde ontwerp van E. Van der Paal, met lijnrichting van 1918, voorziene "groepsbouw" en één gevelzicht, werd slechts een sterk afwijkende versie van de brug uitgevoerd. Na lange discussies besliste de stad de huizen aan de Nete niet herop te bouwen.

Vooroorlogse bebouwing overwegend bestaande uit eenvoudige bepleisterde lijstgevels, onder meer als aanpassing van oudere kernen (zie diephuizen) en een klein bouwblok in de Netebedding aan de Hoogbrug. Huidig uitzicht bepaald door een sobere neotraditionele wederopbouwarchitectuur en gelijkaardige hedendaagse constructies; diephuizen met bakstenen trap- of puntgevels van twee tot drie bouwlagen; nummer 17 naar ontwerp van A. Ceulemans van 1922. Nummer 27 naar ontwerp van B. De Meyer van 1923. Ter plaatse van het huidige nummer 9 bevond zich oorspronkelijk het buildragershuisje, afgebroken in 1958 en in 1963 mits aanpassingen heropgebouwd als afzonderlijk paviljoen op het Felix Timmermansplein. Ter hoogte van de verbreding van de markt: omheinde openluchtvismijn van 1877 en oude stadspomp van 1835 met initialen M.D.V. van de toenmalige burgemeester Mast De Vries, door de Lierse meester-steenhouwer J.J.G. Nuyens, ornamentiek naar ontwerp van L.(?) Serrure: arduinen zuil waarop stadsschild en vier bronzen vissen, op arduinen vierkante sokkel; pompzwengel en spuwer in vorm van mannenhoofd; halfrond waterbekken.

  • Openbare Werken Lier, Bouwingen, 1922, september-december; 1923, september-december.
  • DE MEYER R., Antwerpen, Lier en Mechelen, een debat over stedebouw en architectuur naar aanleiding van drie wederopbouwwedstrijden, in Monumenten en Landschappen, II, nummer 5, p. 35-36.
  • VRIENS L., De Wederopbouw van Lier na de Eerste Wereldoorlog, Eindejaarsverhandeling, KUL, 1981-1982, p. 3.57, 3.62-3.63.

Bron: KENNES H. & WYLLEMAN L. 1990: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kanton Lier, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 13n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vismarkt [online], https://id.erfgoed.net/teksten/102718 (geraadpleegd op ).