Persoon

Spéder, Lucien

ID
7278
URI
https://id.erfgoed.net/personen/7278

Beschrijving

Lucien Spéder was een belangrijk architect die hoofdzakelijk tijdens het interbellum in Leuven werkzaam was en een groot aantal wederopbouwprojecten gerealiseerd heeft. Niettegenstaande er in de Vlaamse Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed een veertigtal projecten en in deze van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een paar projecten van hem gerepertorieerd zijn, is niet zoveel over hem geweten.

Lucien Spéder zag in 1887 in Pepinster (provincie Luik) het levenslicht. Hij huwde in 1913 zijn dorpsgenote Juliette Bourguignon en verhuisde vervolgens naar Kessel-Lo waar hij zich als architect vestigde. Volgens de literatuur was hij ook bekend als kunstenaar en grafisch vormgever.

Op basis van bouwdossiers, bewaard in het stadsarchief, kan afgeleid worden dat Lucien Spéder reeds begin jaren 1920 in Leuven woonde: in de Maria Theresiastraat in 1921 en in de Frederik Lintsstraat in 1922.

Vanaf 1924 betrok Spéder één van de twee door hem ontworpen stadswoningen aan de Naamsevest 114 te Leuven-stad. Tien jaar later verkaste hij naar Wezembeek-Oppem en daarna naar Sint-Gillis.

Spéder wordt een eerste maal in het Leuvense genoemd vanwege de hulp die hij als jonge man bood bij het bergen van lichamen na de moordende doortocht van de Duitsers op 25 en 26 augustus 1914. Samen met kapucijn Valerius Claes (1884-1958) bracht hij overleden inwoners van Leuven en omstreken naar de stedelijke en tijdelijk opgerichte begraafplaatsen. De daaropvolgende maanden hielp Spéder ook mee om lichamen terug op te graven en te herbegraven om de uitbraak van besmettelijke ziektes te voorkomen. Dit bleek tot april 1915 noodzakelijk te zijn.

Mogelijk vanwege zijn fysieke en emotionele betrokkenheid bij de gruwel van de Eerste Wereldoorlog in Leuven was Spéder ook intensief betrokken bij de heropbouw van de stad.

Volgens het onderzoek van de stedelijke dienst Onroerend Erfgoed in kader van het project ‘Herleven. Leuven na 1918’, ontwierp Lucien Spéder niet minder dan 49 wederopbouwpanden in Leuven. Het vroegst gekende ontwerp van zijn hand betrof het thans gesloopte pand in de Bondgenotenlaan nr. 154 waarvoor in 1917 een bouwvergunning werd afgeleverd.

De eerste bewaarde wederopbouwontwerpen die op basis van de Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed met zekerheid aan hem kunnen worden toegeschreven dateren van rond 1919 en 1920. Deze eerste realisaties gebeurden al in samenwerking met de minder bekende architect L. Vanderveken, waar Spéder tijdens het interbellum exclusief mee samen werkte. Het duo Spéder-Vanderveken realiseerde ook op de Tiensesteenweg enkele wederopbouwpanden, de nummers 33, 172 en 178 in 1921.  

Het uitbreidingsproject dat Spéder tekende voor de familie Maisin in 1950 geldt -voorlopig althans- als het recentste gekende wapenfeit van de bouwmeester.

Spéders oeuvre omvat een diversiteit aan zowel monumentale als kleinschalige burgerhuizen, stadswoningen, handelspanden, alsook arbeiderswijkjes en sociale woningbouw. Voortgaande op zijn realisaties had hij een grote kennis van de historische architectuurstijlen en wist hij deze te combineren tot een eigen wederopbouwstijl met verwerking van decoratieve elementen uit de barok, régence, het classicisme, en in mindere mate de gotiek. Zijn voorkeur ging uit naar constructies in baksteenbouw met verwerking van blauwe hardsteen of natuursteen. Hij besteedde daarbij grote aandacht aan de detaillering van onder meer het beeldhouwwerk.

  • BUIS J. - CEUNEN M. - GYSEN R. - VAN DE VIJVER H. - VERPOEST L. - VRANCKX R. 2018: Herleven, Leuven na 1918, Leuven, 52.
  • VANHELLEMONT Y. 2013: Wederopbouwarchitectuur te Leuven de spagaat tussen traditie en moderniteit: architect Lucien Spéder te Leuven, Nieuwsbrief Leuvens Historisch Genootschap 10, 38, 18-25.
  • Biografische gegevens aangevuld door Hubert Bovens (augustus 2020).

Bron: Beschermingsdossier 4.001/24062/125.1, Kasteel Maisin
Auteurs: Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Erfgoedobjecten

Ontwerper van

Achterhuis bij Tiensestraat 34

Muntstraat 27 (Leuven)
In wederopbouwstijl met neotraditionele inslag opgetrokken rijhuis van drie traveeën en twee bouwlagen naar ontwerp uit 1921 van architecten L. Spéder en J. Vanderveken.


Arbeiderscité Tolhuizenstraat

Gijzelaarsstraat 1-16, 18-36, Kaboutermansstraat 76-90, Tolhuizenstraat 1-16, 17-39 (Leuven)
De arbeiderscité aan de Tolhuizenstraat en Gijzelaarsstraat werd in het begin van de jaren 1930 in het kader van de krotopruiming opgericht door de Samenwerkende Maatschappij voor Goedkope Woningen van Leuven. Het ontwerp was van de hand van de Leuvense architecten Lucien Spéder en J. Vanderveken.


Arbeiderswoningen

Heilige-Geeststraat 108-148, 152-168 (Leuven)
Reeks van dertig, twee aan twee in spiegelbeeld gekoppelde arbeiderswoningen, onderbroken door de toegangspoort van het klooster van de paters kapucijnen.


Arbeiderswoningen Sint-Servatiusstraat

Sint-Servatiusstraat 2-11, 12 (Leuven)
Zogenaamd verbeterd beluik in 1931-1932 opgericht door de Samenwerkende Maatschappij voor Goedkope Woningen en Woonvertrekken van Leuven. De eenzijdig bebouwde gang met elf woningen en poortgebouw werd opgetrokken in het kader van krotopruiming.


Arbeiderswoningen, Voorzorgwijk

Bankstraat 110-128, Heilige-Geeststraat 68-80, Voorzorgstraat 1-7, 8-39, 40-60 (Leuven)
De Voorzorgwijk omvat zes types arbeiderswoningen van doorgaans twee bouwlagen en twee traveeën in halfopen of gesloten bebouwing.


Burgerhuis

Blijde-Inkomststraat 13 (Leuven)
Enkelhuis ontworpen in 1938 door architect L. Spéder in een 18de-eeuwse Frans geïnspireerde bouwtrant, met twee bouwlagen onder een pseudo-mandardedak met dakvensters.


Burgerhuis In De Ploegh

Mechelsestraat 3-5 (Leuven)
Drie bouwlagen en drie traveeën tellend volume met dubbelhuisopstand, dat wellicht opklimt tot de 16de of 17de eeuw en dat in 1752 werd verbouwd. De in 1928 toegevoegde poorttravee links ernaast vormt met zijn opmerkelijk Lodewijk XV-front een bijzonder harmonische voortzetting.


Burgerhuis naar ontwerp van L. Spéder en J. Vanderveken

Oude Markt 24 (Leuven)
Breedhuis dat in 1921 naar ontwerp van L. Spéder en J. Vanderveken werd opgetrokken in baksteen en blauwe hardsteen en opgevat is als een dubbelhuis van vier traveeën en drie bouwlagen onder een kunstleien zadeldak dat voorzien is van vier dakkapellen met frontonbekroning.


Burgerhuizen

Maria-Theresiastraat 93, 96-98, 102 (Leuven)
Na de teisteringen van de Eerste Wereldoorlog heropgebouwde rijhuizen met drie bouwlagen en een eclectische gevelarchitectuur.


Burgerhuizen in wederopbouwarchitectuur

Vital Decosterstraat 2-3, 4, 12, 16 (Leuven)
Rijwoningen van drie tot vier bouwlagen onder mansardedak, met bak- of witstenen lijstgevels al dan niet met verwerking van blauwe hardsteen, voorbeelden van typerende wederopbouwarchitectuur na Wereldoorlog I.


Conciërgewoning en restaurant

Bankstraat 77 (Leuven)
In 1924 naar de plannen van de architecten L. Spéder en J. Vanderveken opgetrokken conciërgewoning en restaurant bij het door pelgrims druk bezochte Mariapark van de paters kapucijnen, in een architectuur die overeenkomsten vertoont met de door dezelfde architecten gebouwde Voorzorgwijk.


Ensemble van het eclectische burgerhuizen

Leopold Vanderkelenstraat 39-43 (Leuven)
Homogeen ensemble dat volgens de bouwvergunning van 1922 en het ontwerp van de architecten L. Spéder en J. Vander Veken werd opgetrokken als twee woningen met gedeeltelijk winkel- en gedeeltelijk woonfunctie op de begane grond.


Ensemble van woonwinkelhuizen

Bondgenotenlaan 46-48 (Leuven)
Ensemble van in spiegelbeeld opgestelde woonwinkelhuizen met jaarstenen 1914/1921, door architecten L. Spéder en J. Vanderveken ontworpen met tweemaal twee bouwlagen en twee traveeën.


Geheel van handelspanden

Tiensestraat 235-241 (Leuven)
In 1939 naar ontwerp van architect Spéder gebouwd geheel van handelspanden met een twee bouwlagen hoge, gespiegelde lijstgevel in modernistische stijl, opgetrokken in gele baksteen en beton.


Handelspand in wederopbouwstijl

Naamsestraat 18 (Leuven)
Als breedhuis opgevat handelspand dat in 1922 in wederopbouwstijl gebouwd werd naar ontwerp van L. Spéder en J. Vanderveken.


Handelspand naar ontwerp van L. Spéder en J. Vanderveken

Tiensestraat 32 (Leuven)
Handelspand met neotraditionele trapgevel, in 1921 ontworpen als diephuis van drie traveeën en drie bouwlagen onder een leien zadeldak, met achteruitgang aan de Muntstraat.


Handelspand van 1922

Parijsstraat 25 (Leuven)
Handelspand dat in 1922 gebouwd werd naar ontwerp van L. Speder en J. Vanderveken.


Herenhuis met achterliggend appartementsgebouw

Bondgenotenlaan 111A-B, Lepelstraat 43 (Leuven)
Ruim herenhuis dat imponeert door zijn statig voorkomen in een mengstijl neorégence / neo-Lodewijk XV, ontworpen in 1928 door architect L. Spéder. Verder klein appartementsgebouw uit 1961. Woonblok en tuin naar ontwerp van architect G. De Hens, vormen een markant en stilistisch homogeen voorbeeld van de zogenaamde expo ’58-stijl.


Hoekhuis

Oude Markt 16 (Leuven)
Hoekhuis dat in 1921 ontworpen werd door L. Spéder en J. Vanderveken, met drie bouwlagen onder een complexe dakstructuur, één travee aan de Oude Markt, een afgeschuinde hoektravee en drie traveeën in de Krakenstraat.


Hoekhuis

Lakenweversstraat 1C, Naamsestraat 9 (Leuven)
Het in baksteen, similisteen en blauwe hardsteen opgetrokken geheel werd in 1920 ontworpen door L. Spéder en J. Vanderveken en heeft een decoratief uitgewerkte voorgevel met régence-inslag.


Hoekhuis annex herenwoning

Tiensestraat 15-17 (Leuven)
Imposant hoekhuis annex herenwoning die in 1921 samen gebouwd werden naar ontwerp van L. Spéder en J. Vanderveken als Keurboekerij, getuige het tegeltableau op de afgeschuinde hoektravee.


Hoekhuis met de Sint-Maartenstraat

Rijschoolstraat 26 (Leuven)
Ruime hoekwoning naar ontwerp van architecten L. Spéder en J. Vanderveken, opgetrokken in 1920 en een voorbeeld van eclectische wederopbouwarchitectuur met neo-Lodewijk XV-invloeden.


Hoekhuis met Zeelstraat

Naamsestraat 20 (Leuven)
In 1922 naar de plannen van L. Spéder en J. Vanderveken gebouwd hoekhuis met drie traveeën aan de Naamsestraat, vier traveeën aan de Zeelstraat.


Hoeve Ravenstein

Jezus Eiklaan 121-125, 125A (Tervuren)
Ruime neotraditionele kasteelhoeve, naar ontwerp van architect L. Spéder in meerdere fasen gebouwd tijdens het interbellum.


Kartuizerij van Terbank

Bankstraat 75 (Leuven)
Resten van het voormalige kartuizerklooster uit de 16de eeuw, gerestaureerd in het begin van de 20ste eeuw in opdracht van kanunnik Thiéry.


Kasteel Maisin met park

Tiensesteenweg 275 (Leuven)
Het neoclassicistische Kasteel Maisin, vroeger gekend als villa Tops-Van Cutsem, dateert in kern van 1921-1922 en werd in 1950 uitgebreid door architect Lucien Spéder. Landschapsarchitect Léon Rosseels stond in voor de parkaanleg en integreerde de vroegere grensscheiding en het door zandontginningen gevormde grillige heuvellandschap in zijn aanleg.


Modernistisch burgerhuis met praktijkruimte

Erasme Ruelensvest 99-101, 97A (Leuven)
Een opvallend modernistisch ontwerp van de architect Lucien Spéder uit 1937 omvat twee gezinswoningen, een praktijkruimte en een garage. De opdrachtgever is professor Colle, verbonden aan de Leuvense universiteit.


Reeks burgerhuizen in wederopbouwstijl

Tiensevest 44, 72, 94-96, 142-144, 164, 172 (Leuven)
Eclectische burgerhuizen in wederopbouwarchitectuur, met karakteristieke verwerking van contrasterende materialen, gebouwd in de periode 1916-1929.


Stadswoningen in wederopbouwstijl

Vaartstraat 8-14 (Leuven)
Wederopbouwarchitectuur gebouwd in de periode 1920-1922, samengesteld uit rijhuizen van drie bouwlagen en twee à drie traveeën, behalve nummer 12 met twee bouwlagen en vier traveeën en een uitgesproken neotraditioneel uitzicht.


Twee stadswoningen naar ontwerp van L. Spéder

Naamsevest 112-114 (Leuven)
Twee rijwoningen, in 1923 ontworpen door Lucien Spéder in een voor deze Leuvense architect typerende baksteenarchitectuur van cottage inslag.


Villa in regionalistische stijl

Jules Vandenbemptlaan 71 (Leuven)
De villa in regionalistische stijl werd gebouwd voor Jean Dabin, professor verbonden aan de Leuvense universiteit, volgens een bouwaanvraag uit 1932 ontworpen door architect Lucien Spéder.


Wederopbouwburgerhuis

Monseigneur Ladeuzeplein 7, 7A (Leuven)
Door de architecten L. Spéder en J. Vanderveken ontworpen in 1921, met drie bouwlagen onder plat dak, drie ongelijke traveeën in de beneden- en twee in de bovenbouw.


Wederopbouwpanden

Bondgenotenlaan 63, Lepelstraat 87 (Leuven)
Het ruime acht traveeën tellende hoekpand staat op naam van de architecten L. Spéder en J. Vanderveken en draagt in de geveltoppen de jaartallen 1914/1921. Historiserende opstand met art-deco-inslag voor de detaillering.


Winkelhuis La Frégate

Oude Markt 3 (Leuven)
La Frégate werd naar ontwerp van L. Spéder en J. Vanderveken in 1922 heropgebouwd naar bestaand model: een drie traveeën en drie bouwlagen hoog breedhuis in neorenaissancestijl, 1691 gedateerd en getypeerd door een korfboogvormige winkelpui.


Woon- en handelspand

Tiensestraat 68 (Leuven)
Woon- en handelspand in neorococostijl, drie bouwlagen onder schilddak met dakkapel, gevels opgetrokken in baksteen en blauwe hardsteen, in 1920 ontworpen door L. Spéder en J. Vanderveken.


Thema's

Ontwerper van

Diestsestraat

Leopold Vanderkelenstraat

Rijschoolstraat

Sint-Maartenstraat

Sint-Rafaël- en Sint-Pietersziekenhuizen

Tervuursevest

Tiensevest

Voorzorgstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Spéder [online], https://id.erfgoed.net/personen/7278 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.