Persoon

Goethals, Jules

ID
2398
URI
https://id.erfgoed.net/personen/2398

Beschrijving

Jules Goethals (Gent 1855 – Aalst 1918) kreeg zijn opleiding aan het Sint Lucas Instituut in Schaarbeek. Hij werd stadsarchitect van Aalst (1882) en later directeur van de academie. Tegelijk ontplooide hij een privépraktijk als architect en kerkbouwmeester met een grote voorliefde voor neogotiek. Hij behoorde tot de late neogotiek die bloeide van 1885 tot 1914.

Jules Goethals nam een belangrijke plaats in binnen het Oost-Vlaamse architectuurlandschap, en vooral in Aalst. Als stadsarchitect realiseerde hij er een typologisch divers oeuvre: van arbeiderswijken en openbare gebouwen tot winkels en burgerhuizen als privaat architect. Hij ontwierp meer dan 30 kerken. Daarnaast restaureerde en verbouwde hij tal van kerken. Ze ademen de strikte aanpak van de neogotiek van de Sint-Lucasscholen uit. Veel van zijn opdrachten betroffen herstellingswerken aan bestaande kerken en/of vergrotingen ervan, al dan niet gepaard met een nieuwe voorgevel. Die werken wist Goethals doorgaans in een tot één geheel aansluitende stijl, volgens een conventionele neogotische esthetiek, vorm te geven. Zijn oeuvre telt ook een aantal volledig nieuw gebouwde parochiekerken zowel in stedelijke centra als op het platteland. Daarnaast treffen we in zijn oeuvre ook andere bouwtypes aan zoals pastorieën, een kapel, klooster.

De talrijkste bouwopdrachten kreeg hij gespreid over Oost-Vlaanderen maar er zijn ook realisaties van religieuze bouwkunst van hem genoteerd in de provincies Antwerpen, Brabant en West-Vlaanderen. Als een academische beoefenaar van de neogotische vormentaal wordt hij in één adem vernoemd met tijd- en geestgenoten als architecten Pierre Langerock, Jules Coomans, Hendrik Geirnaert, Alfons De Pauw.

Hij ontpopte zich tevens tot graveur en landschapsschilder.

  • Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier 4.001/41002/106.1, Aalst: Onze-Lieve-Vrouw van Bijstandkerk (MERTENS J., 2014).
  • Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier 4.001/46003/105.1, Prosperdorp: Sint-Engelbertuskerk en kerkhofsite

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Erfgoedobjecten

Ontwerper van

Dekenij

Sint-Hermesstraat 2 (Ronse)
Oorspronkelijk bepleisterde en geschilderde voorgevel van zeven traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak. Gerestaureerd in 1898 naar ontwerp van architect J. Goethals (Aalst). Volgens bouwplan van 1934 aangepaste voorgevel naar ontwerp van architect R. Delgutte.


Heilige Geestkapel

't Maegelijnplein 1, Kattestraat 32-34 (Aalst)
De Heilige Geestkapel is een restant van het Godshuis Tafel van de Heilige Geest en klimt op tot een bouwfase van 1470. Gerestaureerd in 1893 en vanaf 1901 vergroot met twee traveeën naar het oosten en oprichting van een nieuwe sacristie onder leiding van architect Jules Goethals. Van de neogotische interieuraankleding vanaf 1909 getuigt nog een glasraam van Jozef Casier. Deel ingebouwde, rechthoekige kapel onder leien zadeldak met dakruitertje, bekroond met een gebogen naaldspits, bestaat uit een verankerde baksteenbouw met gebruik van zandsteen voor de afgeschuinde sokkel en afwerking der muuropeningen.


Kapucijnenklooster

Dreef 38-40 (Hoogstraten)
Kloostercomplex met kerk en kloostervleugels rondom een pandhof en enkele vrijstaande gebouwen; moestuin en boomgaard, aanplantingen en bos met dubbele beukendreef naar Calvarieberg.


Kerkhof Sint-Pieters-Banden met roepsteen

Veerstraat (Berlare)
Omringend kerkhof op ovale plattegrond, grotendeels afgesloten door een haag met uitzondering van de recht afgesloten voorzijde. Bakstenen kerkhofmuur met hekwerk op bakstenen voet en axiaal toegangshek aan samengestelde bakstenen pijlers, naar ontwerp van architect J. Goethals van 1907. Rechts van de toegang, roepsteen in de vorm van een vierkante arduinen steen op een hermetst verhoog ingemetseld in de muur.


Muurschilderingen Sint-Martinuskerk

Priester Daensplein 10 (Aalst)
In enkele kranskapellen in het koor zijn nog de oorspronkelijke gewelfschilderingen uit eind 15de - begin 16de eeuw bewaard, met onder meer rankwerk, bloemen, musicerende engelen, engelen met passiewerktuigen, heiligen en tekstbanderollen. In de kapittelzaal is de muurschildering met voorstelling van het Laatste Oordeel van circa 1500 bewaard.


Onze-Lieve-Vrouw van Meuleschettekapel

Dirk Martensstraat (Aalst)
Huidige kapel van 1894 naar ontwerp van Jules Goethals, met omringend tuintje met gietijzeren hek. Achtzijdige plattegrond onder geknikt tentdak met lantaarn, rechthoekig portaaltje onder zadeldak.


Parochiekerk Heilig Hart

Lange Beeldekensstraat 22 (Antwerpen)
Centraalbouw met polygonaal koepeldak in neoromaanse stijl, naar een ontwerp door de Leuvense ingenieur-architect Emile Goethals uit 1919-1920, opgetrokken in 1933-1934.


Parochiekerk Heilig Kruis

Lodorp 66 (Aalter)
Neoromaanse parochiekerk met romaanse en gotische kern. Oudste kern, opklimmend tot de 12de eeuw, opgetrokken uit veldsteen. Na beschadiging in de 16de eeuw, hersteld en verbouwd in de loop van de 17de en de 18de eeuw. Koor hersteld begin 17de eeuw, schip in 1664 en koor in 1679 en 1757.


Parochiekerk Heilig Kruis

Kerkstraat (Stekene)
Driebeukige kruiskerk van zes traveeën met achtkantige vieringtoren en drie oostelijke koren van drie traveeën met polygonale apsis. Aan de zuidzijde een gekasseide parking en aan de noordoostzijde een plantsoentje waarin zich onder meer de vroegere schandpaal en twee arduinen grensstenen bevinden.


Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw

Markt (Pittem)
Overwegend neogotische parochiekerk die een veelheid aan opeenvolgende bouwfasen in zich draagt, met behoud van romaanse toren en noordmuur van het koor, aanpassing van schip in de 15de of 16de en van koor tevens in de 17de eeuw. Grootschalige verbouwing in het begin van de 20ste eeuw.


Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Bijstand der Christenen

Onze-Lieve-Vrouwplein 33 (Sint-Niklaas)
Niet georiënteerde driebeukige kruiskerk in neoromaanse stijl, na een uitgebreide reeks voorontwerpen, uiteindelijk op 25 november 1841 aangevat naar ontwerp van de Gentse architect Louis Roelandt.


Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Geboorte met kerkhof

Bellemdorpweg (Aalter)
Over de bouwgeschiedenis is weinig bekend. In de tweede helft van de 17de eeuw, na de vernieling tijdens de godsdiensttroebelen, heropgebouwd. Bij de restauratiewerken in 1879 kreeg de kerk een neogotisch uitzicht. Volledig uitgebrand in 1944. Gevolgd door wederopbouw in 1950, grotendeels naar het vroegere model, onder leiding van architect A. Bressers. Omringd door een ommuurd kerkhof afgesloten door fraai ijzeren hek. Rondom de kerk staan vijftien geschilderde bakstenen ommegangkapelletjes met de statiën van de Heilige Rozenkrans op doek, ingewijd in 1891, vernieuwd in 1955. Op het kerkhof staan graftekens van midden 19de eeuw tot het einde van de 20ste eeuw.


Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart

Oudegemse baan (Dendermonde)
Pseudobasilicale kerk opgetrokken uit zandsteen. De oudste delen van de kerk, kruisingstoren en deel van koor, klimmen vermoedelijk op tot de tweede helft van de 13de eeuw, meermaals vergroot. Driebeukig schip van vijf traveeën, uitspringend transept met ongelijke transeptarmen van één travee, driebeukig, vlak afgesloten koor en aangebouwde sacristie en berging aan de noordzijde, in de oksel van zuidbeuk en transeptarm, aangebouwd portaal.


Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand

Onze Lieve Vrouwplein 25 (Aalst)
De Onze-Lieve-Vrouw van Bijstandkerk is een neogotische basilicale kerk met voorplein, opgetrokken in 1902 naar ontwerp van architect Jules Goethals. DNet georiënteerde kerk met driebeukig schip van vijf traveeën, een transept van twee traveeën en drie koren.


Parochiekerk Sint-Aldegonde met ommuurd kerkhof

Mespelarestraat (Dendermonde)
Parochiekerk, gelegen aan de noordzijde van het dorpspleintje. De éénbeukige kruiskerk gaat terug op een romaans zaalkerkje waarvan de oudste delen, beuk en koortje, zouden opklimmen tot het laatste kwart van de 12de eeuw. Als aanvankelijke parochiale begraafplaats, naar middeleeuwse traditie op een areaal rondom de kerk aangelegd, behield het kerkhof de ovale vorm die bij dorpskerken gebruikelijk was. Het kerkhof is begrensd door een lage bak- en natuurstenen muur.


Parochiekerk Sint-Amandus

Dorp 104 (Haaltert)
Inplanting bovenop de helling; omringend gedesaffecteerd kerkhof met gedeeltelijk behouden doch verlaagde muur. De huidige vorm resulteert van verschillende bouwcampagnes, vergrotingen en restauraties, zie gedenkplaat uit de 19de eeuw. De plattegrond ontvouwt een laatromaanse, vroeggotische middenbeuk van vier traveeën (12de-13de eeuw), met twee westelijke traveeën verlengd in 1834, verbrede zijbeuken met noordelijke doopkapel van 1898, een gotische kruisingstoren met traptorentje in het zuiden, een laatgotisch transept en een gotisch koor van twee traveeën met driezijdige sluiting (15de eeuw); flankerende sacristieën uit eind van de 19de eeuw.


Parochiekerk Sint-Amandus

Parochiestraat 118 (Denderleeuw)
Sterk verbouwde middelgrote kerk met laatgotische westtoren, met ommuurd parkje, het oorspronkelijk kerkhof vervangend.


Parochiekerk Sint-Amandus

Kerkplein 11 (Nazareth)
Neogotische kerk naar ontwerp van architect J. Goethals ter vervanging van de oude en te klein geworden kerk iets meer zuidwaarts gelegen nabij de oude Schelde en waarvan nu enkel de toren rest. Sinds 1900 werden pogingen ondernomen door pastoor De Coninck voor de bouw van een nieuwe kerk op grond geschonken door graaf de Lichtervelde. Eerstesteenlegging in 1912. Nog voor de voltooiing zwaar beschadigd tijdens de Eerste Wereldoorlog. Heropbouw in 1923-27 en inwijding in 1933.


Parochiekerk Sint-Andreas

Beerlegemsebaan 53 (Zwalm)
Eenbeukige kruiskerk opgetrokken uit baksteen met imitatiezandsteen, ten westen toren aansluitend bij het koor, opgetrokken uit bak- en zandsteen en gedateerd 1641, gelegen binnen een klein ommuurd kerkhof.


Parochiekerk Sint-Andries met kerkhof

Strijpenplein (Zottegem)
Voor het eerst vermeld in 1162. De oorspronkelijk romaanse zaalkerk werd tweemaal vergroot met een vroeggotisch gedeelte uit de 15de eeuw. In 1897 werd de bouwvallige kerk gesloopt en in neogotische stijl heropgebouwd naar ontwerp van architect Jules Goethals; ze werd gewijd in 1898. De kerk is omringd door een klein ommuurd kerkhof met 20ste-eeuwse graftekens.


Parochiekerk Sint-Antonius

Borsbekestraat (Herzele)
Kruiskerk, voorheen met omringend, ommuurd kerkhof. Het schip van de laatgotische kruiskerk van 1659 werd ingrijpend gewijzigd in 1774. In 1900, ingrijpende restauratie onder leiding van architect Jules Goethals, waarbij westgevel en het schip werden vernieuwd. De plattegrond ontvouwt: een driebeukig schip, hoofdbeuk van drie traveeën, links, vijfzijdige doopkapel en rechts, rechthoekige sacristie, zijbeuken van twee traveeën; zuidelijke en noordelijke zijkapel; zuidelijke transeptarm, vierkante kruisingstoren met ronde traptoren ten noorden, in de oksel van de noordelijke zijkapel en toren; koor met twee rechte traveeën en driezijdige koorsluiting.


Parochiekerk Sint-Bartholomeus met kerkhof

Hillegemplein 1 (Herzele)
Basilicale neogotische kerk van 1877-1880, naar ontwerp van architect Edmond Serrure, ter vervanging van een kerk van 1108, vernieuwd in 1787, afgebroken in 1876; de toren bleef bewaard. De huidige toren dateert van 1890 naar ontwerp van architect Jules Goethals. Omringend, ommuurd kerkhof met een collectie graftekens.


Parochiekerk Sint-Cornelius

Markt (Aalter)
De kerk werd volledig heropgebouwd eind 15de en eerste helft van de 16de eeuw. Alleen de natuurstenen gevel van de zuidelijke transeptarm kan opklimmen tot de 12de-13de eeuw. Vernieling tijdens de godsdiensttroebelen, gevolgd door restauratie en wederopbouw in de loop van het eerste kwart van de 17de eeuw. In 1901-1903 werd de kerk onder leiding van architect J. Goethals vergroot met twee traveeën met een nieuwe westgevel en doopkapel.


Parochiekerk Sint-Engelbertus

Sint-Engelbertusstraat (Beveren)
De parochiekerk Sint-Engelbertus werd in 1910-1911 gebouwd in neogotische stijl naar ontwerp van architect J. Goethals in opdracht van hertog Engelbert-Marie van Arenberg.


Parochiekerk Sint-Gaugericus

Brusselstraat 12A (Roosdaal)
Neogotische kruisbasiliek, in 1903 opgetrokken uit gele baksteen en blauwe hardsteen, naar ontwerp van architect J. Goethals.


Parochiekerk Sint-Lambertus

Kerkplein (Beerse)
Vrijstaande neogotische kerk met ommuurd kerkhof aan oostzijde; opgericht in 1907-1909 naar ontwerp van architect J. Goethals; inwijding op 17 februari 1909.


Parochiekerk Sint-Martinus

Dorp (Lievegem)
Voor het eerst vermeld in 1140. Het eind 15de eeuw heropgebouwde kerkje werd grotendeels verwoest door beeldenstormers in de tweede helft van de 16de eeuw. Heropbouw van de driebeukige kerk in 1616 door Jan en Robrecht Persyns. Heden driebeukige basilicale kerk met schip van vijf traveeën met westtoren en polygonale zijkapellen.


Parochiekerk Sint-Martinus

Priester Daensplein 10 (Aalst)
Prototype van de Brabantse gotiek in Oost-Vlaanderen. De plattegrond ontvouwt een driebeukig schip van drie traveeën met zijkapellen, een ruim transept met westbeuk, uitspringend met twee traveeën. Koor met drie rechte traveeën, en zevenzijdige absidiale koorsluiting. De bouw van de huidige kerk heeft meer dan 180 jaar in beslag genomen; voltooid in 1660.


Parochiekerk Sint-Martinus

Concertplein (Koekelare)
Georiënteerde parochiekerk toegewijd aan Sint-Martinus. Neogotische kerk in twee bouwfases gerealiseerd, met name in 1876-1880, naar ontwerp van architect F. Coppejans uit Gent, en 1909-1912, naar ontwerp van architect J. Goethals uit Aalst en uitgevoerd door aannemer Leonard Verstraete uit Rumbeke. Driebeukige hallenkerk met transept, koren met veelzijdige sluiting.


Parochiekerk Sint-Martinus

Grote Markt 23 (Beveren)
Ruime, deels romaanse, deels gotische, deels neogotische pseudo-basiliek, waarvoor zich het marktplein uitstrekt.


Parochiekerk Sint-Niklaas van Tolentijn

Pintestraat (De Pinte)
Oorspronkelijk een pseudobasilicale kerk met westtoren, voltooid in 1840 doch in 1851 door bliksem vernield en vervangen door een houten torentje. Vergrotingsplannen vanaf 1900 naar ontwerp van architect Jules Goethals en in 1909 nieuwe plannen, voltooid in 1912. Beschadiging tijdens beschietingen in 1918 en herstelling naar ontwerp van architect Amandus Robert Janssens. Vrij imposante neogotische bakstenen kruisbasiliek met vierkante westtoren onder ingesnoerde naaldspits; afdekkende leien zadeldaken. Huidige kerk met driebeukig schip van zes traveeën, uitspringend transept van twee traveeën en koor van drie traveeën met vijfzijdige sluiting; vijfzijdige doopkapel aan noordelijke torentravee, rond traptorentje aan zuidzijde.


Parochiekerk Sint-Petrus en Paulus

Gaston Martensplein (Zulte)
Grotendeels neogotische kerk met vier beuken van vier traveeën en een transept met kruisingstoren op vierkante aanzet, heropgebouwd in 1923- 1925 volgens plan van 1913 naar ontwerp van architect J. Goethals.


Parochiekerk Sint-Pietersbanden

Veerstraat 12 (Berlare)
Dorpskerk omgeven door zijn ovaal deels omhaagd kerkhof. Ingeplant aan de oostelijke straatzijde achter een heraangelegd pleintje met leilinden links en rechts van de kerkhoftoegang en parallel aan de kerkhofmuur. Over de vroegste geschiedenis is zeer weinig gekend. Huidige deels neogotische en gotische kerk met behouden vierkante romaanse torenbasis vermoedelijk opklimmend tot de 11de-12de eeuw.


Parochiekerk Sint-Sebastiaan

St.-Sebastiaansplein (Brakel)
Georiënteerde dorpskerk met omringend kerkhof ingeplant achter de noordoostelijke pleinhoek. Plannen om de bestaande kerk te vergroten leidden uiteindelijk in 1792-1794 tot de bouw van een nieuwe kerk echter met behoud van de westtoren van de voorgaande kerk. Van de laatgotische westtoren, is geen bouwhistoriek bekend; op stilistische gronden gewoonlijk begin 16de eeuw gedateerd.


Parochiekerk Sint-Ursmarus

Sint-Ursmarusstraat (Dendermonde)
De kerk heeft een driebeukig grondplan met een klein koor, geflankeerd door kleine sacristieën, een monumentale westtoren met aan weerszijden annexen onder een lessenaarsdak die lager zijn dan de eigenlijke zijbeuken. Van de gotische kerk, die omstreeks 1500 gebouwd werd, rest nog slechts de onderbouw van de vierkante westtoren.


Parochiekerk Sint-Walburga met kerkhof

Meldert-Dorp 2A (Aalst)
Gotische pseudobasiliek met transept, opgetrokken uit Meldertse zandsteen, gelegen op een lichte verhevenheid, bij het kruispunt van de hoofdstraten van het dorp. Omgeven door een kerkhof met bak- en zandstenen muur; neoclassicistische hekpijlers ten noorden en graftekens op het kerkhof.


Pastorie Onze-Lieve-Vrouw van Bijstandparochie met tuin

Onze Lieve Vrouwplein 10 (Aalst)
De pastorie werd samen met de kerk opgetrokken in 1902 door architect Jules Goethals naar zijn ontwerp uit 1899. Naar stijl en materiaalgebruik getuigen beide panden van de late neogotiek. De pastorie bezit achteraan een beboomde siertuin.


Pastorie Sint-Aldegondeparochie met tuin

Singelweg 19 (Dendermonde)
De huidige pastorie wordt in 1909 opgetrokken in neotraditionele stijl naar ontwerp van bouwkundige Goethals, op de ommuurde lagergelegen site van de oude pastorie die reeds vermeld wordt in landboeken van 1664, 1737 en 1738 en aangeduid op het Primitief kadasterplan van 1817. De ommuurde grote tuin is zeer eenvoudig en bestaat uit een groot grasveld omgeven door populieren, struiken en naaldbomen.


Pastorie Sint-Catharinaparochie met tuin

Dries 68 (Sint-Niklaas)
Alleenstaand burgerhuis met omgevende tuin en lage omheiningsmuur in neotraditionele stijl van 1907 naar ontwerp van architect Jules Goethals. Bakstenen lijstgevel met muurbanden van lichter gekleurde baksteen en voorzien van sierankers; zes traveeën en twee bouwlagen onder schilddak.


Pastorie Sint-Engelbertusparochie met tuin

Sint-Engelbertusstraat 19 (Beveren)
De pastorie van Prosperdorp werd gebouwd in 1910 in neogotische stijl naar ontwerp van architect Jules Goethals, als één geheel met de naastliggende Sint-Engelbertuskerk. Een bakstenen omheinigsmuur sluit de grote pastorietuin langs de straatzijde af.


Pastorie Sint-Martinusparochie met tuin

Dorp 9 (Lebbeke)
Haar huidig uitzicht verkreeg de pastorie uiteindelijk pas in 1864-1865 volgens plannen van 1863 van bouwmeester Alexander Carael. Het bestaande ondiepe langwerpige huis werd daarbij deels vervangen door een bakstenen dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen op kelderverdieping. Deels ommuurde pastorietuin met toegang via een fraai ijzeren hek tussen bakstenen hekpijlers.


Thema's

Ontwerper van

Dorpsplein


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Goethals [online], https://id.erfgoed.net/personen/2398 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.