Persoon

Sir Lutyens, Edwin Landseer

ID
1215
URI
https://id.erfgoed.net/personen/1215

Beschrijving

Sir Edwin LUTYENS (1869 – 1944): Lutyens wordt als de allergrootste Engelse architect van zijn generatie beschouwd. Hij had reeds heel wat befaamde bouwwerken op zijn naam staan (waaronder in New Delhi en Johannesburg), vooraleer hij bij de werking van de ‘Imperial War Graves Commission’ betrokken werd. Hij werkte nauw samen met landschapsarchitect Gertrude Jekyll (1843 – 1932). Als ‘principal architect’ was hij verantwoordelijk voor het ontwerp van 126 begraafplaatsen. Hij is de ontwerper van de ‘Stone of Remembrance’ die op de grotere Britse begraafplaatsen terug te vinden is, evenals van vele oorlogsgedenktekens wereldwijd. Lutyens stond voor een monumentale classicistische stijl.

Principes van de ‘Imperial War Graves Commission’. Reeds vroeg in de oorlog werd beslist dat de Britse doden niet mochten gerepatrieerd worden, onder meer omwille van hygiënische en financiële redenen. Bovendien werd het standpunt ingenomen dat alle doden, ongeacht rang of stand, gelijk behandeld moesten worden. Hiermee wou men voorkomen dat enkel vermogende families hun familieleden konden laten overbrengen naar het thuisfront. Dit verbod lokte tijdens en na de oorlog hevige protesten uit bij de Britse publieke opinie. Protesten die de nieuwbakken instelling maar met moeite wist te trotseren. Er zijn verhalen bekend van familieleden die clandestien poogden hun geliefden zelf te ontgraven en over te brengen. En hier en daar zijn nog unieke uitzonderingen op deze regel bewaard gebleven, zoals op het kerkhof van Zillebeke, waar enkele private Britse graftekens staan.

Het gelijk behandelen van de doden zou in de na-oorlogse aanleg van de begraafplaatsen en de oprichting van gedenktekens voor vermisten opgevolgd worden. De vier belangrijkste pijlers van de ‘War Graves Commission’ zijn:

- iedere dode moet individueel herdacht worden op een grafsteen of op een monument

- de grafstenen en monumenten moeten permanent en duurzaam zijn

- de grafstenen zijn uniform qua ontwerp

- er mag geen onderscheid gemaakt worden naar rang of stand.

De Britse graven werden na de oorlog in de mate van het mogelijke ongemoeid gelaten. Begraafplaatsen van minimum 40 graven werden in principe ter plekke behouden. Door de oorlogsomstandigheden is de aanleg van dergelijke ‘oorspronkelijke begraafplaatsen’ vaak niet gestructureerd verlopen, waardoor ze een onregelmatige aanleg hebben. Soms werden meerdere kleinere begraafplaatsen omgevormd tot één grote begraafplaats. Toch moesten heel wat lijken na de oorlog ontgraven worden, omdat ze geïsoleerd of op te kleine begraafplaatsen lagen. Deze werden ‘geconcentreerd’ op bestaande begraafplaatsen of op nieuw aangelegde verzamelbegraafplaatsen. De Belgische staat kocht de gronden aan waarop de Britse begraafplaatsen werden aangelegd en schonk ze ‘voor eeuwig’ aan het Britse volk. Hieraan herinneren de zogenaamde drietalige ‘landplaten’, die op alle Britse begraafplaatsen terug te vinden zijn. De architecten Het feit dat geliefden niet mochten worden gerepatrieerd, wou men compenseren met een kwalitatief hoogstaande aanleg en onderhoud van de begraafplaatsen. Vandaar dat heel veel aandacht werd besteed aan de architectuur van de begraafplaatsen.

Eerst drie, later vier ‘principal architects’ werden aangezocht om de aanleg van Britse militaire begraafplaatsen op het vasteland vorm te geven. Het gaat om de befaamde Edwin Lutyens, Reginald Blomfield, Herbert Baker en als laatste Charles Holden. Deze 4 hoofdarchitecten waren vooral werkzaam in België en Frankrijk en waren eindverantwoordelijke voor de aanleg van de begraafplaatsen, die hen toegewezen waren. Hiertoe werden ze bijgestaan door diverse ‘assistent architects’, waarvan W.H. Cowlishaw, G.H. Goldsmith, N.A. Rew, A.J.S. Hutton, J.R. Truelove en W.C. Von Berg in Vlaanderen actief waren. In andere landen waren ook andere architecten actief. Deze uitvoerende architecten zorgden heel vaak voor de feitelijke ontwerpen, die ze vervolgens door de aangestelde hoofdarchitect lieten goedkeuren. De nobelprijswinnaar voor literatuur Rudyard Kipling was verantwoordelijk voor de opschriften die op diverse architecturale elementen van de begraafplaatsen terug te vinden zijn.

Tekst van Hannelore Decoodt, beschermingsdossier DW002414.

Edwin Lutyens - Wikipedia

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Erfgoedobjecten

Ontwerper van

Bedford House Cemetery

Rijselseweg (Ieper)
Bedford House Cemetery is een grote Britse militaire begraafplaats op een voormalige kasteelsite, waarbij getracht werd zoveel mogelijk elementen van de site te behouden waaronder de wallen en ruïnes van de ijskelder en van het kasteel, aangevuld met paviljoenen uit witte natuursteen in de vorm van een ciborium, een 'Cross of Sacrifice' en 'Stone of Remembrance' en zes perken met witte grafstenen. Het geheel is getooid met opgaande bomen en struikenrijen.


Belgian Battery Corner Cemetery

Omloopstraat (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van E. Lutyens en J.R. Truelove. Het betreft een grotendeels omhaagde begraafplaats, op de bakstenen muur bij de toegang na, aangelegd in twee niveaus met een 'Cross of Sacrifice' op de scheiding van de twee niveaus, een 'Stone of Remembrance vlakbij de toegang. Er is een bakstenen schuilhuisje. De witte graven liggen onregelmatig verspreid over drie perken. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Birr Cross Roads Cemetery

Meenseweg (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van E. Lutyens en N.A. Rew. Het betreft een min of meer rechthoekige, ommuurde begraafplaats met centraal geplaveide toegang geflankeerd door twee witte natuurstenen pijlers, een 'Stone of Remembrance' en 'Cross of Sacrifice' en grafstenen die meestal uit Hopton Wood zijn vervaardigd. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken, markeringsbomen en leibomen.


Britse militaire begraafplaats Klein-Vierstraat British Cemetery

Molenstraat (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, gelegen langs de Molenstraat ter hoogte van het kruispunt met de Vierstraat, op ongeveer 2,5 kilometer ten noordoosten van de kerk van Kemmel. 


Chester Farm Cemetery

Vaartstraat (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van E. Lutyens en W.H. Cowlishaw. Het betreft een nagenoeg rechthoekige, ommuurde begraafplaats afgesloten met een smeedijzeren hek, met centraal een 'Cross of Sacrifice' en een bakstenen schuilgebouw tegen de zuidwestelijke muur. De begraafplaats wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Coxyde Military Cemetery

Robert Vandammestraat (Koksijde)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog, naar een ontwerp van E. Lutyens en G.H. Goldsmith. De toegang tot de begraafplaats wordt geflankeerd door twee pijlers uit witte natuursteen, bekroond met een urne. Er zijn twee schuilhuisje, een 'Stone of Remembrance' centraal vooraan en een 'Cross of Sacrifice' centraal achteraan. De witte graven liggen verspreid over zes perken.


Dickebusch New Military Cemetery

Kerkstraat (Ieper)
Dickebusch New Military Cemetery is één van de drie Britse militaire begraafplaatsen, die tijdens de Eerste Wereldoorlog werden aangelegd in de dorpskom van Dikkebus. De begraafplaats, die een geheel vormt met Dickebusch New Military Cemetery Extension, werd na de oorlog vormgegeven door E. Lutyens en W.C. Von Berg. Aan straatzijde wordt ze afgesloten met een muur en smeedijzeren hek, aan de andere zijden is er een afsluitingshaag. De begraafplaats bevat een 'Stone of Remembrance', de witte grafstenen behoren tot één perk. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Dickebusch New Military Cemetery Extension

Kerkstraat (Ieper)
Dickebusch New Military Cemetery Extension is een Britse militaire begraafplaats, die tijdens de Eerste Wereldoorlog werd gestart en na de oorlog werd vormgegeven door E. Lutyens en W.C. Von Berg. De driehoekige begraafplaats, aan straatzijde met een muur en smeedijzeren hek afgesloten, aan de andere zijden omhaagd, vormt een geheel met Dickebusch New Military Cemetery. De Extension bevat een 'Cross of Sacrifice', vier perken met witte grafstenen, bloemperken en opgaande bomen.


Divisional Cemetery

Omloopstraat (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar een ontwerp van E. Lutyens en W.H. Cowlishaw. De begraafplaats, afgebakend met een muur en haag, bevat een schuilgebouw, 'Cross of Sacrifice' en witte grafstenen, verspreid over één perk. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Hooge Crater Cemetery

Meenseweg (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van E. Lutyens en N.A. Rew. Het betreft een langwerpige begraafplaats, die grotendeels omheind is met hagen, met aan straatzijde een afgescheiden toegangsgedeelte met een 'Stone of Remembrance' in een cirkelvormige diepte, een 'Cross of Sacrifice' geflankeerd door twee schuilgebouwen. De graven uit witte natuursteen liggen verspreid over 23 perken. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Kemmel Chateau Military Cemetery

Nieuwstraat (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog naast de gemeentelijke begraafplaats van Kemmel. De begraafplaats, ontworpen door E. Lutyens en G.H. Goldsmith, wordt gekenmerkt door een toegangsconstructie, een 'Cross of Sacrifice', een 'Stone of Remembrance' en rijen witte grafstenen. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Kemmel No. 1 French Cemetery

Vierstraat 59B (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, ontworpen door E. Lutyens en W.H. Cowlishaw. De ommuurde begraafplaats kan via een trap betreden worden. Het 'Cross of sacrifice' staat op een eerste terras, de witte grafstenen en het schuilgebouw liggen op een tweede niveau. Het geheel wordt getooid met bloemperken en struiken.


La Clytte Military Cemetery

Reningelststraat (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, gelegen op het gehucht De Klijte. De langwerpige, ommuurde begraafplaats met twee toegangsgebouwen met rondbogige doorgangen, een 'Cross of Sacrifice', een 'Stone of Remembrance' en witte grafstenen, is ontworpen door Edwin Lutyens (hoofdarchitect) en N.A. Rew (uitvoerend architect). Het geheel wordt getooid met bloemperken bij de graven, struiken en opgaande bomen.


La Laiterie Military Cemetery

Kemmelstraat (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, ten noordoosten van Kemmel, ontworpen door E. Lutyens (hoofdarchitect) en G.H. Goldsmith (uitvoerend architect). De begraafplaats wordt deels omgeven door een bakstenen muur, deels door een haag. Behalve de rijen witte grafstenen wordt de begraafplaats gekenmerkt door een ‘Stone of Remembrance’, een ‘Cross of Sacrifice’ en een bakstenen schuilgebouw in classicistische stijl.


Larch Wood (Railway Cutting) Cemetery

Komenseweg (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, ontworpen door E. Lutyens en W.H. Cowlishaw. Het betreft een langwerpige, ommuurde begraafplaats met smeedijzeren toegangshek, een 'Stone of Remembrance' geflankeerd door bakstenen paviljoentjes en een 'Cross of Sacrifice'. De rijen met witte grafstenen zijn eerder onregelmatig aangelegd. De begraafplaats wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Maple Copse Cemetery

Schachteweidestraat (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van E. Lutyens en N.A. Rew. Het betreft een begraafplaats met een rechthoekig grondplan, omgeven door een gracht die verstevigd is met muurtjes, met een toegangsgebouw met rondbogige doorgang, een 'Cross of Sacrifice' en vrij onregelmatig verspreide grafstenen. Het geheel wordt getooid met opgaande bomen, struiken en bloemperken.


Oosttaverne Wood Cemetery

Rijselstraat (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats, met doden uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog, ten noordoosten van Wijtschate. Oosttaverne Wood Cemetery werd ontworpen door Edwin Lutyens en N.A. Rew. Het betreft een ommuurde begraafplaats met toegangsgebouw met drie rondbogige doorgangen aan straatzijde, een 'Stone of Remembrance' centraal op de begraafplaats met daarachter een 'Cross of Sacrifice'. Het geheel wordt getooid met opgaande bomen, bloemperken en struiken.


Perth Cemetery (China Wall)

Maaldestedestraat (Ieper)
Britse militaire begraafplaats uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van E. Lutyens en J.R. Truelove. Het betreft een langwerpige, bijna volledig ommuurde begraafplaats met een geplaveide toegangspartij met smeedijzeren hek, een 'Cross of Sacrifice' vooraan op de begraafplaats en een 'Stone of Remembrance' achteraan, een schuilgebouw en witte grafstenen. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Railway Dugouts Burial Ground (Transport Farm)

Komenseweg (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van E. Lutyens en J.R. Truelove. Het betreft een grote, grotendeels ommuurde begraafplaats met onregelmatig grondplan, in meerdere niveaus aangelegd, met twee toegangsgebouwen, een 'Stone of Remembrance' op een cirkelvormig terras, 'special memorials' die in cirkels staan, een 'Cross of Sacrifice' en grotendeels vrij onregelmatig geschikte rijen met witte grafstenen. De begraafplaats wordt rijkelijk getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Ramscappelle Road Military Cemetery

Brugse Steenweg (Nieuwpoort)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van E. Lutyens en G.H. Goldsmith. De begraafplaats is deels ommuurd, deels met een haag omheind en heeft een open geplaveide toegang met breed uitgewerkte trap, een 'Cross of Sacrifice', een 'Stone of Remembrance', twee schuil- en dienstgebouwtjes uit natuursteen en en rijen witte graftekens. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Ridge Wood Cemetery

Kriekstraat (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van E. Lutyens en G.H. Goldsmith. De begraafplaats wordt omheind met een bakstenen muur en een haag aan straatzijde, met een smeedijzeren toegangshek. Er zijn een 'Cross of Sacrifice', 'Stone of Remembrance' en drie perken met witte grafstenen, dit alles getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Sanctuary Wood Cemetery

Canadalaan (Ieper)
Sanctuary Wood Cemetery is een Britse militaire begraafplaats langs de Canadalaan, naar ontwerp van E. Lutyens en N.A. Rew. De begraafplaats wordt getypeerd door een waaiervormig grondplan met witte grafstenen op een licht hellend terrein, dat grotendeels omheind is met een natuurstenen muur, met centraal vooraan een poortgebouw uit natuursteen. Centraal staat de 'Stone of Remembrance', centraal achteraan het 'Cross of Sacrifice'. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Spoilbank Cemetery

Vaartstraat (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van E. Lutyens en W.H. Cowlishaw. De ommuurde begraafplaats wordt gekenmerkt door een smeedijzeren toegangshek, een 'Cross of Sacrifice', gemarkeerd door opgaande bomen en onregelmatig geschikte witte grafstenen.


The Huts Cemetery

Steenakkerstraat (Ieper)
Britse militaire begraafplaats uit de Eerste Wereldoorlog, na de oorlog vormgegeven door E. Lutyens en G.H. Goldsmith. De begraafplaats is omheind met een muur en afsluitingshagen. De toegang is afgebakend met hoge witte pijlers met geprofileerde kroonlijst. De begraafplaats bevat een 'Cross of Sacrifice', een 'Stone of Remembrance' en een bakstenen schuilhuis, evenals 15 perken met witte grafstenen. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Voormezeele Enclosure No 3

Ruuschaartstraat (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van E. Lutyens en W.C. Von Berg. Het betreft een rechthoekige, ommuurde begraafplaats met een 'Stone of Remembrance', 'Cross of Sacrifice' en vrij onregelmatig geschikte grafstenen. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Voormezeele Enclosures No 1 and No 2

Voormezele-Dorp (Ieper)
Britse militaire begraafplaats, met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van E. Lutyens en W.C. Von Berg. De begraafplaats is ommuurd. Aan de voorzijde wordt de 'Stone of Remembrance' geflankeerd door twee paviljoenen uit witte natuursteen, met elkaar verbonden via een breed geplaveid pad. Verder zijn er nog een 'Cross of Sacrifice', evenals twee perken met witte grafstenen.


Woods Cemetery

Verbrandemolenstraat (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van E. Lutyens en W.H. Cowlishaw. De ommuurde begraafplaats met smeedijzeren toegangshek heeft een onregelmatige vorm, met een 'Cross of Sacrifice', een schuilgebouw en witte grafzerken, dit alles getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Wytschaete Military Cemetery

Wijtschatestraat (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog ten westen van Wijtschate, naar ontwerp van E. Lutyens (hoofdarchitect) en W.H. Cowlishaw (uitvoerend architect). Op deze ommuurde begraafplaats met rechthoekig grondplan zijn de witte graven regelmatig geschikt. Vanaf de open toegang vertrekt een middenpad naar het ‘Cross of Sacrifice’. De ‘Stone of Remembrance’ staat rechts achteraan op de begraafplaats. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken, struikenrijen en opgaande bomen.



Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Lutyens [online], https://id.erfgoed.net/personen/1215 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.