Persoon

Braecke, Pieter

ID
1208
URI
https://id.erfgoed.net/personen/1208

Beschrijving

Pieter Braecke (Nieuwpoort, 1858 – Nossegem, 1938) deed op 16-jarige leeftijd ervaring op in het atelier van de Brugse beeldhouwer Henry Pickery. Na zijn dagtaak volgde hij les aan de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten in Brugge. In de periode 1879 – 1883 vervolmaakte hij zijn opleiding aan de Academie voor Schone Kunsten van Leuven, o.l.v. Louis de Taeye en Gerard Vander Linden. Hij behaalde in 1882 de 2de Prijs van Rome, ex aequo met Isidore De Rudder. Guillaume Charlier behaalde toen de 1ste Prijs.

Rond 1884 ging hij aan de slag in het atelier van Georges Houtstont in Sint-Gillis. In 1885 vervoegde Braecke het atelier van Paul De Vigne in Laken, waar hij 4 jaar aan de slag was. Braecke hielp met De Vigne o.m. mee aan het Brugse gedenkteken voor Jan Breydel en Pieter De Coninck (1882 – 1887) en van de groep 'La Glorification de l'Art (1879 – 1885) voor het 'Palais des Beaux Arts' te Brussel. In 1892 richtte hij het eerste Salon 'Pour L'Art' in, samen met andere kunstschilders en beeldhouwers. In 1898 bouwde hij zijn atelier in Sint-Joost-ten-Node. In 1901 werd hier nog een woonhuis toegevoegd, naar ontwerp van vriend en architect Victor Horta met wie Braecke vaak nauw mee samenwerkte. In 1907 verwierf hij een woning in Nossegem.

Vanaf 1904 werd Braecke lesgever aan de gemeentelijke tekenschool van Sint-Joost-ten-Node. Hij werd lid van de Koninklijke Belgische Academie voor Wetenschap, Letteren en Schone Kunsten en van de Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen en van Milaan. Hij was afgevaardigd bij het gemengd Comité voor de Kunstvoorwerpen, toegevoegd aan de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen. Tijdens zijn leven werd hij vereerd met talrijke prijzen en onderscheidingen in binnen- en buitenland.

Het oeuvre van Braecke is zeer ruim en gevarieerd: behalve beelden, kerkmeubilair, reliëfs, bustes, medaillons, kleinere gebruikvoorwerpen ontwierp hij grafmonumenten en standbeelden. Na de Eerste Wereldoorlog realiseerde hij verschillende oorlogsgedenktekens, in Court Saint-Etienne, Opwijk, Ath, Oostende, Aarschot, Nieuwpoort, Tongeren en Nossegem.

Zijn deelname aan de Wereldtentoonstelling van Milaan in 1906 vormde een orgelpunt in zijn oeuvre. Zijn laatste hoogtepunten uit zijn carrière zijn wellicht het IJzergedenkteken in Nieuwpoort (waarvan het architecturale gedeelte uitgetekend werd door Horta), het gedenkteken voor de Franstalige letterkundige Camille Lemonnier in Brussel (met een sokkel van Horta) en de monumentale beeldengroep voor de Wereldtentoonstelling van Brussel in 1935.

Pieter Braecke was sterk beïnvloed door zijn leermeester Paul De Vigne en bleef zijn hele carrière eclectisch. Hij bleef vasthouden aan allegorische verwijzingen naar de oudheid, aan het zoeken naar schoonheid. Door zijn tijdgenoten werd hij gewaardeerd voor de correcte anatomische weergave van het menselijk lichaam, voor zijn esthetische vormgeving en voor de weergave van emoties. Gedurende een korte periode legde hij zich toe op het realisme, mede beïnvloed door Constantin Meunier en de artistieke kringen rond kunstmaecenas Henri Van Cutsem, maar nadien keerde hij terug naar de veilige haven van het eclectisme. Ook zal hij enige invloed ondergaan van de art nouveau vormentaal en het symbolisme. In tegenstelling tot persoonlijkheden als Jef Lambeaux, Charles Van der Stappen of Juliaan Dillens ging hij niet op zoek naar een vernieuwende vormgeving en originele composities, maar bleef hij de vertrouwde wegen bewandelen.

F. Maertens, voorzitter van het gemengd Comité der Kunstvoorwerpen, omschreef Braecke als volgt: "Hij was een realist, doch trachtte aan zijne werken een verheven zin te geven. Met de details was hij minder bekommerd. Zijne betrachtingen gingen naar eene uitdrukking van grootheid. Graag beelde (sic) hij de gevoelens uit zooals zij voorkomen bij volksmenschen: schrik, haat, medelijden, uitbundige vreugde. Hij had den stempel bewaard van zijne eerste opvoeding te midden eener bevolking van zeelieden en visschers: hij was een sterke en geweldige natuur, eenvoudig en eerlijk, gelaten in tegenspoed, betrouwend op de Voorzienigheid". Braecke, die vreesde dat hij uit het collectieve geheugen gewist zou worden, schonk op het einde van zijn leven aan zijn geboortestad Nieuwpoort de gipsen modellen van zijn belangrijkste werken.

  • S.N. 1997: Lexicon van Westvlaamse Beeldende Kunstenaars, Brugge.
  • ENGELEN C. & MARX M. 2002: Beeldhouwkunst in België vanaf 1830, Brussel.

Beschermingsdossier DW002457, Hannelore Decoodt.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Erfgoedobjecten

Ontwerper van

Begraafplaats

Namenstraat 60 (Zaventem)
De begraafplaats werd aangelegd ter vervanging van het kerkhof rond de parochiekerk, in 1929 wordt op het kadaster de aankoop van het perceel geregistreerd.


Gemeentelijke begraafplaats van Hoeilaart

Jezus-Eiksesteenweg (Hoeilaart)
De begraafplaats van Hoeilaart ligt aan de westzijde van de Jezus-Eiksesteenweg, ruim ten noorden van het religieuze centrum met de parochiekerk. Ten westen wordt ze begrensd door de Steenbergstraat.


Grafteken door Pieter Braecke

Namenstraat 60 (Zaventem)
Grafteken voor de art-nouveaubeeldhouwer Pieter Braecke (1856-1938).


IJzergedenkteken

Sluizen (Nieuwpoort)
Het IJzergedenkteken van kunstenaar Pieter Braecke, geboren in Nieuwpoort, moest in het eeuwfeestjaar 1930 België voorstellen: een vrouw afgewend van de invaller uit het oosten, de kroon beschermend in de handen.


Monument Edouard Remy

Herbert Hooverplein (Leuven)
Het monument werd ontworpen door architect Victor Horta; het beeldhouwwerk staat op naam van de bekende Brusselse beeldhouwer Pieter Braecke. Het werd opgericht als eerbetoon aan deze belangrijke 19de-eeuwse Leuvense politicus en industrieel.


Oorlogsgedenkteken

Onze Lieve Vrouwstraat (Nieuwpoort)
Gedenkteken ter herinnering aan de militaire en burgerlijke doden uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Dit gedenkteken is van de hand van Pieter Braecke en werd onthuld in 1925.


Oorlogsgedenkteken voor militaire en burgerlijke slachtoffers

Sint-Petrus- en -Paulusplein (Oostende)
Oorlogsgedenkteken voor de Oostendse militairen, gesneuveld op het ereveld, voor de geallieerde soldaten, gesneuveld en begraven in Oostende en voor de burgerlijke slachtoffers uit Oostende. Het gedenkteken werd in oorsprong gerealiseerd door beeldhouwer Pieter Braecke en architect Victor Creten.


Oorlogsmonument

Grote Markt (Aarschot)
Het oorlogsgedenkteken in blauwe hardsteen, van beeldhouwer Pieter Braecke, is samengesteld uit een gedenkzuil met standbeeld, een schermvormige halfhoge en gebogen muur en een plint met smeedijzeren hekje.


Oorlogsmonument

Stadhuisplein (Tongeren)
Op 29 augustus 1926 werd het monument naast het stadhuis onthuld door Koning Albert I en Koningin Elisabeth. Het werd ontworpen op vraag van het stadsbestuur door de beeldhouwer Pieter Braecke.


Oorlogsmonument van de hand van Pieter Braecke

Sint-Lambertusstraat (Zaventem)
Sober uitgewerkt oorlogsmonument in 'petit granit' met een hoogte van 2,50 meter, ingehuldigd in 1936.


Parochiekerk Sint-Petrus en Paulus

Sint-Petrus- en -Paulusplein (Oostende)
Westelijk georiënteerd neogotisch bedehuis van het basilicale type met twee grote torens ten oosten en ten westen praalkapel, zogenaamde Koninginnekapel, opgericht ter herdenking van Louise-Marie van Orléans.


Sluizencomplex De Ganzenpoot met oorlogsgedenktekens

Sluizen (Nieuwpoort)
Sluizencomplex uit 1876-78, aangelegd ter hoogte van Nieuwpoort-Stad. Na de Eerste Wereldoorlog, oprichting in de nabijheid van het sluizencomplex van een reeks gedenktekens ter nagedachtenis van de gesneuvelden en de rol van militaire eenheden of personen.


Thema's

Ontwerper van

Nieuwpoort-Stad


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Braecke [online], https://id.erfgoed.net/personen/1208 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.