Beschrijving

Op vraag van de gemeente Bierbeek werd in juni 2011 door het toenmalige VIOE (Vlaams Instituut voor onroerend erfgoed), vanaf 1 juli 2011 agentschap Onroerend Erfgoed, gestart met een proefproject waarbij het bouwkundig erfgoed van de Bierbeekse deelgemeente Lovenjoel werd geherinventariseerd in samenwerking met lokale vrijwilligers.

Een aantal leden van de Erfgoedraad trok, samen met onderzoekers van het agentschap op pad om het erfgoed in Lovenjoel in beeld te brengen en te evalueren. Hieraan werd archiefwerk en literatuurstudie gekoppeld om tot een goede analyse van de gebouwen te kunnen komen.

Bij de inventarisatie van Lovenjoel in 1965-67 werden slechts 5 gebouwen opgenomen; bij de afgeronde herinventarisatie is dit aantal gestegen tot 35 gebouwen of gebouwencomplexen. Ook werden 15 straten beschreven, waaronder een aantal oude holle wegen die nog hun oorspronkelijke bestrating bewaard hebben. Tot slot werden de geschiedenis en stedenbouwkundige evolutie van Lovenjoel geduid in een inleidende tekst. In maart 2013 werd het project afgerond met de invoer in de inventarisdatabank en op 25 september 2013 werd het resultaat voorgesteld.

Naast de opmaak van deze inventaris had het proefproject nog een tweede doel, namelijk de verdere uitwerking en het testen van een handleiding in opmaak voor het inventariseren van bouwkundig erfgoed. Op basis van de ervaring van dit project werd een eerste versie hiervan aangemaakt. Deze handleiding werd on-line ter beschikking gesteld om anderen op weg te helpen bij het opmaken van lokale erfgoedinventarissen.

Het agentschap heeft ook voor zijn eigen werking veel geleerd uit dit proefproject. Het betrekken van erfgoedvrijwilligers bij het inventariseren biedt duidelijk een meerwaarde in het zicht krijgen op de geschiedenis van de gemeente en op de achtergrond van heel wat bouwkundig erfgoed. Zij kennen hun gemeente door en door; zij kennen verborgen hoekjes; zij weten wie men kan aanspreken voor een plaatsbezoek. De vrijwilligers zijn meestal goed thuis in de geschiedschrijving van hun gemeente – als ze daar al niet zelf actief aan meewerken. Ook zorgt het samenwerken met lokale participanten voor een grotere betrokkenheid bij een inventaris – iets wat uiteindelijk het behoud van het erfgoed ten goede komt.