Beschrijving

In 2018 is door de Vlaamse overheid een subsidie toegekend aan het project met de titel ‘op zoek naar nieuw geluk. Een bijzonder grafveld bij de Beukenbergweg in de vroege jaren van de Romeinse stad Tongeren.’ Doel van het project was om de inhumaties die daar aangetroffen zijn te analyseren met natuurwetenschappelijke technieken en wel in het bijzonder door isotopen- en ancient DNA (aDNA)-onderzoek uit te voeren. In combinatie met enkele analyses van skeletten uit nabijgelegen grafvelden uit Tongeren bood dit mogelijkheden om meer te weten te komen over de herkomst van de vroegste bewoners van deze Romeinse stad. Gedurende 2019 is veel tijd besteed aan de monstername en de nadere fysisch antropologische analyse van het skeletten. Het bleek niet altijd gemakkelijk om de juiste contexten te achterhalen. De skeletten van de Beukenbergweg lagen in het depot van de gemeente Tongeren, maar skeletten van andere opgravingen, waarvan sommige al wat ouder waren en anderen nog niet uitgewerkt, bleken moeilijker te traceren. Daarnaast blijft het altijd een gok hoe goed aDNA en isotopen bewaard zijn gebleven in het bot. Op basis van literatuur en wat voorradig was is een eerste selectie gemaakt. Van deze selectie is een catalogus opgesteld die in deze studie is opgenomen. Niet alle skeletten bleken geschikt. Uiteindelijk zijn 36 aDNA-analyses uitgevoerd en konden van 27 skeletten de isotopenwaardes worden vastgesteld. 

In 2020 is vooral veel onderzoek gedaan naar de archeologische contexten van de graven zodat de natuurwetenschappelijke analyses gekoppeld konden worden aan historisch-archeologische contexten. Op basis hiervan is een tweetal detailstudies ondernomen waarbij de ene zich richtte op het grafveld van de Beukenbergweg, en wel wat voor soort grafveld het is, waar de mensen die daar begraven liggen vandaan komen en hoe het verhaal van dit grafveld past in de stichting en opbouw van Atuatuca Tungrorum (Tongeren). De andere studie richtte zich op de vraag waar de inwoners van Tongeren vandaan komen. Hierin is een belangrijke rol weggelegd voor het DNA- en isotopenonderzoek. Parallel aan deze wetenschappelijke studies is in 2021 veel aandacht besteed aan de vertaling hiervan richting een breder publiek. In maart van dat jaar werden drie gezichtsreconstructies gepresenteerd in het Gallo-Romeins Museum in Tongeren (een van de project-partners) en op basis daarvan werden lezingen gegeven en enkele populair wetenschappelijke artikelen gepubliceerd. In de zomer is hieraan vervolg gegeven met het schrijven van een populair wetenschappelijke tekst over het onderzoek en de betekenis hiervan voor de archeologie van Tongeren. Deze tekst vormt de basis van deze publicatie en zal in aangepaste vorm later verschijnen in een publiekspublicatie. Deze bundel biedt hierdoor een instap op dit hoogst relevante en intrigerende vakgebied dat zich de laatste jaren spectaculair ontwikkeld heeft en nog voor veel nieuwe verhalen gaat zorgen.

Bronnen

Bron: VAN DER VELDE, H. e.a. 2022: Op zoek naar nieuw geluk: Onderzoek naar inhumaties uit de Romeinse tijd in Tongeren, SYNTAR nr. 10, Brussel.
Type: literatuur
Datum: 2022