erfgoedobject

Freja

varend element
ID
99194
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/99194

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld varend erfgoed Scheldejol Freja
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Maritiem park
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Geschiedenis van het vaartuig: De Freja is een Scheldejol gebouwd in 1932. Dat type werd als eenheidsklasse ontwikkeld in 1912. De Antwerpse Royal Yacht Club van België (RYCB) was toen op zoek naar een eenheidsklasse zeilboot die de lat voor alle wedstrijdzeilers gelijk legde. De RYCB zocht op aansturen van succesvolle zeilers zoals Leon Huybrechts (1876-1956) naar een betaalbare en stevige boot die goede zeileigenschappen had en kon gebruikt worden voor opleiding, toer- en wedstrijdzeilen. In 1912 tekende Léopold Standaert, een lid van de RYCB en een bemanningslid van Huybrechts, het ontwerp van de Scheldejol.

In de winter van 1912 werden op de werf van De Wachter-Huys in Boom de eerste tien bootjes van het Monotype d’Anvers gebouwd voor de RYCB en de Société Royale Nautique Anversoise (SRNA). In de jaren 1920 werd de Scheldejol een populaire wedstrijdklasse, met als voornaamste evenementen de Semaine d’Anvers en de Régate d’Anvers. Pas met de opkomst van plakhouten en polyester zwaardboten in de jaren 1960 verdwijnt de Scheldejol uit beeld als wedstrijd- en opleidingsboot. De Freja, gebouwd in 1932, werd door Leys uit Antwerpen geschonken aan de stad Antwerpen. In 1994 werkte het Nationaal Scheepvaartmuseum de restauratie van de Scheldejol af. Het zwaardbootje maakt sindsdien deel uit van de collectie van het Museum aan de Stroom (MAS).

Eigenaars: Het zwaardbootje werd door Leys uit Antwerpen aan de stad Antwerpen geschonken. Voor het overige is niets bekend over de vroegere eigenaars.

Bouwjaar: 1932.

Werf: Onbekend.

Functie: Wedstrijdzeilen en pleziervaart.

Beschrijving romp, constructie en opbouw: De Scheldejol werd gebouwd in hout. De huidgangen werden overnaads met klinknagels gemonteerd op lichte spanten. In de kuip staat centraal een midzwaardconstructie van 40 kg ijzer, dat neergelaten 1,24 meter onder het wateroppervlak stak. In het bootje werden typisch vier loden broodjes van telkens 20 kilogram als ballast aangebracht. De Scheldejol heeft een boegsprietje en een vlakke spiegel.

Tonnage: Een houten Scheldejol weegt bij benadering 400 kilogram.

Tuigage: De Scheldejol heeft een zeiloppervlak van 17,58 m². Het tuig met de stijlopstaande rechte gaffel wordt een houarituig genoemd. Bijzonder aan de Scheldejol is het verplaatsbare jagerboompje dat toeliet om de fok beter te plaatsen op voordewindse koersen.

  • Archief Museum aan de Stroom, fiche Freja-Emile.
  • JOOSSE J. 2014: De Scheldejol, een lofzang in korte verhaaltjes, Consent 30, 17-24.

Auteurs: Van Dijck, Maarten
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Maritiem park


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Freja [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/99194 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.