erfgoedobject

Hoeve Goed te Mosschere

bouwkundig element
ID
91577
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/91577

Juridische gevolgen

Beschrijving

Historische hoeve "Goed te Mosschere", voornamelijk bestaande uit 19de- en 20ste-eeuwse hoevegebouwen en voormalig poortgebouw met oudere kern, op een site die minstens opklimt tot de 15de eeuw. Gesitueerd in laaggelegen gebied nabij de grens met Izegem, aan de oorsprong van de Bossebeek.

Historiek

De benaming "de Mosschere" wordt voor het eerst vermeld in 1704 en verder gebruikt tot heden. In de 17de en 18de eeuw komen ook de benaming "ter Beke" en "tgoet ter beecke" voor, respectievelijk voor het eerst vermeld in 1665 en 1658. De oudst gekende eigenaar is Pieter van der Mersch in 1502, zie denombrement van het leen te Mosschere. In 1572 wordt het goed omschreven als: "een huus een scuere poort ende een ovenbuer staende up een hofstede". Gedurende de volledige 18de eeuw is de hoeve eigendom van de familie De Jonghe, die de hoeve ook uitbaatte. Een kaart uit het begin van de 19de eeuw (in bezit van de huidige bewoners) duidt de toenmalige toestand aan, binnen een vierkante omwalling komen vier volumes voor, in een vierkante opstelling rond het erf, met aan de westzijde op de walgracht het poortgebouw. Ten westen van de hoeve loopt de landweg die naar het noorden toe verbinding geeft met de Leenstraat, naar het zuiden toe met de Roterijstraat.

Circa 1834 is de hoeve eigendom van weduwe J. Dejonghe, zie kadastrale legger. Op dat moment bestaat de hoeve uit een noord-zuid gericht woonhuis en een oost-west georiënteerde schuur, met kleinere stal en overdekte mestvaalt op het erf, alles binnen de vierkante omwalling. De hoeve is toegankelijk via een poortgebouw op de walgracht ten westen. In het tweede kwart van de 19de eeuw is Louis De Jonghe genoodzaakt de hoeve te verkopen, die eigendom wordt van de Kortrijkse familie Goethals maar tot 1913 verder uitgebaat en gepacht wordt door de familie De Jonghe. In 1885 worden volgens kadaster alle oudere hoevegebouwen afgebroken ("reconstruction totale") om plaats te maken voor een nieuw gebouwenbestand, met uitzondering van het poortgebouw. Aan de oost- en zuidzijde wordt de walgracht gedempt. Ten zuiden vlakbij de schuur bevond zich een klein landgebouw (afgebroken). Ten zuiden van het erf wordt de lange stalvleugel op de plaats van de gedempte walgracht opgetrokken, vlakbij ten noordwesten staat een kleiner bijgebouw (verdwenen). Een bakhuis wordt opgetrokken ten oosten van de woning. Op de mutatieschets vermelding van toponiem "Sloorehoek".

In 1895 wordt ten oosten van het woonhuis de cichoreiast opgetrokken, bij het kadaster vermeld als "suikerijdroogerij". Op het erf wordt een weegbrug geïnstalleerd, om de binnenkomende cichorei te wegen alvorens ze werd verwerkt in de ast. In 1902 wordt de schuur herbouwd of uitgebreid tot het huidige volume. In de loop van de 20ste eeuw worden ook de overige restanten van de walgracht gedempt, waardoor het overbodig geworden poortgebouw wordt omgebouwd tot bergruimte. Het boerenhuis is afgebrand tijdens de Eerste Wereldoorlog en wordt heropgebouwd in 1920. Vermoedelijk wordt dan ook de zuidelijke stal verhoogd. In 1933 wordt ten zuiden van de hoevegebouwen een loods opgetrokken in betonsteen, in 1989 ten zuidoosten een moderne koeienstal. Het woonhuis wordt tijdens het laatste kwart van de 20ste eeuw gerenoveerd en hervoegd. De hoeve wordt nog steeds uitgebaat, er wordt aan akkerbouw, veeteelt en grove groenteteelt gedaan.

Beschrijving

Losstaande roodbakstenen hoevegebouwen in een vierkante opstelling rondom het erf, in losse verharding en resterende stroken kasseibestrating met centraal beboomd grasperk, aan de straatzijde afgesloten door een gemengde haag. Toegankelijk aan de westzijde via een ijzeren hek naast het voormalige poortgebouw, en verbonden met de Leenstraat door een beboomde erfoprit. Centraal op het erf ligt een oude weegbrug, gevormd door houten liggers gedragen door ijzeren draagbalken (I-profiel). Het afleestoestel van de weegschaal zit geïntegreerd in een flankerend bakstenen muurtje met rechthoekige opening aan weerszijden. Weegtoestel gefabriceerd door "MONIQUET FRANSOLET &CIE / ANVERS / VERVIERS - BRUXELLES - LIEGE", zie inscriptie.

Aan de oostzijde van het erf het noord-zuid georiënteerde boerenhuis van zes traveeën en voormalige paardenstal in het verlengde onder zadeldak in mechanische pannen, met op de nok een houten klokkenruiter en aan de erfzijde twee laadopeningen onder haakse nok. Het rechter laadvenster is voorzien van een rondbogige kapelnis in zwarte baksteenomlijsting met Heilig Hartbeeld, waarboven jaartalsteen "1920". Geprofileerde houten kroonlijst. Segmentbogige muuropeningen met vernieuwd schrijnwerk. Rechtertravee met getraliede opkamer- en keldervenster. Stalgedeelte op smaller grondplan onder lagere nok, met incorporatie van ouder gedeelte met kleine hoge stalvenstertjes en getoogde staldeur. Noordelijke zijgevel met vlechtingen. Voorliggende bakstenen stoep of plankier.

Ten zuiden de oost-west georiënteerde stal onder overkragend zadeldak in Vlaamse pannen, op de zijgevels afgewerkt met bebording, westelijk lager deel steunend op kardoezen. Gebouwd op de plaats van de vroegere walgracht zodat onder de stal een aalput kon worden geïntegreerd. Voor een groot deel is de stal opgehoogd, zie oostelijke zijgevel met vlechtingen en sporen van de vroegere daklijn, enkel het westelijke deel zit onder oorspronkelijke nok. Dak onderbroken door laaddeuren onder haakse nokjes. Gave segmentbogige muuropeningen, bestaande uit kleine hoge stalvenstertjes met klapraampjes met verticale roedeverdeling, tweeledige staldeuren. Aan de zuidzijde met gedichte asemgaten. Omringend plankier in beton.

Ten noorden parallel met de stal, de schuur onder overkragend zadeldak in mechanische pannen, op kardoezen. Centrale schuurpoort met houten schuifpoort. Oostelijk staldeel met tweeledige deurtjes in segmentbogige muuropeningen en laaddeur onder haakse nok. Westelijk wagenhuisgedeelte met openingen onder ijzeren I-profielen, waarboven twee getoogde laaddeuren. Zijgevels met vlechtingen, aan de westzijde met datumsteen "1902". Asemgaten. Nieuwere stalvensters met betonnen onderverdeling geplaatst in dichtgemaakte deuropeningen.

Ten westen van het erf het voormalige poortgebouw dat zich eertijds op de walgracht bevond en toegang verschafte tot de hoeve, thans in gebruik als bergruimte. Overkragend zadeldak in mechanische pannen. Gedichte doorrit aan de westzijde, open aan de erfzijde: rechte muuropening geflankeerd door een poort, samen onder zelfde houten latei. Aan de noordelijke zijgevel zit een steunbeer.

Ten oosten van het woonhuis een achtergelegen bakhuisje onder zadeldak, met aangebouwd schuurtje of atelier op langwerpig grondplan, met aan zuidzijde beglazing tussen bakstenen muurdammen. Ten oosten daarvan de cichoreiast onder overkragend zadeldak in mechanische pannen, steunend op kardoezen en voorzien van gekartelde bebording. Rechthoekige muuropeningen onder ijzeren lateien (I-profiel met platgedrukte rozet).
Ten noordoosten van de hoeve ligt een waterreservoir.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Lendelede, 1890/45, 1896/3.
  • Figuratieve kaart van "Ferme L. De Jonghe à Lendelede", s.d. (privébezit).
  • DELAERE J., Geschiedenis van Lendelede tot 2000, Kortrijk, 2000, p. 98-99, 520.
  • DELAERE J., Het goed te Mosschere, in Lethae, nr. 14, 1995, p. 6-14.

Bron: SANTY P. & DEVOOGHT K. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Lendelede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL41, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Devooght, Kristien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve Goed te Mosschere [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/91577 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.