erfgoedobject

School van Sint-Charles

bouwkundig element
ID
91245
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/91245

Juridische gevolgen

Beschrijving

School en voormalig klooster, zogenaamd "SCHOOL VAN ST. CHARLES", zie opschrift voorgevel.

Geschiedenis

Zustersschool "Arme School van Sint-Charles" gesticht in 1873 door Ludovicus baron Gilles de Pelichy (Antwerpen). De vroegere "Arme School der HH. Maria en Joseph" in de Middenstraat, die in 1840 gesticht was door pastoor Goddyn is ondertussen te klein geworden en wordt na het vertrek van de hoofdonderwijzeres in 1874 opgegeven. Daarom worden drie klaslokalen en een woning gebouwd die op 3 maart 1874 als de "Armenschool van Sint Charles" worden geopend. De school is genoemd naar de in 1872 overleden zoon van baron Gilles de Pelichy. Op vraag van de baron komen zich vier zusters vestigen in het bijhorend woonhuis. In 1887 worden beide volumes volgens het kadaster samengevoegd. Op een mutatieschets van 1904 is te zien hoe het gebouw wordt uitgebreid in noordoostelijke richting (linkerzijde). Hierin worden drie nieuwe klaslokalen ondergebracht volgens de plannen van bouwmeester Wagemans (Antwerpen). Vanaf dat ogenblik ontvangt de school een staatstoelage en wordt ze aanneembaar. Op een foto van 1925 is het volume van 1873 afgebeeld met links ervan een lager volume. De ramen op de gelijkvloerse verdieping hebben een kruisindeling en de vensters van de school (de vijf linker traveeën) zijn voorzien van dievenstaven. De vensters van het klooster zijn op de gelijkvloerse verdieping afgewerkt met rolluikkasten. Het dak is nog gedeeltelijk bedekt met Vlaamse pannen en is op de scheiding tussen klooster en school bekroond door een vierkante dakruiter met klok. In 1940 wordt het gebouw volgens het kadaster gesplitst: het linker volume doet dienst als school en het rechter als huis. Bij de woning worden voor- en achteraan twee rechthoekige volumes aangebouwd. Halverwege de jaren 1950 ontvangt de school ook subsidies van de gemeente Handzame. Door het schoolpact (1959) worden de gemeentes ontlast van alle toelagen en wordt het een vrije gesubsidieerde school. In 1960 wordt de school uitgebreid aan de achterzijde. In 1973 wordt volgens het kadaster achteraan de school een groot parallel volume bijgebouwd, namelijk een speel- en turnzaal, een nieuwe refter, keuken en sanitair blok.

Beschrijving

Langgestrekt roodbakstenen volume (muurankers) van twee bouwlagen onder zadeldaken, met links het schoolgedeelte en rechts het klooster. Het geheel is van de straat gescheiden door speelplaats (school) en voortuin (klooster). De speelplaats is van de straat afgesloten door een hoge roodbakstenen muur en rechts een schuilplaats onder lessenaarsdak.

School. Het oudste volume rechts van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (leien) dateert net als het rechts aansluitende klooster - waarmee het één volume vormt - van 1874. Licht getoogde muuropeningen onder strek met vernieuwd schrijnwerk.
Het linker schoolvolume van zes traveeën en oorspronkelijk één à twee bouwlagen dateert van 1904. In de loop van de 20ste eeuw over de volledige lengte verhoogd tot twee bouwlagen onder zadeldak (rode mechanische pannen). Op de gelijkvloerse verdieping licht getoogde vensters en op de eerste verdieping ruime segmentboogvensters. Vernieuwd schrijnwerk.

Voormalig klooster van 1874. Dubbelhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (leien). Gebruik van blauwe hardsteen voor toegangstrap en onderdorpels. Licht getoogde muuropeningen onder strek. Vernieuwde ramen met T-indeling en behouden deels beglaasde paneeldeur met smeedijzeren grille. Smeedijzeren leuning aan weerszijden van de toegangstrap. Op muurvlak met naastliggende school, een rondbogige beeltenis met daarboven een kruis in grijsgesmoorde klompjes. Daaronder in zwarte letters op witte bepleistering: "SCHOOL VAN ST. CHARLES" (loopt over beide volumes). Rechter zijgevel met drie rechthoekige en twee rondbogige vensters (gevelveld) in een vlakke gepleisterde omlijsting. In de achtergevel, rechthoekige muuropeningen in een dito omlijsting.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Handzame, 1874/1, 1887/1, 1906/2, 1940/4, 1960/2, 1973/5.
  • DESCHREVEL A., Geschiedkundige schets over Edewalle, s.l., 1971, p. 1-23.
  • LAMON J., De Zusters van Sint-Vincentius te Edewalle, in Jaarboek van de heemkundige kring "Crekel Beke", Kortemark, 2001, p. 31-45.
  • LOWIE M., Handzame 1801-1976 dit was onze gemeente, Aartrijke, 1994, p. 87.
  • LOWIE M., Het onderwijs in Edewalle, in Jaarboek van de heemkundige kring "Crekel Beke", Kortemark, 1992, p. 35-39.
  • VANSLEMBROUCK M., Een pen vergaart wat wereld is. Figuren en boeken in Edewalle, Handzame, Kortemark, Werken en Zarren, Aartrijke, 1992, 47-48.
  • WERBROUCK M., Edewalle Van Heerlijkheid tot Parochie. Deel II: van Proosdie tot Parochie, in Jaarboek van de heemkundige kring "Crekel Beke", Kortemark, 2007, p. 33-35, 56-58.

Bron: BAERT S. & VANNESTE P. in samenwerking met CREYF S., DEVOOGHT K., GHERARDTS F. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kortemark, Deel I: Deelgemeenten Kortemark en Handzame, Deel II: Deelgemeenten Werken en Zarren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL40, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Baert, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: School van Sint-Charles [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/91245 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.