erfgoedobject

Herenhuis en brouwerij Den Anker

bouwkundig element
ID
90476
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/90476

Juridische gevolgen

Beschrijving

Herenhuis uit de eerste helft van de 19de eeuw, met 18de-eeuwse kern en achterin gelegen de gebouwen van de voormalige brouwerij "Den Anker".
Op deze plaats is al bebouwing te zien op de Ferrariskaart (1770-1778). Op het primitief kadasterplan (circa 1830) afgebeeld met kleiner volume en twee bijgebouwtjes in de tuin. Het huis hoort dan toe aan notaris Henri Delbaere. Henri Delbaere is van 1800 (na het afschaffen van de kantons) tot 1803 de eerste burgemeester van Ruiselede onder het Franse bestuur. In 1814 staat hij in de bevolkingstelling ingeschreven als notaris. Hij wordt opgevolgd door notaris Felix Amand Dewilde, gehuwd met Monica Claeyssens, dochter van rentenier Livinus Claeyssens (zie Aalterstraat nummer 7 en G. Gezellelaan nummer 10), en van 1836 tot 1838 burgemeester te Ruiselede. Vermoedelijk bewoont notaris Dewilde na het overlijden van Delbaere ook de woning. Volgens kadastergegevens wordt in 1836 het huis aan de linkerkant (met koetsdoorgang) uitgebreid. In 1846 wordt Felicie Dewilde, dochter van Felix Amand (+1838), eigenares en in 1854 verkoopt zij, op 22-jarige leeftijd, de woning aan brouwer Joannes Franciscus Van Oost. Het bijgebouw achter het huis wordt vergroot en ingericht als brouwerij waar het typische Ruiseleedse "Gulliekbier" (genoemd naar de Reus van Ruiselede) wordt gebrouwen. Volgens kadaster circa 1865 bijbouwen van een magazijn. Volgens zegsman deed dit gebouw indertijd dienst als school. In 1884, 1903 en 1925 volgen nog enkele uitbreidingen van de brouwerijgebouwen. De brouwerij blijft als laatste in Ruiselede werkzaam tot 1947. In 1948 wordt een deel van de brouwerijgebouwen bij het huis gevoegd en een deel omgevormd tot wasserij.
Heden woonhuis met advocatenkantoor en architectenbureau.

Dubbelhuis van twee bouwlagen en vijf traveeën onder zadeldak (mechanische pannen, rood aan straatzijde, zwart aan tuinzijde). Links ervan bevindt zich de lage inrijpoort van de brouwerij en rechts het koetsgebouw, heden garage. Rode, verankerde baksteenbouw met sobere, witbepleisterde lijstgevel boven een (nieuwe) arduinen plint en op de begane grond imitatievoegen uitstralend boven de vensters. Eenvoudig hoofdgestel, kroonlijst met tandlijst en op klossen. Rechthoekige vensters, op de verdieping met geprofileerde omlijsting. Vernieuwd schrijnwerk, T-ramen naar oud model, bewaarde deur. Halfrond venster in de top van de zijgevels.

Rechthoekige inrijpoort met bewaard schrijnwerk en twee arduinen schamppalen, trekbel aan de koetspoort. Achtergevel op gelijkaardige wijze uitgewerkt als voorgevel. Vensters met vernieuwd schrijnwerk, grote roedeverdeling. Stoep met klinkers.

Interieur

Centrale inkomhal met trappenhuis. Houten trap in laat-empirstijl, trappaal aan de voet versierd met lotusbladeren en bekroond met granaatappel. Vloer met geglazuurde tegels in licht- en donkerblauw, wellicht daterend uit het interbellum. Links van de gang een salon aan straatzijde met bewaarde, bepleisterde moerbalk en eenvoudig laat-18de-eeuws lijstwerk op balk en plafond. Bruinmarmeren schouw in neorenaissance en met eenvoudige schouwboezem. Rechts van de gang woon- en eetkamer met bewaarde, bepleisterde moerbalken en naar verluidt aangekleed door de "Kunstwerkstede Gebroeders De Coene" (Kortrijk). Totaalconcept wellicht uit het eerste kwart van de 20ste eeuw en uitgevoerd in een stijl aanleunend bij het art nouveau en de arts-and-craftsbeweging. Houten schouwen en schouwboezem met verzorgd houtsnijwerk, versierd met consoles en florale motieven. Bovenaan panelen met landschappen mogelijk geschilderd door de jonge Albert Saverys (Deinze) die als decorateur voor de "Kunstwerkstede" werkt. Haardplaat en vloer van de schouw aan tuinzijde zijn bekleed met zwartgeglazuurde tegels afgewerkt met goudkleurige band. Bewaarde gietijzeren en zilverkleurige kachel met geciseleerd druivelaarmotief. Spiegels op de muurdammen tussen de vensters met gelijkaardige, houten inkadering. Voorts beschilderde lambrisering met panelen. De doorgang tussen de twee plaatsen is bekleed met hout, versierd met panelen en houtsnijwerk. De buffetkast en stoelen zouden eveneens zijn geleverd door de "Kunstwerkstede".

Achterin gelegen brouwerijgebouwen gegroepeerd rond een recent gekasseide binnenkoer. Bakstenen, witbeschilderde bedrijfsgebouwen met gepekte plint en onder half schild- en zadeldak (Vlaamse rode en zwarte pannen). Vierkante, bruinbakstenen fabrieksschouw.

Er tegenover staat het vrijstaande, lage gebouw van circa 1865. Verankerde, bruine baksteen onder schilddak (Vlaamse pannen, rood en zwart). Rechthoekige vensters met vernieuwd schrijnwerk naar oud model, grote roedeverdeling. Interieur met eenvoudige houten schouw en kelder met bakstenen troggewelfjes.

Tuin met vijver en enkele oude bomen.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Ruiselede, 1836/5, 1856/2, 1865/53, 1884/5, 1903/26, 1925/9, 1948/12.
  • BRAET M., Boerenkrijg te Ruiselede 1797-1799, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 16, nr. 2, 1999, p. 54.
  • BRAET M., Stoker Charles-Louis Van Oost en zoon Jan-Francies, brouwer van Den Anker in de Bruggestraat, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 20, nr. 2, 2003, p. 90-93.
  • BRAET M., "Zwart goed" en hun kopers te Ruiselede, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 16, nr. 3, 1999, p. 138-139.
  • DE WULF G., 420 jaar brouwers en brouwerijen te Ruiselede, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 1, nr. 2, 1984, p. 63-66.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ruiselede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL39, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhuis en brouwerij Den Anker [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/90476 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.