Samenstel van meerdere gebouwen in U-vorm opgesteld op de hoek met de Nieuwstraat. Bestaande uit centraal een woning met voorhuis en achterhuis en twee flankerende dwarsvleugels. Gebouwd op de plaats van een voormalige brouwerij die hier zeker al in de 18de eeuw is gelokaliseerd. De vroegere brouwerijnaam "DE MOLEN", ook volgens cartouche op de voorgevel van de rechtervleugel, verwijst naar de "Ravenest muellene" of "Plaatsemolen". In die omgeving lag vroeger het hoppeveld van de brouwerij, de nabij gelegen molen geeft op het eind van de 18de eeuw aan de brouwerij haar naam.

Historiek

Joanna Vanden Hende (°1622) is de vroegst gekende eigenares. Haar vader Jan Vanden Hende bezit in de 17de eeuw een brouwerij naast de kerk in de huidige A. Rodenbachstraat. Deze brouwerij staat afgebeeld op de gravure van Sanderus' Flandria Illustrata (1641-1644). Volgens gegevens uit het landboek van 1699 bezit Joanna een brouwerij met hofstede in de nabijheid van de kerk en een tweede in de Aalterstraat (ongeveer ter hoogte van nummer 10, "Den Tap"). Staat aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778) en op een "Plan figuratif van het dorp of plaets van Ruysselede" met beschrijving van de bestaande kasseiwegen in 1785. In 1774 geraakt de brouwerij door het huwelijk van Jozef Dewulf met Isabella De Roo vier generaties lang in handen van de familie Dewulf. Het "Echt Vlaanderens wit bier" sleept in het begin van de 20ste eeuw meerdere prijzen in de wacht. Albert Maene, koster en muziekleraar te Esen start in 1938 met de verkoop van piano's en harmoniums. Het gezin verhuist in 1946 naar Ruiselede in de Aalterstraat nummer 27. Naast verkoop legt Albert zich toe op herstellingen en instrumentenbouw. Vanaf 1974 specialiseert Chris Maene, de jongste zoon, zich in het bouwen van replica's van historische pianofortes, klavecimbels en andere klavierinstrumenten. Sedert enkele jaren worden ook pijporgels gebouwd. In 1975 wordt de brouwerij met woonhuis aangekocht en gerestaureerd. In 1976 vestiging van pianohandel Chris Maene. Het bedrijf groeit uit tot een gerenommeerde pianohandel met internationale uitstraling. Vanaf 1985 wijkt het bedrijf met verkoopzaal uit naar de Industriestraat. De firma combineert verkoop van moderne piano's met een ambachtelijk atelier. Ondertussen zijn er bijhuizen in Gent en Brussel. In de Aalterstraat is in de rechtervleugel een museum gevestigd met een verzameling antieke klavierinstrumenten van de hand van belangrijke instrumentenbouwers (Ruckers, Pleyel, Bösendorfer, Steinway…).

Het complex bestaat uit een woonhuis geflankeerd door twee lagere dwarsvleugels. De gebouwen zijn fasegewijs tot stand gekomen. Op het primitief kadasterplan (circa 1830) liggen de middenvleugel en de linkse dwarsvleugel dieper ten opzichte van de rooilijn, de rechtse dwarsvleugel reikt tot aan de straat, zie huidig. Het kadaster registreert in 1882 een uitbreiding van de rechtervleugel naar achter toe en vóór 1887 een uitbreiding aan de voorgevel. Circa 1904 wordt de straat verbreed, daardoor verdwijnt een gebouwtje aan de straatkant en wordt de linkervleugel aangepast, zie huidig. Circa 1907 wordt tegen de zuidelijke eindgevel van de rechtervleugel een volume aangebouwd. Een foto van 1910 toont het vroegere woonhuis met eenvoudige 19de-eeuwse lijstgevel en een voortuin door hekken van de straat afgescheiden, de linkse dwarsvleugel is verlengd tot aan de straat en beide dwarsvleugels beschikken vanaf dan over de huidige puntgevels. Circa 1912 volledige reconstructie van het huis met grosso modo dezelfde rooilijn als van de dwarsvleugels.

Beschrijving

Woonhuis

Exterieur. Voorhuis van twee bouwlagen en vijf/ vier traveeën onder zadeldak (mechanische, zwarte pannen). Gele, verankerde baksteenbouw met voorgevel in eclectische stijl boven een arduinen plint. Dubbelhuis, inkomtravee benadrukt door middenrisaliet. Gebruik van historiserende elementen zoals geprofileerde vensternissen, arduinen kruis-, bolkozijnen en doorlopende onderdorpel, gekoppelde ontlastingsboogjes. Verhoogde begane grond boven een kelderverdieping met rechthoekige, betraliede keldermonden. Dubbele vleugeldeur toegankelijk via een arduinen buitentrap, korfboogopening met opvallende mascaron als sluitsteen, smeedijzeren lantaarn en trekbel, drieledig bovenlicht onder geblokte ontlastingsboog. Fraai, bewaard schrijnwerk, bij de voordeur en bovenlicht met verzorgde glas-in-loodinvulling. Alle andere bovenlichten hebben kleine roeden en gehamerd glas. Rolluiken bevinden zich achter de kozijnen. Op de verdieping van de rechtertravee een deurvenster met houten loggia onder leien lessenaarsdak. De linkertravee is voorzien van een driezijdige erker steunend op een arduinen console en onder half, leien schilddak. Erboven een dakvenster met puntgevel. De zijgevels met schouderstukken en sierankers monden uit in schouwlichamen opengewerkt met een blinde rondboognis, in de rechterzijgevel met flankerende rondboogvensters.

Monumentaal achterhuis van twee bouwlagen en zes traveeën onder gemansardeerd schilddak (zwarte, mechanische pannen). Verankerde (sierankers), oranje baksteenbouw, achtergevel met aflijnende tandlijst onder de dakgoot. Op de begane grond een centrale erkeruitbouw onder lessenaarsdak (mechanische pannen) met dubbele tuindeur en flankerende vensters. Links en rechts gelijkaardige muuropeningen, allen onder I-balk met roosjes en bovenlichten met kleine roedeverdeling en gehamerd glas. Verdieping met steekboogvensters, een groot rondboogvenster verlicht het trappenhuis. Alle vensters met grote roedeverdeling. Gedeeltelijk bewaard schrijnwerk.

Gaaf bewaard interieur. Centraal trappenhuis met fraai uitgewerkte houten bordestrap met versierde trappaal en balustrade. Lambrisering op de begane grond en langs de trap bekleed met lijnwaad versierd met bloemmotieven en afbeelding van de negen muzen. Lijstwerk met palmetten. Vloer met cementtegels, afgeboord met meandermotief. Deuren met houten omlijsting en geprofileerde kroonlijst. De gang geeft links en rechts toegang tot salons. Rechtersalon aan de straatkant rijk uitgewerkt in neorégence-stijl. Bruinmarmeren schouw met op de schouwboezem in grisaille geschilderd paneeltje met afbeelding van putti. Kooflijst en plafond met rijk versierd lijstwerk beschilderd met guirlandes, palmetten, balustrade, vazen en putti in trompe-l'oeil. Dubbele deur met panelen eveneens beschilderd met wierookbranders en florale motieven. Bewaard hang- en sluitwerk, eenvoudige lambrisering en planken vloer. Het linkersalon is soberder aangekleed met een bruinmarmeren schouw en vloer met cementtegels. De muren in de keuken zijn bekleed met witgeglazuurde tegels afgeboord met zwartgeglazuurde kroonlijst waarin tegels met zwartwitte afbeelding van landschappen met molens, verwijzend naar de naam van de vroegere brouwerij.

Zijvleugels

Beide dwarsvleugels maken vroeger deel uit van de vroegere brouwerij, in de rechter is nu het museum gevestigd. Brede, geelbakstenen, historiserende puntgevels met sierankers. Twee traveeën onder brede, gevelhoge rondboognissen, in de rechtergevel geflankeerd door twee smalle, blinde rondboognissen. Korf- en segmentboogopeningen met bewaard schrijnwerk, doorlopende, arduinen onderdorpel. Boven de begane grond van de rechtergevel een brede cartouche met vervaagd opschrift "BROUWERIJ DE MOLEN". De linker dwarsvleugel op hoek met de Nieuwstraat bestaat uit een ouder deel waar circa 1904 aan de kant van de Aalterstraat vier traveeën worden tegenaan gebouwd. De lange vleugel onder zadeldak (Vlaamse pannen) beslaat de helft van de Nieuwstraat. Witbeschilderde, verankerde zijgevel boven een gepekte plint. Eerste vier traveeën van de recentere aanbouw met lage, rechthoekige vensters, ernaast een brede korfboogpoort, twee getoogde vensters en wagendoorrit. Witbeschilderde tuingevel boven gepekte plint met halverwege ingepaste huiskapel. De huiskapel is toegankelijk via een spitsboogdeur met gesinterde omlijsting steunend op sokkels en spitsboog aanzettend op imposten. Dubbele vleugeldeur met spitsboogvormig drielichtvenster in het bovenlicht.

Interieur met kruisribgewelf steunend op hoekzuiltjes met knopkapitelen. Rijke, polychrome, neogotische beschildering van het neogotische altaar met halfzuiltjes en vierpassen, beelden en muren. De beelden van Maria met Kind, Sint Jozef en Sint Antonius van Padua staan op sokkels versierd met engelen met banderol. Rechter dwarsvleugel eveneens met witbeschilderde tuinmuur boven gepekte plint en getoogde muuropeningen. In het verlengde het in 1907 bijgebouwde volume van twee bouwlagen en vijf traveeën. Verankerde, bruine baksteenbouw onder zadeldak (Vlaamse pannen) met steekboogvormige muuropeningen en rondboogopening in de rechterzijgevel.