"Goed te Hulsvelde", historische, omwalde en gerenoveerde hoeve waarvan de site en de gebouwen in kern tot de 17de en de 18de eeuw opklimmen.

Historiek

De historische hoeve "Hulsvelde" is één van de grootste en oudste hoeves van Meulebeke, eertijds de kern van de gelijknamige heerlijkheid, een achterleen van Ter Borcht, en van de gilde, één van de oude woonkernen waarin het grondgebied van Meulebeke in de middeleeuwen is ingedeeld.
Nabij deze heerlijkheid, gelegen aan de westgrens van de langwerpige, west-oost georiënteerde heuvelrug tussen Hulsvelde en Ketelberg, komen vroegere veldgebieden voor, in oorsprong woeste gronden met heide, kreupelhout of moeras ("Hulsvelde": woeste grond waar hulst voorkomt) die tot in de tweede helft van de 18de eeuw buiten het eigenlijke landbouwareaal gelegen zijn en vaak door oude loofbossen begrensd worden. Als onbewoonde 'eilanden' worden deze veldgebieden geruime tijd voor beweiding van het vee van omwonenden ingeschakeld en later productief bebost, vaak met naaldhout. Reeds in de 12de eeuw wordt ene "Willelmus de Hulsvelde" vermeld en in 1242 "Henricus de Hulsevelt". De oudste vermelding van "'t Goed te Hulsvelde" dateert van 1551.

Naar verluidt bezit de hoeve eertijds een waterput gevoed door een bron, waar mensen uit de nabije omgeving hun was komen doen; later wordt het water benut voor de voeding van de omwalling en graaft men de Fonteinebeek uit voor de afvloeiing van het overtollige water.

Op een kaart bij het landboek van 1654-1656 wordt het omwalde "Goed te Hulsvelde" weergegeven met twee rechte, beboomde toegangsdreven, met name de huidige Vierlindendreef aan de oostzijde en de Hulsveldedreef aan de zuidzijde, laatstgenoemde vermeld als "Dreve van het goet te Hulsvelde". In deze periode is de hoeve eigendom van de familie de Crombrugghe, die het aan Joos Beels verhuurt. Op het omwalde erf met boomgaard ten zuiden worden drie gebouwen in U-vormige opstelling weergegeven.

In de 18de eeuw wordt de hoeve bewoond door Guillaeme Baert, die ze pacht van een nicht van baron de Beer. De Ferrariskaart (1770-1778) toont de "Cse Thulsvelde" met twee bijkomende volumes aan de noordzijde, moestuinen aan de westzijde, de twee beboomde toegangsdreven en een bijkomende haakse, noordwaartse wegel naar de Vuilputstraat. Op het primitief kadasterplan (circa 1830) wordt de "ferme huls velde" weergegeven met de huidige gebouwenconfiguratie van drie gebouwen in U-vormige opstelling aan de zuidzijde en twee bijgebouwen aan de noordzijde. De toenmalige eigenaar is graaf Amedée de Courtebourne uit Gent.

Kort erna komt de hoeve door erfenis in eigendom van markgraaf Alphonsius de Calonne de Courtebourne uit Oostakker, wiens familie tot het einde van de 19de eeuw eigenaar blijft.

In 1889 wordt de hoeve aan de Meulebeekse fabrikant Constantinus Tack verkocht. In 1893 gaat de hoeve via erfenis over naar notaris Emiel Bossuyt, tevens bouwheer van een landhuis aan de zuidzijde van de Markt (zie Holdestraat, Markt), waarna zijn familie tot in de tweede helft van de 20ste eeuw eigenaar blijft.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt de commandopost van de 30ste Infanteriedivisie die in Meulebeke gelegerd is, tijdelijk van "Den Pauw" naar het Goed te Hulsvelde overgebracht en op 27 mei 1940 naar het landgoed van de familie Vande Vijvere (zie Villa Zandvlugge). Tevens worden alle beuken van zowel de Hulsveldedreef als van de Vierlindendreef geveld.

Met uitzondering van enkele perceelsgrenswijzigingen in 1920, registreert het kadaster geen enkele mutatie.

Beschrijving

Huidige toegangsweg vanaf de Hulsveldedreef; nieuw aangelegde, deels door bomen omzoomde, lange gekasseide dreef met toegang gemarkeerd door hoge, recente bakstenen pijlers met ijzeren hekken. Aan weerszijden van de toegangsweg, weilanden met onder meer grote poel. L-vormig restant van omwalling aan de noord- en oostzijde, waarover nieuw brugje met bakstenen opstanden en toegang via bakstenen pijlers met getrapte bekroning.

Heraangelegd erf met kasseibestrating en grasperken, waarrond gerenoveerde of in renovatie zijnde gebouwen. Geschilderde en verankerde bakstenen hoevegebouwen met hoge, zwartgeschilderde plint onder zadeldak met zwarte (woonhuis) of rode Vlaamse pannen.

Aan westzijde, éénlagig woonhuis met recente, parallelle westelijke uitbouw onder vernieuwd, gekoppeld zadeldak. Erfgevel, voorheen witgekalkt, van vijf traveeën en recente annex van twee traveeën onder lagere nok, beide met deurtravee oplopende in dakvenster met puntgevel op licht uitkragende schouderstukken. Natuurstenen onderdorpels. Getoogde en beluikte muuropeningen; nieuwe houten T-ramen met kleine roedeverdeling. Deur in pilastervormige, zwartbakstenen omlijsting. Recente annex in aansluitende landelijke stijl met korfboogtoegang, ovaal bovenlicht en zuidzijgevel met aandak en vlechtingen. Tegen noordgevel, beplankte aanbouw onder pannen lessenaarsdak. Het interieur bewaart onder meer houten balkenroosteringen met moer- en kinderbalken en hoge schouwen met houten haardbalk en bakstenen haardgewelf.

In U-vormige opstelling aan noord-, oost- en zuidzijde, indrukwekkende, gerenoveerde schuurstalgebouwen met rechthoekige poorten en segmentboogdeurtjes; ten noorden, meerledige dwarsschuur met deurtjes in westzijgevel; ten oosten, langgestrekte en hoge schuurstalvleugel met grote, licht geknikte en zwaar geschoorde dakoverstek aan erfzijde en hoge laaddeur in noordzijgevel; ten zuiden, schuur met afgewolfd zadeldak met brede houten kroonlijst op consoles. Ten noorden van het woonhuis, bijgebouw onder overkragend zadeldak (daktegels) met getoogde venstertjes, deuren met blind rondboogveld, uitlopende hoeksteunbeer en kleine uitbouw onder lessenaarsdak.