erfgoedobject

Station Meulebeke

bouwkundig element
ID
89986
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/89986

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Station Meulebeke
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Voormalig stationsgebouw gebouwd in 1854.

Historiek

Reeds in 1845 dringt de gemeente Meulebeke er bij de "S.A. des Chemins de Fer de la Flandre Occidentale" op aan om de spoorlijn Brugge - Torhout - Tielt van een aftakking te voorzien. Op 2 december 1854 wordt de spoorlijn Tielt - Ingelmunster in gebruik genomen, waarbij de halte te Meulebeke wordt ingericht met een station en een loskade. Het specifieke stationstype in neoclassicistische stijl wordt ontworpen voor de nieuwe stations gelegen aan de in 1854-1855 in gebruik genomen lijnen, zie ook het (thans verdwenen) stationsgebouw te Aarsele (Tielt) van de lijn Tielt - Deinze.

Naast het vervoeren van reizigers kent het Meulebeekse station vooral een grote bloei op gebied van goederenverkeer, met name van granen en olie.
In 1900-1901 doet men grote investeringen aan de stationsinfrastructuur met onder meer de vernieuwing van 318 meter spoorlijn, het aanbrengen van een nieuwe afsluiting, verharding van de goederenkoer en bouw van een weegbrug en een onderhoudscentrum voor petroleumverlichting.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog installeert de Duitse bezetter een slachterij in enkele wagons van de spoorweg. Op 16 oktober 1918 wordt de spoorweg op verschillende plaatsen gedynamiteerd.

Tijdens de "Slag om Meulebeke" op 26 en 27 mei 1940 graaft de 9de Compagnie van de 8ste Linie van het Belgische leger zich over een breedte van 500 meter langs de spoorlijn in om het Duitse leger tegen te houden, waarbij vele manschappen sneuvelen en de uiteindelijke overgave volgt. In 1944 wordt de spoorwegbrug over het kanaal Roeselare - Leie te Ingelmunster opgeblazen, waardoor de treinverbinding naar Kortrijk verbroken is.
Na de oorlog wordt de spoorlijn niet meer hersteld wegens de opkomst van het wegverkeer en de autobusdiensten. In 1951 wordt de spoorlijn tussen Meulebeke en Ingelmunster opgebroken; enkel de lijn tussen Tielt en Meulebeke doet nog dienst voor het goederenverkeer, tot ook deze lijn in 1984 wordt opgeheven.

In 1979 wordt het gedenkteken dat op het Statieplein is opgericht voor de gesneuvelden van de 9de Compagnie van de 8ste Linie, verplaatst naar de oostgevel van het stationsgebouw, dat met een travee aan de oostzijde wordt ingekort om plaats te maken voor een nieuwe parking aan het plein. Het station zelf wordt in 1980 als "Vredesmuseum" ingericht ter herinnering aan de "Slag om Meulebeke". In 1981 registreert het kadaster de afbraak van een magazijn ten zuidwesten van het voormalige station.

Beschrijving

Eenvoudig stationsgebouw in neoclassicistische stijl van een bouwlaag en aanvankelijk vijf, thans resterende vier traveeën onder schilddak (mechanische pannen). Overkragende en omlopende geprofileerde houten kroonlijst. Witgepleisterde baksteenbouw met zwartgeschilderde plint voorzien van geblokte horizontale lagen, strekgewijs boven de muuropeningen. Grote rondboogopeningen in gedrukte dito nis met blinde panelen in borstweringen; geschilderde T-ramen met grote roedeverdeling en waaiervormig gedeeld bovenlicht. Blind venster in zuidgevel, voorheen tevens in oostgevel. Beide langsgevels thans met twee rondboogdeuren in plaats van oorspronkelijk één centrale deur, aan voormalige perronzijde met gelijkaardig gedeeld bovenlicht. Natuurstenen onderdorpels en treden. Tegen oostgevel, oorlogsgedenkteken. Bakstenen perronbestrating.
Aan westzijde, sanitair gebouwtje op vierkante plattegrond onder schilddak (zinken bekleding) in gelijkaardige stijl, met onder meer geblokte hoekbanden, (onder meer blinde) rondboogopeningen en opengewerkte attiek.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207 : Mutatieschetsen, Meulebeke, Afdeling 1, 1855/2, 1933/5, 1972/2, 1987/13.
  • DE BOT H., Stationsarchitectuur in België. Deel I: 1835-1914, Turnhout, 2002, p. 118-121.
  • GERMONPREZ R., Het boek van Meulebeke, Meulebeke, 1982, p. 96, 126-127, 140, 182-183, 190.
  • Nieuw museum te Meulebeke, in Contactblad Gidsenkring Mandeldal, Roeselare, jg. 4, nr. 1, 1979, p. 10.
  • Meulebeeks station wordt museum "Slag om Meulebeke", in Contactblad Gidsenkring Mandeldal, Roeselare, jg. 4, nr. 7, 1979, p. 169.
  • VANNESTE H., Meulebeke, in HOLLEVOET F. e.a., Als straten gaan… praten. De roede van Tielt, Tielt, 2005, p. 81.
  • VIAENE D., De spoorlijn Tielt-Ingelmunster en haar postmerken, in WEFIS-studie Magazine, nr. 79, 2006, p. 21-23.

Bron: CALLAERT G. met medewerking van BOONE B. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Meulebeke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL38, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Oorlogsmonument

  • Is deel van
    Achtste Linielaan


Waarnemingen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Station Meulebeke [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/89986 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.