erfgoedobject

Site Wulfsberge

bouwkundig element
ID
89258
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/89258

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Site Wulfsberge
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Historische site zogenaamd "Wulfsberge".

De huidige site is van middeleeuwse oorsprong. Opgravingen in de onmiddellijke omgeving brachten funeraire sites uit de bronstijd (2100 -600 v.C.) aan het licht wat wijst op een (onderbroken) menselijke occupatie van de streek, ouder dan de middeleeuwen. Op het opperhof stond het "kasteel" dat functioneerde als centrum van de voormalige heerlijkheid van Wulfsberge, ressorterend onder de kasselrij van het Brugse Vrije en dus afhankelijk van de grafelijke Burg van Brugge.

De historische site Wulfsberge bestaat uit een opperhof en een neerhof met deels gedempte omwalling en grachten, een langgerekte weide als restant van de oorspronkelijke toegangsweg, enkele beboste percelen en omliggende akkers en weiden. Op het voormalig opperhof staan het woonhuis en enkele constructies zoals stallingen en bergruimtes. Ten noorden van het woonhuis ligt een boomgaard. Op het neerhof staat de boerderij met woonhuis, schuren, stallingen en wagenhuis. Ten noorden van het neerhof staat de omgebouwde en uitgebreide remise van het "kasteel" en een hangar. Vermelde constructies dateren deels uit de 18de eeuw (woonhuis) en uit de 19de en de 20ste eeuw.

Uit historisch kaartenmateriaal blijkt dat Wulfsberge omwald was, met een opperhof afgescheiden van het neerhof. Deze situatie werd tijdens archeologisch onderzoek in 2003 bevestigd. Het opperhof had een vierkante vorm wellicht met een toegangsdreef naar de Knesselarestraat. Het neerhof had een aparte toegang aan de oostzijde.

Naast zetel van de heerlijkheid was Wulfsberge eveneens een buitenverblijf voor de adellijke eigenaars, een 'hof van plaisancie' of 'speelgoed'. In haar huidige verschijning heeft het hoofdgebouw nog maar weinig kenmerken meer van zo'n buitenverblijf.

Zogenaamd "Hof van Plaisancie". Eenvoudige constructie met rechthoekige plattegrond van vier traveeën en één bouwlaag onder een pannen zadeldak. Verankerde witgeschilderde baksteenbouw met gepekte plint. De gevels zijn opengewerkt met rechthoekige muuropeningen. Diverse sporen van deurvensters zie zuidgevel met aanwezigheid van een arduinen buitentrap ter hoogte van de twee middentraveeën. De oostgevel is centraal opengewerkt met een rechthoekige deur oorspronkelijk voorzien van een deels bewaarde lijstversiering. Voor de deur een typische 18de-eeuwse trap met drie treden en profilering.

Interieur. Middensalon met eenvoudig versierde schouwboezem. Verder zijn in het interieur brede vleugeldeuren (paneeldeuren) bewaard die toegang bieden tot een enfilade van salons evenals typische verborgen dienstdeuren. De centrale schoorsteen op de zolder is aan beide zijden nog voorzien van stucwerk met lijsten en profileringen en zelfs van één gedichte haardopening. Eénbeukige kelder met tongewelf toegankelijk via een bakstenen toegangstrap.

Koetshuis. Ten noorden van het hoofdgebouw gelegen. Volgens de kadastergegevens daterend van circa 1864. Het betreft een nutsgebouw van één bouwlaag en vijf traveeën onder kort overstekend zadeldak (nok loodrecht op hoofdgebouw, mechanische pannen), uitgevoerd in witgekalkte verankerde baksteen boven een gepekte plint; getypeerd door ritmerende pilasters, aflijnende muizentand en rechthoekige muuropeningen. Zijgevels afgewerkt met rondboogfries.

Ten westen staat een conisch hondenhok, opgetrokken uit witgekalkte baksteen.

Ten noorden van het hoofdgebouw bevindt zich het neerhof. Het betreft een hoeve bestaande uit losse bestanddelen, opgesteld rondom een deels verhard erf. De hoeve is toegankelijk vanaf de Knesselarestraat via een lange, verharde oprit.

Boerenhuis. Ten westen van het erf gelegen. Lage woning van vijf traveeën met rechts een opkamer van twee traveeën onder doorlopend zadeldak (Vlaamse pannen). 18de-eeuwse kern. Diverse verbouwingen zie bouwnaden ter hoogte van de opkamer. Verankerde rode baksteenbouw. Rechthoekige muuropeningen onder strek; deuromlijsting van gesmoorde baksteen. Gebruik van arduin voor de onderdorpels en de lateien boven de kelderopeningen. Meer gesloten achtergevel.

Interieur. Behouden balklagen. Eenvoudige schouw met geprofileerde houten schouwbalk en achterwand van gesmoorde baksteen. Opkamer toegankelijk via een trapje van gesmoorde baksteen. Rode terracotta-tegelvloer in de opkamer.

Dwarsschuur. Ten noorden van het erf gelegen. Dwarsschuur met rechter stalgedeelte onder kort overstekend zadeldak (nok parallel aan het boerenhuis, zwarte pannen), gedateerd door middel van jaarsteen "1837" in de rechter zijgeveltop. Verankerde rode baksteenbouw. Korfbogige schuurpoort. Getoogde staldeuren en laadluiken. Rechthoekige asemgaten.

Ten westen, alleenstaand wagenhuis onder kort overstekend schilddak. Recent gedichte westzijde. Aanbouw van lessenaarsdak.

  • Archief Ruimtelijke Ordening West-Vlaanderen-Onroerend Erfgoed, DW2340.
  • KADASTERARCHIEF WEST-VLAANDEREN, Primitief kadasterplan, 207: Mutatieschetsen, Oedelem, 1852/55, 1864/70, 1878/195, 1878/196, 1882/12, 1897/13, 1910/22, 1943/5, 1954/82, 1960/54, 1969/54, 1986/51.
  • RAES J., De heerlijkheid Wulfsberghe, in Bos en Beverveld, jaarboek 1973, p. 16-17.
  • VANDERMOERE N., Archeologisch onderzoek in de gemeente Oedelem deel I synthese, Gent, 1981, p. 25 -26 (onuitgegeven licentiaatverhandeling).
  • VERHOUSTRAETEN A., Kort overzicht van het leenroerig Oedelem, in Bos en Beverveld, jaarboek 1966, p. 49.
  • ZUTTERMAN H., Het landboek van Oedelem anno 1657: deel 19: 13e begin: "Wulfsberghe', in Vrij Maldegem, 13 juni 1986, s.p. 240.

Bron: GILTÉ S. met medewerking van BAERT S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Beernem, Deelgemeenten Beernem, Oedelem en Sint-Joris, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL31, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Site Wulfsberge [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/89258 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.