erfgoedobject

Hoeve met losse bestanddelen

bouwkundig element
ID
88720
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88720

Juridische gevolgen

Beschrijving

Hoeve met losse bestanddelen op een rechthoekig omwald, onverhard erf. De hoeve gaat vermoedelijk terug tot het opperhof van een 16de-eeuwse kasteelsite "Zuytveld", gedurende de 19de eeuw tot een landbouwbedrijf geëvolueerd.

Historiek

Op de kaart van Pieter Pourbus (1571) is de site weergegeven als een kasteel en twee losse gebouwen, op een omwald erf. De literatuur wijst tevens op een ondertussen verdwenen jaartal "1675" op de balken van het woonhuis van de hoeve op nummer 70. Op de kaart van Ferraris (1771-1778) blijkt de kasteelsite nog steeds te bestaan: "Ch. Scher(m)velde" wordt getekend als een vierkant omwald opperhof met rechthoekig volume en siertuin, met ten noorden een neerhof met drie losse volumes waaronder het L-vormige huis met stal; ten noorden een boomgaard en een dreef die leidt naar de huidige Oude Stokerijstraat.

In de 19de eeuw is de kasteelsite tot een landbouwbedrijf geëvolueerd. Op de Atlas der Buurtwegen (1844) wordt het geheel "D' Oude Stokerije" genoemd, met een samenstelling die niet afwijkt van deze op de Ferrariskaart. Op deze kaart is tevens duidelijk te zien dat het neerhof door een grachtenpatroon eveneens aan drie zijden is omgracht, met een poel in de noordoosthoek. In 1844 is de Aartrijksesteenweg al getrokken, waardoor de hoeves elk een nieuwe erftoegang aan de westkant krijgen. Het kadaster leert dat op dat moment de erfgenamen van Theodor De Jonghe (Gent) eigenaar zijn van het geheel, vanaf 1845 is de familie Vandergracht (Gent) eigenaar. In 1863 wordt op het opperhof, ten zuiden van het woonhuis, een haakse dwarsschuur gebouwd. In 1881 geeft het kadaster een aantal wijzigingen door die circa 1875 plaats vonden, onder de nieuwe eigenaars della Faille d'Huysse: het woonhuis op het opperhof wordt aangepast, op het neerhof wordt het westelijke volume afgebroken en meer westelijk opnieuw opgebouwd. In 1901 wordt op het opperhof een klein volume, wellicht bakhuis of stalletje, opgetrokken, dat anno 2005 verdwenen is. Midden 20ste eeuw wordt de schuur van het opperhof verlengd, over de walgracht heen. Het westelijke bedrijfsgebouw op het neerhof wordt door moderne loodsen vervangen; de L-vormige stal die bij het woonhuis aansluit wordt deels vervangen door nieuwbouw. Anno 2005-2006 worden de gebouwen op het opperhof (nummer 72) niet gebruikt; de hoeve op het neerhof (nummer 70) is nog steeds bedrijvig.

Beschrijving

Hoeve bestaande uit twee losse bakstenen volumes op een onverhard, rechthoekig omgracht erf. Twee niet meer gebruikte erfopritten leiden vanaf de Aartrijksesteenweg naar de leegstaande hoeve. Het boerenhuis gaat wellicht terug op het kasteelvolume, maar werd sterk aangepast. Het werd gereduceerd tot een laag bakstenen volume van vier traveeën onder een laag, deels mank pannen zadeldak (nok haaks op steenweg, Vlaamse pannen). Witgekalkte gevels met gepekte plint, licht getoogde muuropeningen, beluikte vensters.

Ten zuiden van het woonhuis, een 19de-eeuwse enkelvoudige dwarsschuur met geïncorporeerde stallen, die midden 20ste eeuw werd verlengd. Witgekalkte baksteenbouw met gepekte plint, onder pannen zadeldak (nok parallel aan de straat). Een rechthoekige schuurpoort tot onder de dakrand, kleine stalvensters en een lage staldeur.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Jabbeke, 1857/11, 1863/45, 1881/96, 1901/20, 1946/21, 1955/38.
  • VAN EENOO A., Jabbeke. Histories en legenden, deel I, Jabbeke, s.d., p. 93, 218-219.
  • VAN EENOO A., Jabbeke. Historie en legenden, Deel 3, Jabbeke, p. 313-315.

Bron: HOOFT E. met medewerking van BOONE B., CALLAERT G., DE BODT V. & SANTY P. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Jabbeke, Deelgemeenten Snellegem, Stalhille, Varsenare en Zerkegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL35, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve met losse bestanddelen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88720 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.