erfgoedobject

Kasteel Hof ter Spreess met park

bouwkundig / landschappelijk element
ID
88520
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88520

Juridische gevolgen

Beschrijving

Historische hoevesite, heden met kasteel en voormalige kasteelhoeve, genaamd 'Hof ter Spreess'. Park met bijhorende dreven gelegen binnen de wijk Eekhoek in de noordoosthoek van de gemeente tussen John Van Eyckpark en Weverstraat (grensstraat met Sint-Niklaas).

Op de Ferrariskaart (1771-78) aangegeven als 'Hof te Spreeu', teruggaand op een omwald pachtgoed of herenhoeve; als site met walgrachten wellicht minstens opklimmend tot de 15de eeuw. Oudst bekende vermelding volgens Kerchaert van 1460 als eigendom van het echtpaar Gillis Schelfhaut en Natalie Speefs. Volgens een verkoopakte uit 1553 werd het pachtgoed door Jacques Vaentkin verkocht aan François van Havre, hoofdraadsheer van koning Filips II. Een muntvondst gedaan in 1927 op de site bevatte munttypes uit het begin van de 15de eeuw.

In 1616 vermeld als "behuust pachtgoet ghenaemt tgoet Speeufs". Het gebouwenbestand omvatte in die tijd een duiventoren. Volgens cartografische bron van 1742 toen een enkelvoudig rechthoekig omgrachte site met drie constructies. Een tekening van 1826 benoemt het goed als het lusthof van de heer P. Cardo; illustreert tevens dat het hoofdvolume van de toenmalige woning en de opstand met omlijste deur rechts opzij in het huidige kasteel herkenbaar bewaard bleven; toen vergezeld van een koetshuis met duiventoren.

Buitenaanzicht van het kasteel wellicht in 1897-1898 na verkoop ervan (volgens kadasterarchief) aangepast onder meer door toevoeging van het overdekte terras met balkon. Bij de grondige renovatie in de jaren 1970 is het kasteel naar achter uitgebreid, inwendig sterk verbouwd met behoud van bestaand karkas.

Baksteenbouw op rechthoekige plattegrond met twee bouwlagen van vijf traveeën en twee traveeën diep onder schilddak, uit begin 19de of eind 18de eeuw. Kelderruimte onder de zuidoostelijke travee met wanden in dik metselwerk waarin één maziergat: mogelijke restant van een oudere constructie. Voorgevel uitgewerkt als lijstgevel met enkelhuisopstand, verhoogde begane grond en een brede uitspringende venstertravee als middenrisaliet. Voordeur rechts opzij in bewaarde hardstenen omlijsting met kroonlijst op consoles en gedecoreerde tussendorpel; nog gemarkeerd door een steektrap tussen postamenten. Meerdelige vensterdeur links voorafgegaan door een terras met overdekking op fijne ijzeren zuiltjes en voorzien van dito decoratieve leuningen. Beelden van liggende leeuw sieren de hardstenen postamenten van de brede toegangstrap.

Kasteelpark met rechte toegangsdreef vanuit het oosten aan Weverstraat. Toegang aan Kuilstraat gemarkeerd door een ijzeren toegangshek en deels met ijzeren afsluiting aan vierkante gemetste hekpijlers aan de straat; getraliede nis met Onze-Lieve-Vrouwebeeld naast de kasteelmuur. Park aangelegd in landschappelijke stijl met gebogen vijverpartij tegenover de voorgevel van het kasteel en meerdere tuinbeelden.

  • DE BLANGER J., Waasmunster in oude prentkaarten, Deel 1, Eeklo, 1992, p. 152.
  • KERCKHAERT N., Oude Oostvlaamse hoeven, Gent, 1988, p. 489-490.
  • VAN KEYMEULEN A., De Muntvondst van Waasmunster: Vlaamse dubbele groten van Filips de Stoute (1384-1404) en van Jan Zonder Vrees (1405-1419), in Annalen van de Oudheidkundige Kring van het Land van Waas, Deel 70, 1e en 2e aflevering, 1967, p. 51 -57.
  • VERLAECKT K., Archeologisch inventaris Vlaanderen Band XI – Waasmunster-Sombeke, Gent, 1989, p. 245-248.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Kasteelhoeve Hof ter Spreess

  • Is deel van
    Waasmunster


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel Hof ter Spreess met park [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88520 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.