erfgoedobject

Kasteel Doeveren

bouwkundig element
ID
88383
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88383

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel Doeveren
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Kasteel Doeveren, opklimmend tot de 18de eeuw en gelegen in het noordwesten van Waardamme. Het landhuis bevindt zich vlakbij de grens met de gemeente Loppem (Zedelgem), de bijgebouwen van het kasteel liggen op het grondgebied van Loppem (Rijselsestraat nummer 63).
De benaming "Doeveren" betekent volgens De Flou aan de oever van een vijver. Het voormalige kasteeldomein is heden gelegen in het natuurgebied Doeveren (confer straatinleiding), ten westen de autosnelweg Brugge-Kortrijk (A17/E403).

Historiek

18de eeuw. De site wordt voor het eerst weergegeven op de Kabinetskaart der Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op het initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778). Het gebouwencomplex bestaat uit centraal uit een vrij compact gebouw, ten noorden een langwerpige vleugel, dwars op de straat georiënteerd, en ten zuiden een klein vrijstaand gebouwtje. De site, die eind 18de eeuw behoort tot de parochie van Loppem (confer aanduiding "60" op de Ferrariskaart), strekt zich uit in noordelijke richting, ten oosten van de huidige Sijslostraat. De site bevindt zich ten oosten van veldgebied (confer Algemene geschiedenis van de veldontginningsgebieden). Een kaart uit dezelfde periode, omschreven als "Figuratieve kaart van een hofstede en gronden onder de heerlijkheid Jonkersambacht, "Het Hooge" genoemd, eigendom van J. Verschuere" en gedateerd in 1800 naar een kopie van 1773, geeft hetzelfde gebouwenbestand weer en een tweeledige site, die duidelijk de noordelijke grens vormt van Waardamme en Loppem. Een eerste vermelding van de benaming Doeveren dateert volgens De Flou uit 1799 in een beschrijving van de Biens Domaniaux 1799, zeggende "den busch aen Douvren".

19de eeuw. Op het primitief kadasterplan (circa 1835) is de grens van Loppem opgeschoven in zuidelijke richting en loopt doorheen het langwerpige volume ten noorden van het huis. Het domein wordt volgens De Flou op dat ogenblik vermeld als "Op 't goed van Douveren, toebehoorende jonker Ernest Rotsaert-d'Hertaing". Ten zuiden van het domein ligt een door dreven doorsneden bos. Aangeduid op de Atlas van Vandermaelen (1846-1854) met het bijschrift "Campagne", aan de noordkant van een naaldbos confer "s"-aanduiding op de Atlas. In 1856 wordt het domein volgens het kadaster verkocht aan Louis de Thibault de Boesinghe uit Brugge. Aangeduid op de kaart van het Dépot de la Guerre (circa 1865) met vermelding "Château". Weergave van een nieuw bijgebouw op het huidige grondgebied van Loppem ten noorden van de bestaande bebouwing op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut (circa 1880) en op een kaart met Onroerende goederen, gedateerd in 1901, uit de collectie Janssens de Bisthoven in het Stadsarchief van Brugge.

20ste eeuw. Via erfenis komt de site in 1922 in handen van de familie Arents de Beerteghem en vanaf het midden van de 20ste in handen van de familie Janssens de Bisthoven. Op het einde van de 20ste eeuw is de woning verkocht aan de Dienst Toerisme van Brugge en werd het vrij zwaar gerenoveerd.

Beschrijving

In oorsprong eind 18de-eeuws kasteeltje dat recent echter sterk is gerenoveerd. Het domein bewaart ten zuiden van de woning een tuin, die eertijds vanop de straat toegankelijk is via een op heden bewaard sierlijk, gietijzeren hekken.
Het voormalige kasteeltje is heden bereikbaar via een vernieuwde metalen toegangspoort tussen twee bakstenen pijlers met siervazen. Een recent gekasseide oprit leidt naar het kasteeltje. Vrijstaand gebouw van vijf traveeën en twee bouwlagen onder een vernieuwd schilddak, bedekt met pannen. Witgeschilderde gevels op een arduinen plint. Begane grond met rechthoekige deur met bovenlicht en rechthoekige, beluikte vensters. Op de verdieping, typische eind 18de-eeuwse rondboogvensters. Vernieuwd houtwerk onder meer kleine roedeverdelingen in de rondboogvensters.
Volgens het kadasterplan bevindt zich ten zuiden van de woning nog een klein bijgebouw, dat echter niet zichtbaar is vanop de openbare weg. Overige bijgebouwen gelegen op het grondgebied Loppem (Zedelgem) onder meer de voormalige langwerpige stalvleugel ten noorden van het landhuis die zich heden in ruïneuze toestand bevindt en een tweede, kleinere recent gerenoveerd.

KADASTERARCHIEF WEST-VLAANDEREN TE BRUGGE, 207: Mutatieschetsen, Waardamme, 1955/17.
KADASTERARCHIEF WEST-VLAANDEREN TE BRUGGE, 212: Kadastrale legger, Waardamme, artikels 178, 360, 398 en 653.
RIJKSARCHIEF BRUGGE, Kaarten en plannen Mestdagh, nr. 1868: Figuratieve kaart van een hofstede en gronden onder de heerlijkheid Jonkersambacht, "Het Hooge" genoemd, Waardamme, eigendom van J. Verschuere, circa 1800 (kopie).
STADSARCHIEF BRUGGE, Collectie Janssens de Bisthoven, nr. 181: Onroerende goederen, Communes de Waardamme (Sections B et C) et Lophem (Section D), 1901.
STADSARCHIEF BRUGGE, Collectie Janssens de Bisthoven, II47: Plans cadastraux manuscrits, cartes, généalogies, Loppem-Oostkamp-Waardamme, s.d.
DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel III, Brugge, 1923, kolom 485.
DE SCHRIJVER G., Doeveren wandelpad, Brugge, 2003.
users.telenet.be/andre.vanhevel/doeveren.htm


Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel Doeveren [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88383 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.