erfgoedobject

Beukenpark

bouwkundig / landschappelijk element
ID
87918
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87918

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Beukenpark
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Voormalig kasteel "Les Aubépines", nu eerder gekend als "Beukenpark". Tussen 1935 en 1975 ook kasteel "Clement" genoemd naar de toenmalige eigenaars. Begin 19de-eeuws kasteel, gelegen in het centrum van Oostkamp, dat een eerste keer wordt uitgebreid in 1876 en in 1911 het huidige uitzicht krijgt. Het voormalige domein wordt aan de noordzijde begrensd door de Hogedreef, die van oudsher het kasteel "Gruuthuse" (confer Stationsstraat nummer 196) rechtstreeks verbindt met het centrum van de gemeente. Sinds 1975 is het kasteel aangepast als Administratief Centrum van Oostkamp, met als nieuwe benaming "Beukenpark". Op de locatie van het voormalige koetsgebouw wordt een quasi volledig nieuw gebouw opgetrokken waarin de gemeentelijke bibliotheek is ondergebracht.

Historiek

18de eeuw. Op het einde van de 18de eeuw is het latere kasteeldomein een veld, gelegen ten zuiden van de Hogedreef en ten zuiden afgebakend door het Warandebos, een restant van het voormalige jachtbos bij het kasteel "Gruuthuse" (confer Stationsstraat nummer 196) confer de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778).

19de eeuw. Het kasteel met koetsgebouw, circa 1835 eigendom van Charles Beaucourt, notaris van Oostkamp, wordt voor het eerst afgebeeld op het primitief kadasterplan (circa 1835). Charles Beaucourt, zoon van de Brugse historieschrijver Patrice Beaucourt de Noortvelde, was tussen 1800 en 1846 werkzaam als notaris in Oostkamp. Ongewijzigde weergave op de Atlas der Buurtwegen (circa 1843), de Atlas Vandermaelen (1846-1854) en de kaart van het Dépôt de la Guerre van circa 1865. Op deze kaart wordt voor het eerst ook de parkaanleg weergegeven. Opmerkelijk is de opname in het zuidoosten van het park van een circulaire walgracht. In 1870 vermeldt het kadaster een Brugse advocaat, Alphonse Vandenbulcke, als nieuwe eigenaar van de woning. Deze laat het huis in 1876 vergroten - confer mutatieschets - en geeft het als het ware het kasteeluitzicht. Een oude foto, gepubliceerd door Bouljon in 1984, toont een hoofdvolume van vijf traveeën en twee en een halve bouwlaag onder een steil schilddak, aan de parkzijde bekroond door twee imposante en centraal een kleiner dakvenster, tussenin verbonden door een opengewerkte balustrade. Op de begane grond is tijdens deze bouwfase de opengewerkte loggia op smeedijzeren zuilen toegevoegd. De noordelijke aanbouw van het hoofdvolume dateert van later. Het begin 19de-eeuwse koetsgebouw blijft ongewijzigd. Op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut van circa 1880 is het gebouwenbestand vrij onoverzichtelijk weergegeven (wellicht geeft het nog de toestand van vóór de uitbreiding aan), maar het 19de-eeuwse park met paden en gracht zijn duidelijk zichtbaar.

20ste eeuw. In het begin van de 20ste eeuw (circa 1910) komt het kasteel via verdeling in handen van Alice Moeremans, weduwe van Joris van Zuylen van Nyevelt. Zij geeft de opdracht het kasteel nogmaals uit te breiden onder meer met een noordelijke uitbouw in analogie met de zuidkant van twee traveeën en bouwlagen. Tevens zijn enkele wijzigingen aangebracht aan het dak, waar de imposante dakvensters worden vervangen door drie kleinere confer foto uit een boek met oude prentkaarten van 1981. Later wordt het door baron van Zuylen van Nyevelt gebruikt als buitengoed. Tijdens de Eerste Wereldoorlog vlucht de baron naar Engeland en wordt het kasteel bezet door Duitse officieren.

Volgens het kadaster wordt het kasteeldomein in 1935 aangekocht door Paul Clement-Mahieu uit Sint-Pieters-Woluwe, van waar de tijdelijke benaming kasteel "Clement" is afgeleid. In 1953 wordt het 19de-eeuwse koetshuis verbouwd in cottagestijl met de typische steile, overkragende strooien daken, in- en uitsprongen, loggia's et cetera confer oude foto gepubliceerd door Bouljon (1981).
Uiteindelijk wordt het domein in 1975 aangekocht door de gemeente Oostkamp. De oorspronkelijke plannen om het kasteel te herbestemmen als kinderkribbe en in het voormalige koetsgebouw de bibliotheek onder te brengen, gaan niet door onder meer door de fusie van Oostkamp met Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme in 1977. Na de fusie wordt het kasteel in gebruik genomen als administratief centrum voor de nieuwe fusiegemeente; het herbergt kantoren en diensten die voorheen in het gemeentehuis (confer Gemeenteplein nummer 1) gevestigd zijn. Inwijding van het nieuwe gebouw in 1977 confer herdenkingsplaat in de hal. Het oorspronkelijke koetsgebouw wordt quasi volledig afgebroken en vervangen door een nieuwbouw, ontworpen door architect Jozef Vannoote (Sint-Kruis-Brugge), die echter door het onregelmatige grondplan, de verspringende volumes, openingen et cetera deels refereert aan het voormalige cottagebouwwerk. De nieuwe bibliotheek wordt plechtig ingewijd in aanwezigheid van burgemeester Demuyt op 8 april 1984.

Beschrijving

Kasteel

In oorsprong mogelijk classicistische woning, in 1876 en 1911 vergroot en verbouwd tot neoclassicistisch kasteel bestaande uit een hoofdvolume van vijf traveeën en twee en een halve bouwlaag onder een vrij hoog schilddak, afgedekt met zwarte Vlaamse pannen. Het hoofdvolume is aan de noord- en de zuidzijde (1911) uitgebreid met telkens een twee bouwlagen-hoge aanbouw onder een plat dak. De voorgevel wordt gedomineerd door een voorgeplaatst portaaltje (1876) van twee bouwlagen onder een overkragend, leien zadeldakje met fraaie houten windbordlijst. Het portaaltje bewaart op de begane grond een rechthoekig en op de verdieping twee afgeronde vensters (vooraan en telkens één in de zijgevel) met oorspronkelijke kleine (schuine) roedeverdelingen met ovalen in het bovenlicht (verdieping). De vormgeving van het portaal dateert vermoedelijk van het begin van de 20ste eeuw. Hoofdvolume en portaal afgezoomd door hoekketting. De voorgevel van het hoofdvolume bewaart halfronde vensters op de bovenste bouwlaag. Tegenaan de achtergevel van het hoofdvolume is een in oorsprong open, sierlijke smeedijzeren loggia (1876) gebouwd, die vermoedelijk in de jaren 1970 is dicht gebouwd. De gevel op de verdieping is geritmeerd door pilastervormende muurdammen met verdiepte panelen. Bedaking voorzien van sierlijke, smeedijzeren vorstkam; aan de parkzijde zijn drie licht getoogde dakvensters aangebracht en een opengewerkte, natuurstenen balustrade. Lagere zijtraveeën met zelfde stilistische uitwerking: aan de zuidkant met o.m. rondboogvensters op de begane grond, terwijl de noordelijke uitbouw meer aansluit bij de neoclassicistische trant (geprofileerde cordons, geprofileerde vensteromlijstingen et cetera).
Binnenin bewaart het kasteel, dat in de jaren 1970 werd omgebouwd tot kantoorruimtes, onder meer nog een overwegend neoclassicistische interieuraankleding onder meer met imposante bordestrap.

Park

Aan straatkant haag en enkele solitaire bomen (bruine beuk en tamme kastanje). Park met een centraal open grasveld in het verlengde van het kasteel. Grasveld licht geschulpt, en aan het uiteinde van het grasveld lichte verhoging; grasveld aan de randen afgeboord door een bochtige parkbosrand met inhammen. Verspreid aan rand van het parkbos komen ook enkele solitaire grote bomen (tamme kastanje, bruine beuk, linde, …) voor.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Oostkamp, 1876/33, 1911/18.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 212: Kadastrale legger, Oostkamp, artikels 878, 1661 en 2938.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en plannen Mestdagh, nummer 1106: Plan van eigendommen, eigendom van Isabelle en Jeannette Beaucourt, 19de eeuw.
  • BOULJON B., Oostkamp, Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1981, nummer 79.
  • BOULJON B., Bij het eeuwfeest van het Oostkampse gemeentehuis (3), in De Merel, jaargang 12, nummer 2, 1982, p. 33.
  • BOULJON B., Het Oostkamp, Ruddervoorde, Hertsberge en Waardamme van toen. Een verzameling foto's van de vier Oostkampse deelgemeenten in de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw, Brugge, 1984, p. 20.
  • BOULJON B., Kadastrale geschiedenis van het bibliotheekgebouw Beukenpark, in Heemkundige Kring Oostkamp, nummer 9, jaargang 5, 2004, p. 2-12.
  • CLAEYS G., Oostkamp in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1982, nummer 45.
  • VANDE GINSTE S., Archiefbeelden Oostkamp, Gloucestershire, 2005, p. 101.

Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Beukenpark [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87918 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.