erfgoedobject

Hoeve Groot Viggezele

bouwkundig element
ID
87180
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87180

Juridische gevolgen

Beschrijving

Hoeve "Groot Viggezele", "Groot Goet te Vigghesele" of "'t Hof te Vigghezeele". Historische deels omwalde hoeve met losse bestanddelen bestaande uit opperhof met boerenhuis en neerhof met hoevegebouwen. Boerenhuis met terp en omwalling beschermd als monument, hoeveomgeving met inbegrip van omringend weiland, hagen, boomgaard, moestuin en hoevebestanddelen beschermd als dorpsgezicht.

Historiek

De oorsprong van de bewoning op Viggezele gaat ver terug, getuigende de geschiedenis van de heerlijkheid. Circa 1600 wordt de hoeve volledig binnen een vierkante walgracht weergegeven, gelegen aan oostzijde van de weg, en tevens bereikbaar via een dreef vanuit het "Thiende straettien" ten oosten. Boerenhuis met haaks schuurvolume ten noorden, zie schetsmatige kaart van de parochie Kanegem (circa 1600). De kaart van het 13de kanton uit het landboek van Kanegem van 1762 toont een noord-zuid georiënteerd woonhuis binnen een vierkante omwalling, met toegang aan oostzijde. Buiten de omwalling ten westen daarvan bevindt zich een schuurvolume, haaks op de weg en het woonhuis. Iets meer ten noorden ligt een stalvolume langsheen de straat. Het landboek spreekt van een "bewalde hofstede met den boomgaert en nettinck noort ende oost de straete...". Op de Ferrariskaart (1770-1778) worden het woonhuis en de schuur afgebeeld, gelegen in een omhaagde boomgaard, geen omwalling weergegeven. Circa 1830 (primitief kadasterplan) is de omwalling reeds gedempt aan noordzijde. Ten noordoosten en noordwesten van het woonhuis staan twee bijgebouwen. Op de Atlas der Buurtwegen (1846) en het gereduceerde kadasterplan (1853) wordt de hoeve op dezelfde manier weergegeven. In 1889 registreert het kadaster een vergroting van de landgebouwen. De schuur wordt uitgebreid aan zuidzijde, een parallel kleiner volume verschijnt aan noordzijde. Het bakhuisje wordt vergroot. Het boerenhuis wordt (volgens kadaster) totaal gereconstrueerd in 1903, hoogstwaarschijnlijk met behoud van oudere kern, daarvoor nog gedeeltelijk gedekt met stro. Jaartalsteen in de noordelijke zijgevel: "1904". Het huis wordt verlengd aan noordzijde, en aan west- en oostzijde circa 1 meter verbreed met plaatsing van nieuwe gevels. Het bakhuisje wordt in 1905 omgevormd tot landgebouw. In 1906 wordt aan achterzijde van het woonhuis een aanbouw gerealiseerd. Ten noordoosten van het woonhuis wordt een klein volume gebouwd. De grote schuur met strodak was bouwvallig geworden en heropgebouwd in het begin van de 20ste eeuw. Jaartal in oculus schuur: "1909". Het bijgebouw ten noordwesten is verdwenen rond 1941.

Beschrijving

IJzeren hek van voormalige toegang in noordoosthoek, nu deel uitmakend van afscheiding van openbare weg, grotendeels in meidoornhaag in combinatie met hulst. Huidige erftoegang tot een grotendeels onverhard erf via een ijzeren hek tussen bakstenen pijlers aan zuidoostzijde. Het boerenhuis ligt op een terp, omwald aan zuid- en westzijde met een walgracht aansluitend op de beek. Overige hoevegebouwen ten oosten op het neerhof, zijn buiten deze omwalling gelegen.

Eenlagig woonhuis van zeven traveeën in donkerrode verankerde baksteenbouw met overhoeks muizentandfries, onder overkragend zadeldak met lichte knik en bebording (nok evenwijdig met straat, Vlaamse pannen) en houten klokkenruiter met windwijzer en gekarteld windbord. Nieuw ingebrachte dakvlakvensters. Beluikte getoogde vensteropeningen en deur, alle voorzien van druiplijsten, met bewaard schrijnwerk; natuurstenen onderdorpels. Noordelijke zijpuntgevel met bouwsporen die wijzen op verbreding en verhoging, jaarsteen "1904". Zuidelijke zijgevel met getraliede keldervenstertjes, onder meer getoogd of onder houten latei. Achtergevel met tal van bouwsporen en gewijzigde muuropeningen; aanbouw van serre. Interieur. Twee overwelfde kelders met tongewelven. Laatgotische natuurstenen schouw.

Ten oosten een landgebouw bestaande uit stal, overdekte mestvaalt en voederhok, in donkerrode verankerde baksteenbouw onder zadeldaken (Vlaamse of mechanische pannen, haaks ten opzichte van straat en boerenhuis). Het oostelijke stuk van de centrale schuur is deels gewijzigd door nokverlaging en omvorming tot hangar, met inbreng nieuwe muuropeningen. Drie voorpuntgevels aan erfzijde, onder meer centraal met een gevelkapelletje in rondboognis en oculus waarin opschrift "'T GROOT / VIGGEZELE / 1909", boven gewijzigde muuropeningen waarin stalvensters. Voorpuntgevel ten noorden met korfboogpoort en mijtervormige nis, ten zuiden met getoogd laadluik en vernieuwde muuropeningen. Restanten van een bakstenen stoep aan erfzijde. Aan noordzijde aansluitend houten koetshuisgebouwtje in gestreept geschilderde wanden en gekartelde bebording (vroeger wit-zwart, nu wit-groen), onder zadeldakje in Vlaamse pannen (nok parallel met straat). Ten noordoosten ligt een voormalige paardenstal onder zadeldak (nok haaks op straat, Vlaamse pannen), met beplankte oostelijke aanbouw onder schilddak met lagere nok. Rechte openingen onder ijzeren of betonnen lateien. Stoep deels in baksteen, deels in kasseien. Nieuw bakstenen tuinhuis ten noorden van het boerenhuis.
Omringend weiland met meidoornhaag, omhaagde boomgaard en moestuin.

  • Archief Ruimtelijke Ordening West-Vlaanderen - Onroerend Erfgoed, Archiefnrs. W/01667 en DW002139.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Kanegem, 1889/34, 1903/3, 1905/25, 1906/4, 1953/29, 1960/47.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel XVI, Brugge, 1935, kolom 455-457.
  • WILSENS S., Het misverstand, Pittoreske hoekjes in Vlaanderen, Küringen, 1974, p. 115.

Bron: CALLAERT G. & SANTY P. met medewerking van BOONE B., DEVOOGHT K. & MOEYKENS S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda; Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve Groot Viggezele [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87180 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.