erfgoedobject

Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Rust en Kapelhof

bouwkundig element
ID
86059
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/86059

Juridische gevolgen

Beschrijving

De kapel en het Kapelhof vormden de kern van het oude gehucht Ophoven. Ontstaan uit het “laathof van de kapel", en voor het eerst vermeld circa 1400 als eigendom van Herman van der Capellen, die laathof en kapel erfde. Vanaf de 16de eeuw in het bezit van de familie de Rhoe. In 1705 kopen de kruisheren van Maaseik de hoeve en aanhorigheden. Tijdens de Franse periode geconfisqueerd en verkocht. In 1836 verkocht aan de familie Lenders-Derix, die er reeds vanaf 1705 als pachters verbleven.

  • Wandelen in Dilsen-Stokkem,uitgave van het Stadsbestuur Dilsen-Stokkem.
  • DRIESSEN R., Daar de Maas door deze gemeente stroomt, Genk, 1988, p. 94-97.

Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Rust. De kapel staat aangeduid op de Ferrariskaart (1771-77) en in de Atlas van de Buurtwegen (1845); te oordelen naar deze laatste afbeelding is de huidige kapel het koor of de sacristie van het oorspronkelijke gebouw. De kapel bestond reeds vóór 1400. Het was een belangrijke kapel, waaraan een priester verbonden was. Tijdens de 18de eeuw door de kruisheren hersteld, en nadien vergroot. Er werd een miraculeus Onze-Lieve-Vrouwebeeld bewaard, dat volgens de legende hier in de Maas aanspoelde bij hoge waterstand. Tijdens de Franse periode werd het beeld door kruisheer Coopmans, pastoor van Heppeneert in veiligheid gebracht en kwam op deze wijze terecht in zijn huidige bewaarplaats, de bedevaartkapel van Heppeneert.
Gecementeerd en witgeschilderd bakstenen gebouw van één travee onder zadeldak (mechanische pannen). Voor- en achtergevel met aandak. Rechthoekig portaal in beschilderde omlijsting. In de geveltop een gevelsteen met datering 1752.

  • BOUVE D., De Romaanse kerken en kapellen binnen het landdekenaat Eyck in Belgisch Limburg, K.U.Leuven: Leuven, 2000, p. 135-136.

Nummer 39 hoeve "Kapelhof", zetel van het laathof "van de kapel". Hoeve met losstaande bestanddelen. Reeds als dusdanig aangeduid op de Ferrariskaart (1771-77) en in de Atlas van de Buurtwegen (1845). Het was een belangrijke hoeve, circa 1830 woonden hier naast de eigenaar, de weduwnaar Jan Lenders, zijn drie kinderen, een schaapsherder, een koeherder en twee dienstmeiden.

De oudste gedeelten zijn het woonhuis, rechts (met nok loodrecht op straat) en het dienstgebouw links, waarschijnlijk daterend van de eerste helft van de 18de eeuw, mogelijk tweede helft 17de eeuw. Hiertussen werden in het derde en het vierde kwart van de 19de eeuw twee nieuwe woonhuizen gebouwd. Ook de schuur met stallen, rechts van het complex dateert uit de tweede helft van de 19de eeuw. Witgekalkt bakstenen gebouw op gecementeerde plint. Kleine, rechthoekige bovenvensters in houten kozijn. Gewijzigd benedenvenster. Rechthoekige deur in houten kozijn met bovenlicht. Zijgevels met aandaken en vlechtingen. Tegen de rechterzijgevel, aanbouwsel onder lessenaarsdak, in de voorgevel voorzien van vensters in houten kozijn, in de zijgevel aan straatzijde van beluikte vensters onder houten latei.

Het aansluitende woonhuis aan straatzijde is een boerenburgerhuis uit het derde kwart van de 19de eeuw. Dubbelhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (mechanische pannen). Bakstenen gebouw op gecementeerde plint. Getoogde muuropeningen, de vensters voorzien van hardstenen lekdrempels, de benedenvensters beluikt. Aansluitend derde woonhuis uit het vierde kwart van de 19de eeuw, enkelhuis van twee traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (mechanische pannen). Gecementeerde plint. Baksteenfries onder de dakrand; waterlijsten boven elke verdieping. Getoogde muuropeningen in een geprofileerde, bakstenen omlijsting, het benedenvenster beluikt.

Het oudste dienstgebouw is de hierop aansluitende stal (?), waarschijnlijk daterend uit de eerste helft van de 18de eeuw. Witgekalkt bakstenen gebouw onder zadeldak (nok loodrecht op de straat, Vlaamse pannen). Gepikte plint. Smeedijzeren muurankers. Gewijzigde muuropeningen. Gecementeerde zijgevel aan straatzijde met aandak en vlechtingen. Rechts van het erf bevindt zich een ruim dienstgebouw, schuur en stallen uit de tweede helft van de 19de eeuw. Bakstenen, L-vormig gebouw onder zadeldaken (Vlaamse pannen). Dropmotief onder de dakrand. Zijgevels met aandak, vlechtingen en topstuk. Rechts van het erf bevindt zich een ruim dienstgebouw, schuur en stallen uit de tweede helft van de 19de eeuw. Bakstenen, L-vormig gebouw onder zadeldaken (Vlaamse pannen). Dropmotief onder de dakrand. Zijgevels met aandak, vlechtingen en topstuk.

  • DRIESSEN R., Daar de Maas door deze gemeente stroomt, Genk, 1988, p. 57.

Bron: SCHLUSMANS F. 2005: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Maaseik, Kantons Bree - Maaseik, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 19n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Rust en Kapelhof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/86059 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.