erfgoedobject

Dekenij Sint-Pietersbandendecanaat met tuin

bouwkundig / landschappelijk element
ID
85437
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/85437

Juridische gevolgen

Beschrijving

Pastorie, heden dekenij, beschermd als monument bij Ministerieel Besluit van 16 januari 2004. Uit archiefdocumenten blijkt dat tijdens het ancien régime de parochie Sint-Pietersbanden geen pastorie in haar bezit had. Volgens de "Ommelooper & Terrier ofte Landt & Caerteboek (...)" van 1772-1776 bewoonde pastoor Adriaen Van Bogaert in het derde kwart van de 18de eeuw zijn eigendom in de Plezantstraat nummer 12. Na het Concordaat van 1801 gesloten tussen Napoleon en paus Pius VII waarbij de vrijheid van eredienst terug ingesteld wordt, schenkt de overheid in 1802 grond voor de bouw van een pastorie. Volgens historisch kaartmateriaal wordt het "capellaniehuys van Onze-Lieve-Vrouw", in 1775 eigendom van Melchior van Lokeren en bewoond door de kapelaan, hiervoor ter beschikking gesteld. De bouwwerken starten onder leiding van architect Pisson (Gent) en worden hoofdzakelijk gefinancierd door particuliere giften. Enkel de ruwbouw en het dak zijn toen gerealiseerd.

Uit archiefdocumenten blijkt dat in 1809 nieuwe pogingen worden ondernomen om het gebouw af te werken doch door gebrek aan middelen van de gemeente, onder meer door restauratiewerken aan de voorgevel van de kerk, blijft de afwerking uit. Uiteindelijk zal de gemeenteraad pas in 1815 de nodige fondsen voorzien voor de voltooiing van het gebouw. In 1816 maakt architect J.B. Dubois (Dendermonde) een nieuw bestek op waarbij enkele wijzigingen aangebracht worden en het interieur afgewerkt wordt. In 1869 hebben werken plaats, vermoedelijk aan het interieur. Volgens het kadasterarchief worden in 1909 een koetshuis en broeikast gebouwd die in 1973 plaats moesten maken voor de huidige garage. De woning wordt dan ook gerenoveerd onder leiding van architecten E. Bogaert en A. Pieters (Hamme).

Vrijstaand, beeldbepalend ingeplant neoclassicistisch gebouw op de hoek met het Marktplein en de Mandemakerstraat met grote achterliggende tuin, afgesloten door een hoge bakstenen muur. Volledig onderkelderd dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder schilddak (leien) met kenmerkende symmetrische aanbouwen van één bouwlaag onder lessenaarsdak. Gepleisterde en witgeschilderde voorgevel op een grijsgeschilderde plint, verticaal gemarkeerd door rechthoekige spaarvelden met verdiepte panelen op de borstwering en boven de drie middentraveeën bekroond met een driehoekig fronton op vlakke consoles. Rechthoekige deur met drie breder wordende arduinen treden afgezet met gesmeed ijzeren leuningen. Witgeschilderde houten deur met bovenlicht, gevat in een geprofileerde hardstenen omlijsting op neuten, met oren en rozetje in de hoeken, onder rechte waterlijst. Rechthoekige vensters op arduinen dorpels; nieuw schrijnwerk en rolluiken. Zijtraveeën gemarkeerd door korfboognissen met rechthoekig venster; vierkant venstertje onder schuine dakrand. De achtergevel is onversierd en gekaleid. Een dakkapel en erker werden duidelijk pas later aangebracht.

Interieur

Interieur met kenmerkende plattegrond van een dubbelhuis met T-structuur waarbij de trap op de begane grond echter nog steeds in de centrale gang geplaatst werd. Hal met wit- en zwart geblokte vloer. Een dubbele vleugeldeur scheidt de inkom van de private traphal. Volgens de traditie is het rechter salon aan de straatzijde rijkelijk versierd. Linker salon werd verbouwd en vergroot door het inpalmen van de ruimte van het bijgebouw. Bewaarde vroeg 19de-eeuwse schouwboezem met geribde pilasters en rondboognis met fijn verguld stucwerk in de zwikken en met een marmeren schouwmantel, kenmerkend voor de jaren 1860. Enkele bewaarde glas-in-loodvoorzetramen, onder meer met medaillon met heiligenfiguren en art-decobloemmotieven.

  • Gemeentehuis Hamme, Ommelooper & Terrier ofte Landt & Caerteboek Der Prochie van Hamme ende Heerlykhede van Sint Anne Liggende binnen den Lande van Dendermonde, 1772-1776 by Jan Baptiste van Huffel, gesworen Landt-meter, 11de wijk, nummer 30, 181.
  • Gemeentearchief Hamme, Bouwplannen Marktplein 1.
  • Prentbriefkaartcollectie H. De Looze, Hamme.
  • Rijksarchief Gent, Provinciaal archief, Hollandse periode, nummer 519/13, 1850-1870, nummer 1737/3; 4364/13.
  • Vlaams ministerie van Ruimtelijke Ordening, Wonen en Onroerend Erfgoed, Agentschap Ruimtelijke ordening Vlaanderen, Afdeling Ruimtelijke Ordening Oost-Vlaanderen, archief.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Dekenij Sint-Pietersbandendecanaat met tuin [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/85437 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.