erfgoedobject

Hoeve 't Boerenwelzijn

bouwkundig element
ID
85358
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/85358

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve 't Boerenwelzijn
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve 't Boerenwelzijn
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Hoeve nu zogenaamd 't Boerenwelzijn naar de vermelding op een naambord teruggevonden op de huiszolder. De hoeve zou al van in begin 18de eeuw toebehoord hebben aan de familie Boel die ze tot in de 20ste eeuw in bezit hield. De huidige aanleg van de hoeve met losse bestanddelen stemt nog overeen met die zoals weergegeven in het land- en kaartenboek van Hamme (1772-1776) en werd in 1775 geregistreerd als hofstede van Gillis Boel. Het gebouwenbestand werd duidelijk aangepast en uitgebreid in de loop van de 19de eeuw en eerste kwart 20ste eeuw.

Mooi ensemble van hoevegebouwen op een erf dat gedeeltelijk omsloten is door een bakstenen muur verzorgd afgedekt door afgeronde pannen. Het vrijstaande achterin gelegen boerenhuis is met de voorgevel gericht naar de straat (ten noorden). Tegenover het huis is de muur onderbroken door een monumentale inrijpoort gevormd door een ijzeren toegangshek aan twee hoge vierkante bakstenen hekpijlers; deze zijn uitgevoerd met banden van gele en gesinterde bakstenen op sokkel bekleed met hardsteen en voorzien van afdekplaat met siervaasbekroning. Een gekasseide oprit loopt met een hoek om naar het achtererf waarvan de toegang met hekwerk is afgesloten. Het huidige boerenhuis zou volgens mondelinge overlevering een vergroting zijn uit 1868 van een bestaand huis. Volgens het kadasterarchief vond er een volledige herbouwing plaats onder Pieter Jozef Boel (1869). In 1874 werd nog de reconstructie van een landgebouw genoteerd (wijziging van dwarsschuur met stallen en wagenhuis).

Specifieke bouwkenmerken van de woning zoals de vensters zijn inderdaad typerend voor het derde kwart van de 19de eeuw. De merkwaardige hardstenen voordeuromlijsting met deels leesbare inscriptie 178(?) op de boog is mogelijk recuperatiemateriaal. Recent gerenoveerd alleenstaand boerenhuis van één bouwlaag met onregelmatige travee-indeling, onder zadeldak (nieuwe pannen). Vensters in de voorgevel met afgeronde bovenhoeken, gevat in blauw geschilderde bepleisterde omlijstingen en voorzien van luiken. Bakstenen cordonlijst en getande houten kroonlijst ter beëindiging van de lijstgevel, onderbroken boven de deur door een tuitvormig dakvenster afgelijnd met hardstenen lijsten en bekronende bolornamenten. Het zoldervenster is ook benadrukt door de decoratieve ijzeren tracering met waaiervormig bovenlicht. Spiegelboogvormige voordeur in een mooi uitgewerkte omlijsting met siermotieven in de zwikken, op imposten en neuten, onder gebogen kroonlijst. Sierlijk traceerwerk in het bovenlicht. Beide zijpuntgevels met grijze beraping. De achtergevel bewaart twee opkamervensters onder hardstenen latei en vertoont verdiepte panelen met afgeronde hoeken. Vernieuwde haakse achterkeuken.

Interieur

Gewelfde huiskelder met vierkante rode vloertegels en gesinterde bakstenen keldertrap. Aanpalende aardappelkelder met buitenkeldertrap. In de gang en voorkamers zijn elementen van een burgerlijke decoratie aanwezig (op stucplafonds, marmeren schouwmantels en tegellambriseringen) die getuigen van een verrijking van het interieur in de 2de helft 19de en eerste kwart 20ste eeuw.

Ruggelings aan de straat palend laag wagenhuis in verankerde baksteenbouw met korfbogige wagenpoorten; zijdelings aansluitend bij de haakse, hogere dwarsschuur. Ten westen, aan de rechter erfzijde: lange bedrijfsvleugel in verankerde baksteenbouw onder pannen schilddak, met dwarsschuur, stallen en geïntegreerd toilethok. Behouden samengestelde balkenlagen en ankerbalkgebinten. Erfgevel met lage gebogen staldeuren, poorten met houten latei onder dakoverstek op houten schoren. WC-deurtje met houten latei en ruitvormig lichtgat. In de schuur balk met inscriptie: "M. Boel 1794". Een tweede balkinscriptie is omkaderd in huisvorm met bovenin een Christusmonogram: "IHS/ PETRUS/ JOSEPHUS/ BOEL 1840". De inscriptie is vergezeld van twee schetsmatig voorgestelde windmolentjes. Houten wand in de voedergang met voederdeurtjes.

Ten oosten, aan de linker erfzijde, laag bijgebouw met bakhuis, klein personeelshuisje en berging, vermoedelijk van circa 1900. Lage rode baksteenbouw onder pannen zadeldak. Verankerde gevels met verwerking van gesinterde bakstenen plint, speklagen, en (gedeeltelijke) omlijstingen van de muuropeningen. Erfgevel onder geknikte dakoverstek met golvende houten dakrand en op houten schoren. Behouden bakoven met ijzeren ovendeurtje en open haard in voormalige dienstwoning. Op het erf naast de toegang: een bijna vierkant hok onder lessenaarsdak, in gelijkaardig bakstenen metselwerk als de hekpijlers.

  • Gemeentehuis Hamme, Ommelooper & Terrier ofte Landt & Caerteboek Der Prochie van Hamme ende Heerlykhede van St Anne Liggende binnen den Lande van Dendermonde, 1772-1776 by Jan Baptiste van Huffel, gesworen Landt-meter, 6de wijk, nummer 80.
  • VAN DEN BRANDEN W., Verrassende molenontdekking te Hamme (Oost-Vlaanderen) Raadsel van Rosmolen moet nog ontrafeld worden, in Levende molens, XI, 2, 1989, p. 9-11.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve 't Boerenwelzijn [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/85358 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.