Historiek

Voormalige oliefabriek D'Hollander, nu opgesplitst in twee handelszaken antiquair / decorateur Peelman en groente- en fruithandel Moespom. Teruggaand op een in 1838 door de gebroeders D’Hollander, olieslagers te Moerzeke, opgerichte stoomoliemolen; in 1872 door Armand D'Hollander aanzienlijk vergroot bedrijf waarvoor een magazijn op aanpalend perceel werd gesloopt (zie kadasterarchief); in 1877 vroeg Armand D'Hollander de vervanging van de stoommachine. De opvolger olieslager Cesar D'Hollander zou in 1902 de plaatsing hebben aangevraagd voor de plaatsing van nieuwe stoommachine. Volgens kadasterarchief in 1904 nieuw geplaatste stoommachine en aanzienlijke uitbreiding van de bedrijfsgebouwen in U-vorm achter de bestaande; aan de achterzijde nog verder vergroot in 1912 en 1941; in 1950 oliefabriek gewijzigd van functie tot magazijn en met links achter bijgebouwde woning. Achterste helft van de voormalige oliefabriek naar verluidt gewijzigd tot montagebedrijf en in de jaren 1960-1970 deels uitgebroken voor plaatsing van grote transportbanden. In het voorste deel is sinds omstreeks 1990 een handelszaak ondergebracht.

Beschrijving

Tegenover de kade bij het aanlegdok en achter de Scheldedijk ingeplant industrieel gebouw, opvallend door zijn groot volume en specifieke karakter. Hoge baksteenbouw van twee verdiepingen in L-vorm onder snijdende zadeldaken (nu golfplaten). Voorste vleugel uit 1872, met lijstgevel van zeven traveeën, rechts aansluitende stompe puntgevel van lange haakse uitbreiding uit begin 20ste eeuw van elf traveeën lang in overeenkomstige stijl (zie oude prentkaarten). Ordonnantie van lijstgevels gekenmerkt door typische regelmatige geleding door lisenen met grote sierankers. Rondbogige vensters met ijzeren roedeverdeling eigen aan industriële ramen. Lagere bovenvensters. Voorgevel met deels verbouwde benedenverdieping. De friezen in decoratief baksteenmetselwerk (met bogen en tandlijsten) die de spaarvelden bovenaan onder de daklijsten beëindigen zijn voor beide vleugels, ook in de zijpuntgevels, verschillend uitgevoerd. Meerdere gedichte vensters.

Achterin: een afzonderlijk laag gebouw onder pannen zadeldak in aanverwant metselwerk, achter de verdwenen hoge ronde fabrieksschoorsteen. Overige delen van de vroegere fabriek sterk door verbouwingen veranderd van uitzicht. In de oudste vleugel: nog zichtbare troggewelven tussen ijzeren liggers op I-balken op ronde ijzeren zuilen met ringkapiteel.