erfgoedobject

Veldekemolen, watermolen

bouwkundig element
ID
83609
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/83609

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalige waterradmolen op de Demer, deel uitmakend van het gehucht Veldeke, afhankelijk van de abdij van Sint-Truiden; circa 1913 door molenbouwer Asnong tot turbinemolen omgebouwd.

Alleenstaand gebouw van negen traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (leipannen), het linkergedeelte (twee traveeën) met kern uit de 17de eeuw, in Maasstijl, het rechtergedeelte met classicistische gevelordonnantie (eind 18de eeuw); sterk gerestaureerd na een brand in 1904.

Bakstenen gebouw met gesmeed ijzeren muurankers. De twee linkertraveeën springen licht uit, zijn onderkelderd en bekroond met een puntgevel; gevelsteen : “AAN HENDRIK/ VAN VELDEKE/ VADER DER NEDERLANDSCHE DICHTERS/ GEBOREN TE VELDEKE/ XIIe EEUW/ oct 1928”; twee kalkstenen keldergaten, twee dito bolkozijnen en een klein venster in de geveltop. Het rechtergedeelte is voorzien van rechthoekige vensters in een vlakke, kalkstenen omlijsting, beluikt op de benedenverdieping; houten laadvenster (begin 20ste eeuw) boven de deurtravee. Rechthoekige kalkstenen deur. Twee gevelstenen, rechts onderaan : “PEGELSTEEN/ 1825”, en merksteen met toegelaten waterstand : “VAN . OP . DE . ZUIL . TOT . ON/ DER . DEN . SLYS . BALK . DR/ IE . ELLEN . EN . SES . DUIM”.

De achtergevel is voorzien van rechthoekige kalkstenen vensters van verschillende grootte, sommige met diefijzers. Zijgevels met aandak, schouderstukken en hardstenen afdekking; de linkerzijgevel is voorzien van twee steunberen en enkele kleine hardstenen vensters met sponningbeloop.

Tegen de rechtergevel leunt een gebouwtje aan onder lessenaarsdak, waarin het molenmechanisme is ondergebracht; het dateert van na de brand van 1904; bakstenen laadvenster; twee gevelstenen: “1904/ Cte de VILLEGAS de CLERCAMP - Victesse VILAIN XIII/ Eug. SMEETS – BODEN Regisseur” en “1919/ EUG. SMEETS”. Gaande werk volledig verdwenen. Sluiswerk bewaard: turbine-ingang vanuit interieur te bedienen (horizontale assen met tandwieloverbrenging naar de schuiven); lossluis deels vanuit interieur te bedienen, deels handbediend vanuit exterieur.

Onbelangrijke bakstenen aanhorigheden tegen de achtergevel. Aan de overkant van de straat (thans nummers 84 en 86), voormalige bakstenen dwarsschuur en stal van de molen, gedateerd 1919.

  • Malcorps A, De huidige Veldekermolen te Kermpt (Toerisme, 7, 1928, p. 288-289).

Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van GYSELINCK J., LINTERS A., WISSELS R., BUYLE M. & DE GRAEVE M.-C. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6n1 (A-Ha), Brussel - Gent.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Veldekemolen, watermolen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/83609 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.